Trong bài thơ Đất nước, hình ảnh người ra đi gắn liền với bối cảnh lịch sử nào

Câu hỏi Trong bài thơ Đất nước, hình ảnh người ra đi gắn liền với bối cảnh lịch sử nào trong văn bản Đất nước thuộc bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh ôn thi Văn Tốt nghiệp THPT đạt kết quả cao. Mời các bạn đón đọc:

Trong bài thơ Đất nước, hình ảnh người ra đi gắn liền với bối cảnh lịch sử nào

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 phần Văn bản nghị luận bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

Nội dung văn bản Đất nước

ĐẤT NƯỚC

(Nguyễn Văn Long)

“Mạch thơ dường như đột ngột chuyển từ cảnh thiên nhiên sang hình ảnh “người ra đi”: một bức tranh với các hình khối, màu sắc và ánh sáng đậm, rất ấn tượng:

Người ra đi đầu không ngoảnh lại

Sau lưng thềm nắng là rơi đầy

Về hai câu thơ trên, đã có nhiều cách hiểu và phân tích khác nhau, thậm chí trái ngược. Điều này cũng không có gì lạ. Không hiếm những câu thơ hay gợi nhiều cách hiểu khác nhau, và nhiều khi chỉ có thể cảm thấy cái hay mà không thể giải thích rõ ràng ra được, hoặc cũng không nhất thiết cứ phải giải thích. Cảm thụ thơ nhiều khi cần đến trực cảm để thâm nhập vào toàn bộ thế giới nghệ thuật của bài thơ, một sự cảm nhận mang tính toàn vẹn, nguyên khối. “Người ra đi” ở đây là ai? Có người cho rằng câu thơ này nói về những chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô giã từ Hà Nội vào đầu năm 1947, sau hai tháng chiến đấu anh dũng cầm chân giặc Pháp trong lòng Hà Nội. Việc gán cho câu thơ một nội dung sự kiện lịch sử cụ thể như thế chẳng những là khiên cưỡng mà có thể hiện một cách cảm và hiểu thơ quá “thật thà” đến máy móc! “Người ra đi” là người giã từ Hà Nội đi vào cuộc kháng chiến. Hình ảnh “người ra đi” này mới chỉ xuất hiện trong bài “Đất nước”, còn trong “tiền thân” của những câu thơ này (ở bài “Sáng mát trong như sáng năm xưa”) thì chỉ có khung cảnh vắng vẻ mà không có hình ảnh con người: “Nắng soi ngõ vắng/ Thềm cũ lối ra đi/ Lá rụng đầy” (một hình ảnh buồn vắng mà vẫn đẹp của Hà Nội trong vùng giặc chiếm). Người ra đi trong câu thơ này có cái dứt khoát của một sự lựa chọn, một cuộc ra đi vì nghĩa lớn, nhưng kẻ ra đi đâu phải là không vương vấn, lưu luyến Hà Nội, với bao nhiêu kỉ niệm của một quãng đời. Nếu câu trên: “Người ra đi  đầu không ngoảnh lại” có cái cốt cách “trượng phu” mạnh mẽ, dứt khoát như một tráng sĩ, thì sự lưu luyến lại hàm chứa trong âm điệu bâng khuâng của câu sau cùng với hình ảnh của một Hà Nội thật đẹp mà buồn, vắng: “Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy”, lớp lớp lá rơi đầy trên thềm vắng, rực vàng trong ánh nắng. Câu thơ này có thể ngắt nhịp theo nhiều cách: “Sau lưng/ thềm nắng/ lá rơi đầy”; “Sau lưng thềm/ nắng lá/ rơi đầy”; “Sau lưng thềm nắng/ lá rơi đầy”. Mỗi cách ngắt nhịp sẽ tạo ra những hình ảnh khác nhau cho câu thơ nhưng theo lời của tác giả thì ông muốn diễn tả một cách giản dị chứ không cầu kì, vì thế nên ngắt nhịp câu thơ này theo cách thứ nhất ở trên. Đoạn đầu (gồm bảy dòng thơ) được sáng tạo bởi một hồn thơ thật tinh tế, nhạy cảm và một ngòi bút tài hoa, đầy màu sắc, ấn tượng.

Từ hoài niệm năm xưa về mùa thu của Hà Nội, tác giả quay trở lại với mùa thu hiện tại của đất nước, trong khung cảnh rộng lớn của chiến khu Việt Bắc. Câu thơ chuyển hẳn về nhịp điệu: những câu thơ ngắn với nhịp nhanh, rộn ràng, với các vần liên tiếp “rồi”, “đồi”, “phới”, “mới” trong bốn câu thơ liền nhau mà nổi lên là hai vần trắc ở hai câu sau ( phơi phới”, “áo mới). Đoạn thơ mở ra một không gian rộng rãi với những cảnh sắc trong trẻo, tươi sáng, sinh (“gió thổi”, “rừng tre phấp phới”, “trời thu thay áo mới”, “trong biếc”, “nói cười”), hoà với tâm trạng vui, náo nức, phấn chấn của con người trong khung cảnh mùa thu mới của đất nước, trong buổi sáng mùa thu, không gian cũng như xa rộng hơn bởi làn không khí nhẹ và khô, bầu trời như trong và cao xanh hơn. Cả đất trời như mới mẻ, tinh khôi (“Trời thu thay áo mới”) và trong không gian mùa thu đang ngân lên những âm thanh rộn ràng, trong trẻo, cái tiếng thu đã hơn một lần được các thi sĩ cảm, nghe tinh tế (“Em không nghe mùa thu/ Dưới trăng mờ thổn thức” – Lưu Trọng Lư; “Thu đến nơi nơi động tiếng huyền” - Xuân Diệu), nhưng không còn là tiếng thu buồn muôn thuở mà là tiếng náo nức, rạo rực, rộn ràng của một mùa thu mới của đất nước.”

(Trích Đất nước - Nguyễn Văn Long, theo Văn bản đọc hiểu Ngữ văn 10, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2022)

Câu hỏi: Trong bài thơ “Đất nước”, hình ảnh “người ra đi” gắn liền với bối cảnh lịch sử nào?

Hướng dẫn trả lời:

- Hình ảnh “người ra đi” gắn liền với bối cảnh những người giã từ Hà Nội bước vào cuộc kháng chiến chống Pháp, cụ thể là giai đoạn đầu cuộc kháng chiến năm 1947.

Xem thêm các câu hỏi Đọc hiểu và Viết trong văn bản Đất nước chọn lọc, hay khác:

• Xác định hai câu thơ được tác giả Nguyễn Văn Long phân tích trong đoạn văn Đất nước.

• Đoạn trích Đất nước viết về vấn đề gì?

• Theo văn bản Đất nước, hình ảnh “người ra đi” đã từng xuất hiện trong bài thơ nào trước đó không?

• Anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) bày tỏ cảm nhận của mình về hình ảnh mùa thu mới của đất nước trong đoạn trích “Đất nước” của Nguyễn Văn Long.

• Từ văn bản “Đất nước” của Nguyễn Văn Long, anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bình luận quan điểm: “Hiểu thơ quá ‘thật thà’ sẽ làm mất đi tính đa nghĩa và sức gợi của thơ”.

Xem thêm bộ ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 12 phần Văn bản nghị luận chọn lọc, hay khác:

• Đọc hiểu Để ChatGPT thúc đẩy sự phát triển của giáo dục

• Đọc hiểu Phụ nữ hiện đại và vai trò trong gia đình

• Đọc hiểu Lối sống tối giản giúp người trẻ vượt qua áp lực cuộc sống

• Đọc hiểu Để thành nhà văn

• Đọc hiểu Giữ gìn và bảo vệ tiếng Việt

• Đọc hiểu Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc

• Đọc hiểu Hạnh phúc là một sự lựa chọn

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---