(Siêu ngắn) Soạn bài Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu - Kết nối tri thức

Bài viết soạn bài Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu trang 84, 85, 86, 87, 88 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 10 Kết nối tri thức giúp học sinh lớp 10 dễ dàng soạn văn 10.

(Siêu ngắn) Soạn bài Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu - Kết nối tri thức

A/ Hướng dẫn soạn bài Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu

* Trước khi đọc

Câu 1 (trang 84 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Bạn có hay theo dõi tin tức không? Bạn thường theo dõi tin tức trên những kênh truyền thông nào và quan tâm đến những gì khi tiếp nhận tin tức?

Trả lời:

- Em thường theo dõi tin tức trên các kênh của nhà Đài truyền hình VTV, Đài truyền hình địa phương (Hà Nội, Hồ Chí Minh, Cần Thơ,...), các trang báo điện tử, mạng xã hội,...

- Thông tin quan tâm: tình hình xã hội trong và ngoài nước, thời tiết, những thay đổi về chính sách, chính trị,...

Câu 2 (trang 84 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Bạn biết gì về tầng ozone và đã bao giờ nghe về việc tầng ozone bị thủng?

Trả lời:

- Tầng ozone là lớp bảo vệ bao quanh Trái Đất, chứa lớn ozon giúp hấp thụ tia cực tím của ánh sáng mặt trời, bảo vệ sinh vật khỏi tác hại do tia cực tím gây ra.

- Tầng ozone bị thủng do những phát minh của con người (trong đó có chất thường dùng làm tủ lạnh) đã ảnh hưởng đến tự nhiên.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1. Nhan đề và những thông tin trong phần sa-pô của văn bản có gì đáng chú ý?

Nhan đề và sa-pô làm nổi bật và nhấn mạnh vấn đề chính của văn bản là phục hồi và bảo vệ tầng ozone.

2. Theo dõi thông tin về tầng ozone và vai trò của nó.

- Vị trí: nằm ở độ cao khoảng 15-40 km so với bề mặt Trái Đât, thuộc tầng bình lưu.

- Vai trò: như một lớp kem chống nắng che chắn cho Trái Đất khỏi các tia cực tím.

3. Chú ý thông tin về hợp chất CFC.

- Được ra mắt vào năm 1930.

- Rẻ tiền, nhiều ứng dụng và không tham gia phản ứng hóa học.

- Bay hơi và tích tụ trong bầu khí quyển.

4. Hai nhà khoa học Mô-li-nơ và Rao-lân đã phát hiện sự thật gì về chất CFC?

- Nhà khoa học Mô-li-nơ và Rao-lân phát hiện ra “nghi phạm” khiến tầng ozone bị mỏng chính là do hợp chất CFC; ở tầng khí quyền, các phân tử khí CFC sẽ bị phân hủy dưới tác động của tia UV, sau đó mỗi nguyên tử CL sẽ “cướp lấy” một nguyên tử O khiến O₃ nay chỉ còn là O_2.

5. Những tổn hại to lớn mà chất CFC gây ra đối với tầng ozone đã được diễn giải như thế nào?

ClO hình thành từ sự tương tác giữa nguyên tử Cl và O3 sau đó sẽ bị phá vỡ, nguyên tử Cl trở lại trạng thái tự do để tiếp tục tổn hại tầng Ozone. 

6. Liên hợp quốc đã có những nỗ lực gì nhằm xóa sổ các hóa chất có hại cho tầng ozone?

- Bắt đầu đàm phán về hiệp ước xóa sổ các chất có hại với tầng ozone từ năm 1986.

- Năm 1989: Nghị định thư Mông-tơ-rê-an có hiệu lực.

- Năm 2008, Nghị định Mông-tơ-rê-an của Liên hợp quốc được các quốc gia trên thế giới phê chuẩn nhằm ngừng sản xuất CFC trên thế giới.

7. Những nhân tố nào làm nên thành công của nỗ lực hồi phục tầng ozone?

- Những cá nhân cụ thể

- Sự chung tay của công chúng

- Sự đồng thuận của quốc tế và hành động nhất quán của toàn cầu.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 88 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Thông tin chính của văn bản là gì? Đó là thông tin khoa học hay thông tin thời sự chính trị? Vì sao?

- Thông tin chính: Sự thành công của việc giảm thiểu tình trạng thủng của tầng ozone.

Trả lời:

- Đó là vừa là thông tin khoa học, vừa là thông tin thời sự chính trị vì văn bản cung cấp thông tin khoa học và đưa ra thông điệp về vấn đề, đồng thời đưa ra thông điệp về vấn đề hợp tác toàn cầu đây chính là một vấn đề thời sự chính trị.

Câu 2 (trang 88 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Hãy nhận xét về cách đặt nhan đề và cách triển khai nội dung của văn bản.

Trả lời:

- Nhan đề sử dụng dấu hai chấm và từ khóa “phục hồi tầng ozone”, “nỗ lực toàn cầu” giúp truyền tải thông tin ngắn gọn, chính xác và gây ấn tượng mạnh về vấn đề chính là phục hồi và bảo vệ tầng ozone.

- Cách triển khai nội dung: tác giả để tiểu mục in đậm đầu mỗi đoạn, liệt kê loạt thông tin về ngày, tháng; nội dung từ giới thiệu tầng ozone, nguyên nhân khiến tầng ozone suy giảm, và những nhân tố giúp khôi phục tầng ozone.

=> Giúp nội dung như một câu chuyện đang được kể, tạo sự thu hút người đọc.

Câu 3 (trang 88 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Theo bạn, ngôn ngữ của văn bản này đã đáp ứng được những yêu cầu nào của một bản tin? Bạn có đồng tình khi người đưa tin coi nhà nghiên cứu khoa học là "thám tử", "tuyến phòng thủ", và nỗ lực phục hồi tầng ozone là "cuộc chiến"?

Trả lời:

- Ngôn ngữ rõ ràng, ngắn gọn, đơn giản nhằm đáp ứng yêu cầu tính xác thực cao của văn bản thông tin. Đồng thời, các biện pháp tu từ được sử dụng để bản tin thu hút và tạo sự chú ý, ấn tượng mạnh cho người đọc.

- Em đồng ý vì đây là cách nói ẩn dụ, giúp người đọc dễ hình dung, liên tưởng quá trình khó khăn và cần nhiều nỗ lực khi khôi phục tầng ozone.

Câu 4 (trang 88 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Hãy đánh giá tính hiệu quả của việc đưa phương tiện phi ngôn ngữ vào văn bản.

Trả lời:

- Làm tăng cái tính trực quan cho thông tin.

- Tăng tính rõ ràng, chính xác, giúp cho người đọc dễ dàng hình dung thông tin đang được đề cập đến.

Câu 5 (trang 88 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Nêu quan điểm chính của tác giả bài viết. Hãy bàn luận về quan điểm ấy.

Trả lời:

- Quan điểm chính: Vấn đề thủng tầng ozone là một vấn đề quan trọng và cần phải giải quyết. Vấn đề này chỉ có thể được giải quyết khi có sự đồng thuận và hợp lực ở cấp độ toàn cầu giữa công chúng, khoa học và chính trị.

=> Đây là một quan điểm đúng đắn, hợp lý, góp phần vào việc phục hồi tầng ozone.

Câu 6 (trang 88 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Hãy tìm hiểu một số vấn đề trên thế giới hiện nay cần đến những nỗ lực toàn cầu và chỉ ra những lí do dẫn đến sự thành công hay chưa thành công trong việc giải quyết những vấn đề ấy.

- Vấn đề chiến tranh, khủng bố; biến đổi khí hậu, thảm họa; đại dịch bệnh; phân biệt chủng tộc; bình đẳng giới; bảo vệ môi trường, động vật quý hiếm,...

- Lí do thành công: sự phát triển của khoa học, công nghệ hiện đại; sự vào cuộc và đồng thuận của các quốc gia; ý thức trách nhiệm và mong muốn được sống của con người,...

- Lí do chưa thành công: Chưa tìm được giải pháp hoặc tiếng nói đàm phán chung hoặc chưa đủ thời gian để thay đổi hệ tư tưởng.

Câu 7 (trang 88 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Từ hai văn bản Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu (Lê My) và Sự sống và cái chết (Trịnh Xuân Thuận), bạn suy nghĩ gì về sự tồn vong của nhân loại và Trái Đất?

Sự sống và cái chết của con người là quy luật tất yếu nhưng sự tồn vong của nhân loại lại do chính loài người quyết định. Con người cần học cách chung sống và yêu thương, trân trọng, kết nối với thiên nhiên và đồng loại để mọi sự sống trên Trái Đất đều được phát triển an toàn. Đó là vai trò và trách nhiệm mỗi cá nhân cần tự ý thức.

Câu 8 (trang 88 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Theo bạn, thế nào là một bản tin có giá trị?

- Bàn về vấn đề thời sự, quan trọng, nhận được sự quan tâm của cộng đồng và tạo sức tác động tới xã hội.

- Thông tin đưa ra cần ngắn gọn, rõ ràng, xác thực cao.

- Ngôn ngữ cần ngắn gọn, sáng rõ, đơn giản.

- Cách triển khai cần mạch lạc, logic, gây ấn tượng, hấp dẫn cho người đọc.

* Viết kết nối với đọc 

Bài tập (trang 88 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ của bạn về giải pháp làm giảm rác thải nhựa trên toàn cầu.

* Hướng dẫn:

- Hình thức:

+ Viết được đoạn văn theo đúng yêu cầu khoảng 150 chữ.

+ Đoạn văn nghị luận xã hội

- Nội dung:

+ Trình bày suy nghĩ về giải pháp làm giảm rác thải nhựa trên toàn cầu.

+ Đảm bảo luận đề, luận điểm rõ ràng; lí lẽ, dẫn chứng xác thực, logic, thuyết phục.

Đoạn văn tham khảo:

Hiện nay, rác thải nhựa là một vấn đề nghiêm trọng đang đặt ra trong xã hội. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về tác hại của nhựa và con số thống kê về rác thải nhựa. Nhiều giải pháp đã được đưa ra để giảm thiểu rác thải nhựa, bao gồm từ chối sử dụng đồ nhựa, thiết kế sản phẩm thân thiện với môi trường và tái sử dụng các sản phẩm nhựa. Tuy nhiên, thành công vẫn còn xa vời do chúng ta chưa thực sự đoàn kết trong cuộc chiến chống lại rác thải nhựa. Hiện nay, chúng ta mới chỉ có ý thức về tác hại của rác thải nhựa, nhưng chưa thực sự nhận thức được trách nhiệm của mình trong cuộc chiến này và chưa có hành động cụ thể. Các cấp chính quyền cũng cần tăng cường vai trò quản lý để đẩy mạnh các giải pháp này.

B/ Học tốt bài Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu

1/ Nội dung chính Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu

Văn bản Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu ca ngợi sự nỗ lực không ngừng của các nhà khoa học và sự đồng lòng của tất cả mọi người nhằm phục hồi tầng ozone. Đó là thành công hiếm hoi của sự nỗ lực toàn cầu. 

2/ Bố cục văn bản Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu

- Gồm 3 phần

+ Phần 1:  Từ đầu đến “khủng hoảng môi trường khác”: Tình hình khởi sắc về phục hồi tầng ozone.

+ Phần 2: Tiếp theo đến “đã lắng nghe”: Những nghiên cứu về tầng ozone. 

+ Phần 3: Còn lại: Những nhân tố làm nên thành công của nỗ lực phục hồi tầng ozone.

3/ Tóm tắt văn bản Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu

Văn bản cung cấp thông tin về tầng ozone, nguyên nhân dẫn đến việc tầng ozone bị thủng và những thành quả trong công cuộc nỗ lực phục hồi tầng ozone của toàn cầu.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu

- Nội dung: 

+ Cung cấp thông tin về tầng ozon.

+ Nguyên nhân dẫn đến việc tầng ozone bị thủng và những thành quả trong công cuộc nỗ lực phục hồi tầng ozone của toàn cầu.

- Nghệ thuật:

+ Ngôn ngữ khoa học, rõ ràng dễ hiểu.

+ Lập luận chặt chẽ, lí lẽ dấn chứng thuyết phục.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 10 Kết nối tri thức siêu ngắn, hay khác:

• Thực hành tiếng Việt trang 89

• Viết một văn bản nội quy hoặc văn bản hướng dẫn nơi công cộng

• Thảo luận về văn bản nội quy hoặc văn bản hướng dẫn nơi công cộng

• Củng cố, mở rộng trang 96

• Thực hành đọc: Tính cách của cây

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 10 hay khác:

• Soạn văn 10 Kết nối tri thức (hay nhất)
• Soạn văn 10 Kết nối tri thức (ngắn nhất)
• Soạn văn 10 Kết nối tri thức (siêu ngắn)
• Giải Chuyên đề học tập Văn 10 Kết nối tri thức
• Giải lớp 10 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 10 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 10 Cánh diều (các môn học)

---