Phân tích diễn biến nội tâm của nhân vật tôi trong đoạn trích ngữ liệu văn bản Bức tranh
Câu hỏi Phân tích diễn biến nội tâm của nhân vật tôi trong đoạn trích ngữ liệu văn bản Bức tranh thuộc bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh ôn thi Văn Tốt nghiệp THPT đạt kết quả cao. Mời các bạn đón đọc:
Phân tích diễn biến nội tâm của nhân vật tôi trong đoạn trích ngữ liệu văn bản Bức tranh
Chỉ từ 150k mua trọn bộ 70 Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 phần Truyện bản word có lời giải chi tiết:
- B1: gửi phí vào tk:
1053587071- NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR) - B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi
Nội dung truyện Bức tranh
BỨC TRANH (trích)
(Nguyễn Minh Châu)
“Tôi có tính hay lãng quên những việc không đáng quên một chút nào, nhưng ông trời vốn dĩ phủ bẩm cho tôi một trí nhớ đôi lúc chớp lóe lên, có thể nhìn thấy rõ một ngày trong đời của tôi hồi sáu bảy buổi, như nhìn vào một bức ảnh cũ. Thế là tôi đã nhận ra được người thanh niên làm nghề cắt tóc đó. Đúng, chính là người chiến sĩ đã “thổ” tranh cho tôi, tám năm về trước. Ôi chao, lúc ấy, tôi chỉ muốn có một cái mặt nạ, hoặc bé xíu lại như một hạt đậu, trên cái ghế cắt tóc. Tôi biết nói thế nào để các bạn có thể cảm thụ được cái cảm giác phạm tội của tôi lúc ấy nhỉ? Có bao giờ bạn dọn nhà không? Khi người ta phải thay đổi chỗ ở, có những thứ đồ đạc. tưởng mất biển từ lâu, lục lợi, tìm kiếm khắp vẫn không thấy, thì tự nhiên lòi mặt ra tận trong góc tù, dưới gầm giường. Có những thứ đồ vật vô nghĩa. Có những thứ nhắc tới một chút kì niệm đẹp đẽ. Có những thứ gọi lên một câu chuyện chẳng hay ho gì, tưởng đã quên hắn cái chuyện đó thì bây giờ cái đồ vật lại từ xó xinh, bụi bặm, từ trong xó tối từ từ bỏ ra, cái vật vô tri lại thủ thỉ nói chuyện với anh, khiển trách anh, lên án anh.
Tại sao ngày ấy tôi đã không đưa “tấm ảnh” đến cho gia đình anh? Tại sao tôi không giữ lời hứa? Mà tôi vẫn còn nhớ, tôi đã hứa với anh và cả với tôi nữa, đinh ninh và hùng hồn lắm, và cũng thực tâm lắm chứ? Trong cái đêm ấy, khi tôi ngồi bên anh trên phiến đá giữa khu rừng bên nước bạn, giá có phải chạy qua làn đạn của địch, hay băng qua ngọn lửa, thì tôi cũng quyết định sẽ vượt qua, để đưa tấm hình về trao tận tay những người trong gia đình anh, để đền đáp chút ít tấm lòng độ lượng quá lớn lao nhưng lặng lẽ mà anh đã đối xử với tôi. Lúc ấy, mắt tôi đã rưng rưng khi nghe kể chuyện ở ngoài này, bà mẹ anh đang nhầm tưởng anh đã hi sinh. Và buổi sáng hôm sau, lúc chia tay nhau, tôi lại còn hứa đi hứa lại, để cho anh trở về thật yên tâm và tôi lại còn nhớ, tôi đã nắm tay nhiều lần không nở rồi, tôi ôm anh, rồi thật là giả dối chua, tôi lại còn hôn anh nữa, trước khi lên đường đi chặng tiếp. Từ bữa đó, tôi đi bộ nòng rã gần ba tháng thì ra đến Hà Nội. Ngày đó, khi đặt chân về đến Hà Nội, tôi vẫn còn mang ý định đến thăm nhà anh ngay, và mang theo bức vẽ đến. Nhưng chỉ sau một tuần lễ, tôi đã thiết lập được với cái xã hội hậu phương chung quanh những mối quan hệ mới, cái không khí chiến trường tự nhiên nhạt nhòa đi, cái mối nhiệt tâm của lúc còn ở trong đó vơi bớt đi - không, đừng đổ lỗi cho hoàn cảnh! Tôi phải nhận rằng, chỉ sau một tuần lễ, được bè bạn sành sỏi nhất trong nghề đánh giá bức kí họa thật cao, tôi liền lờ quên cái người mẹ đang ôm ấp mối đau khổ vì ngộ nhận con trai đã hi sinh đang ở ngay trong thành phố, tôi liền đóng gói bức kí họa chung với những bức tranh đem đi dự triển lãm Việt Nam ở nước ngoài. Ý vào ngày giờ đi quả cấp bách, tôi cũng không kịp nghĩ đến việc tới thăm bà mẹ anh nữa!
Có những lúc con người ta không còn chỗ trú nấp. Đó là cái lúc ngồi ngửa mặt lên chiếc ghế, tôi nhận ra anh một cách chắc chắn, biết không thể nào nhầm được nữa! Tôi chỉ còn mong anh không nhận ra tôi. Không, nhất định anh phải nhận ra chứ, khuôn mặt tôi gần mười năm nay chụp ảnh thấy ít thay đổi lắm. Mà cái mặt mình chỉ cách mặt anh có mấy tấc. Cặp mắt anh lại đang nhìn xói vào cái mặt tôi đang được bàn tay anh dằn ngửa ra. Da mặt tôi cứ dày lên. Tôi nhắm mắt, rồi mở mắt. Mỗi lúc mở mắt, tôi không thể nhìn đi đâu khác cặp mắt anh. Trời ơi, có lẽ tôi ngồi trên ghế cắt tóc ở cái quán này đã một nửa thế kỉ? Chốc nữa, sắp tới, anh sẽ làm gì tôi đây?”
(Trích Bức tranh - Nguyễn Minh Châu, theo isach.info)
Câu hỏi: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ), phân tích diễn biến nội tâm của nhân vật “tôi” trong đoạn trích ngữ liệu văn bản “Bức tranh” của Nguyễn Minh Châu
Hướng dẫn trả lời:
- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng
+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).
+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.
- Xác định đúng vấn đề nghị luận
+ Phân tích diễn biến nội tâm của nhân vật “tôi” trong đoạn trích ngữ liệu văn bản “Bức tranh” của Nguyễn Minh Châu.
- Hệ thống ý:
+ Tâm trạng khi nhận ra người thợ cắt tóc chính là chiến sĩ năm xưa
. Bất ngờ, bối rối, mong muốn “có cái mặt nạ” để trốn tránh.
. Xuất hiện mặc cảm tội lỗi, dằn vặt, xấu hổ trước sự thất hứa.
+ Quá khứ hiện về qua hồi ức
. Nhớ lại lời hứa sẽ trao bức tranh cho mẹ người lính.
. Ban đầu nhiệt tình, thành tâm, thậm chí sẵn sàng hi sinh để giữ lời hứa.
. Nhưng khi về Hà Nội, bị cuốn vào đời sống mới, danh vọng nghệ thuật → dần lãng quên trách nhiệm.
. Tự phê phán bản thân: không đổ lỗi cho hoàn cảnh, thừa nhận mình đã ích kỉ, giả dối.
+ Tâm trạng khi ngồi trên ghế cắt tóc
. Lo âu, xấu hổ, căng thẳng cực độ: “da mặt tôi cứ dày lên”, “mỗi lúc mở mắt, tôi không thể nhìn đi đâu khác cặp mắt anh”.
. Cảm giác “không còn chỗ trú nấp”: lương tâm bị dồn đến bước đường cùng, buộc phải đối diện.
=> Nhân vật hiện lên vừa chân thực, vừa đầy yếu đuối, phức tạp: có tình nghĩa nhưng cũng dễ buông xuôi, phản bội chính lời hứa của mình.
- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục
+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.
+ Phân tích rõ diễn biến nội tâm của nhân vật “tôi” trong văn bản ngữ liệu.
- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:
+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.
- Sáng tạo
+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.
Đoạn văn tham khảo
Trong truyện ngắn Bức tranh của Nguyễn Minh Châu, nhân vật “tôi” hiện lên với những diễn biến nội tâm phức tạp và đầy giằng xé. Khi bất ngờ nhận ra người thợ cắt tóc chính là người lính năm xưa từng tặng mình bức tranh, “tôi” rơi vào trạng thái bối rối, hổ thẹn, chỉ muốn có một “cái mặt nạ” để trốn tránh. Quá khứ lập tức ùa về, gợi nhắc những lời hứa chân thành ngày trước: sẽ mang bức kí họa về trao cho mẹ người lính để bù đắp phần nào nỗi đau của bà. Thế nhưng, khi trở lại Hà Nội, chỉ sau một tuần, bị cuốn vào những mối quan hệ mới, ánh hào quang của nghề nghiệp đã khiến “tôi” quên đi trách nhiệm, thậm chí dùng bức tranh ấy như một tác phẩm triển lãm. Ý thức được sự thật cay đắng này, “tôi” tự nhận ra sự giả dối và ích kỉ của bản thân, không thể vin vào hoàn cảnh để biện minh. Giờ đây, ngồi trên ghế cắt tóc, trong khoảng cách chỉ vài tấc mặt, nhân vật cảm thấy xấu hổ, căng thẳng tột độ, như “không còn chỗ trú nấp” trước ánh mắt của người lính. Diễn biến tâm trạng ấy đã khắc họa rõ sự giằng xé lương tâm, đồng thời gợi ra thông điệp sâu sắc: con người chỉ thực sự thanh thản khi sống trung thực và có trách nhiệm với tình nghĩa quá khứ.
Xem thêm các câu hỏi Đọc hiểu và Viết trong truyện Bức tranh chọn lọc, hay khác:
Đoạn trích Bức tranh được kể theo ngôi thứ mấy? Người kể là ai?
Đoạn truyện Bức tranh được kể theo trình tự thời gian như thế nào?
Đoạn trích Bức tranh gồm các nhân vật nào? Tìm các chi tiết nhận diện mỗi nhân vật
Vì sao nhân vật “tôi” cảm thấy xấu hổ, tự dằn vặt khi gặp lại người chiến sĩ năm xưa?
Xem thêm bộ ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 12 phần Truyện chọn lọc, hay khác:
Tủ sách VIETJACK luyện thi vào 10 cho 2k11 (2026):
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
- Đề thi lớp 1 (các môn học)
- Đề thi lớp 2 (các môn học)
- Đề thi lớp 3 (các môn học)
- Đề thi lớp 4 (các môn học)
- Đề thi lớp 5 (các môn học)
- Đề thi lớp 6 (các môn học)
- Đề thi lớp 7 (các môn học)
- Đề thi lớp 8 (các môn học)
- Đề thi lớp 9 (các môn học)
- Đề thi lớp 10 (các môn học)
- Đề thi lớp 11 (các môn học)
- Đề thi lớp 12 (các môn học)
- Giáo án lớp 1 (các môn học)
- Giáo án lớp 2 (các môn học)
- Giáo án lớp 3 (các môn học)
- Giáo án lớp 4 (các môn học)
- Giáo án lớp 5 (các môn học)
- Giáo án lớp 6 (các môn học)
- Giáo án lớp 7 (các môn học)
- Giáo án lớp 8 (các môn học)
- Giáo án lớp 9 (các môn học)
- Giáo án lớp 10 (các môn học)
- Giáo án lớp 11 (các môn học)
- Giáo án lớp 12 (các môn học)


Giải bài tập SGK & SBT
Tài liệu giáo viên
Sách
Khóa học
Thi online
Hỏi đáp

