Nghệ thuật lập luận trong văn bản ngữ liệu Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du

Câu hỏi Nghệ thuật lập luận trong văn bản ngữ liệu Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du thuộc bộ Ngữ liệu ngoài sgk dành cho học sinh lớp 9 đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh lớp 9 ôn thi Văn vào 10. Mời các bạn đón đọc:

Nghệ thuật lập luận trong văn bản ngữ liệu Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 9 phần Văn bản nghị luận bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

Nội dung văn bản Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du

GIÁ TRỊ HIỆN THỰC TRONG “TRUYỆN KIỀU” CỦA NGUYỄN DU

Nguyễn Du viết Truyện Kiều sau khi ra làm quan với nhà Nguyễn. Lúc bấy giờ ông đã ngoài bốn mươi tuổi, đã trải qua thời Lê – Trịnh, thời Tây Sơn đến thời Nguyễn. Những năm thiếu thời sống ở Thăng Long, ngót mười năm lưu lạc sống chung với nhân dân, và mấy năm làm quan dưới triều đình mới, ông đã chứng kiến những cảnh thối nát của xã hội phong kiến suy tàn thời Lê -Trịnh, đến sự vùng dậy mãnh liệt của thời Tây Sơn, v.v… Những biến cố ấy khắc sâu vào tâm trí của ông và được phản ánh vào văn chương một cách sâu sắc.

Trong Truyện Kiều, mới thoáng qua bề ngoài ta thấy chế độ phong kiến yên tĩnh, vững vàng “Rằng năm Gia Tĩnh triều Minh, Bốn phương phẳng lặng hai kinh vững vàng”. Nhưng thực chất thì mục ruỗng từ bên trong. Bọn quan lại phong kiến toàn là lũ sâu mọt, là những thế lực vô cùng hắc ám: Một tên quan xử kiện vụ Vương Ông, thằng bán tơ vu oan cho gia đình họ Vương, nhưng quan chẳng cần điều tra, nghiên cứu gì, chỉ cốt khảo cho ra tiền: “Có ba trăm lạng việc này mới xong”, đẩy gia đình họ Vương vào cảnh tan nát, phá tan mối tình đẹp đẽ của Thúy Kiều và Kim Trọng.

Đến như “Quan Tổng đốc trọng thần” họ Hồ, đại diện cho triều đình cũng là con người bỉ ổi, mất tư cách: dụ Từ Hải hàng rồi lừa giết một cách hèn nhát, dở trò dâm ô ngay với người vợ kẻ mình giết, rồi đem gán cho một tên thổ quan, để đến nỗi Kiều phải gieo mình xuống sông Tiền Đường.

Trong lúc đó, bọn đại quí tộc như “họ Hoạn danh gia” tha hồ làm mưa làm gió. Mẹ con Hoạn bà nuôi cả một lũ côn quang để đi đốt nhà, bắt cóc người vô tội, bắt làm nô tỳ, đánh đập tàn nhẫn, thi hành theo “gia pháp” của mụ, bất chấp luật pháp nhà nước. Hoạn Thư còn lập mưu bắt cóc Kiều đem về cho mụ mẹ ngược đãi và bày ra trò gặp gỡ éo le chua xót giữa Thúy Kiều và Thúc Sinh. Hoạn Thư “con quan Lại bộ”, tuy thông minh sắc sảo có thừa nhưng vô cùng nham hiểm độc ác:

“Bề ngoài thơn thớt nói cười,

Mà trong nham hiểm giết người không dao.”

Bên cạnh cường quyền, bọn phong kiến quan liêu ấy còn có thứ quyền hung hãn hơn là đồng tiền. Cả một lũ quan lưu manh “trong tay sẵn có đồng tiền” nên chúng tha hồ hoành hành làm hại những người lương thiện. Đồng tiền mà trước đây Nguyễn Bỉnh Khiêm đã tố cáo tác dụng phá hoại đạo đức phong kiến:

“Còn bạc còn tiền còn đệ tử,

Hết cơm hết rượu hết ông tôi.”

Đến thời Nguyễn Du, đồng tiền càng tác oai tác quái hơn. Cũng vì có đồng tiền mà bọn con buôn như họ Mã mới dám “Trước thầy sau tớ lao xao”, “Ghế trên ngồi tót sỗ sàng”, “Cò kè bớt một thêm hai”, và cả lũ Tú Bà, Bạc Hạnh mới tự do buôn bán người lại được sự che chở của pháp luật. “Nghĩ rằng cũng mạch thư hương” như Sở Khanh, vì tiền mà chịu làm “mặt mo” để thi hành độc kế của Tú Bà… Đồng tiền có thể “đổi trắng thay đen”. Nó dày xéo lên công lý, nó mua được lương tâm của con người. Nó đánh giá tài đức, phẩm cách con người như đánh giá một món hàng bán ngoài chợ. Và Nguyễn Du đã vạch mặt tác hại của đồng tiền đối với xã hội và cuộc sống con người:

“Một ngày lạ thói sai nha,

Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền.”

Qua đó, ta thấy được xã hội trong Truyện Kiều là một xã hội phong kiến thối nát. Ngòi bút hiện thực sắc sảo của Nguyễn Du đã ghi chép lại những nét thật điển hình, phản ánh những bộ mặt xấu xa, tàn bạo của nhiều nhân vật: Hoạn bà, Hoạn Thư, Tú Bà, Sở Khanh… trong xã hội đó. Truyện Kiều quả thật là một “Bản cáo trạng bằng thơ lên án chế độ phong kiến xấu xa, tàn bạo”.

(Trích: Những giá trị và hạn chế tư tưởng trong Truyện Kiều – GS.TS.Lê Văn Quán, Tạp chí Hán Nôm, số 4 (113),2012; tr.3-11)

Câu hỏi: Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) phân tích nghệ thuật lập luận trong văn bản ngữ liệu “Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du” trong phần Đọc hiểu.

Hướng dẫn trả lời:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 400 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích nghệ thuật lập luận trong văn bản ngữ liệu “Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du” trong phần Đọc hiểu.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát văn bản “Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du” và tác giả Nguyễn Du.

- Nêu vấn đề: Nghệ thuật lập luận trong văn bản rất đặc sắc, góp phần làm nổi bật giá trị hiện thực của Truyện Kiều.

* Thân bài:

1. Luận điểm 1: Lập luận chặt chẽ, mạch lạc

- Văn bản triển khai theo trình tự logic: từ bối cảnh sáng tác → hiện thực xã hội phong kiến mục nát → các thế lực cường quyền, đồng tiền → lên án, tố cáo.

- Mỗi luận điểm được dẫn chứng cụ thể, giúp lập luận thuyết phục.

2. Luận điểm 2: Kết hợp lí lẽ với dẫn chứng sinh động

- Lý lẽ sắc bén, phơi bày bản chất tàn bạo của quan lại, quý tộc, sức mạnh của đồng tiền.

- Dẫn chứng từ chính Truyện Kiều (“Có ba trăm lạng việc này mới xong”, “Một ngày lạ thói sai nha…”) tăng tính xác thực, giàu sức gợi.

3. Luận điểm 3: Sử dụng nghệ thuật so sánh, hình ảnh và ngôn ngữ biểu cảm

- Hình ảnh “lũ sâu mọt”, “bản cáo trạng bằng thơ” tạo sức nặng tố cáo, giàu giá trị biểu cảm.

- Kết hợp giọng điệu phê phán gay gắt với nỗi xót thương cho con người, thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc.

4. Luận điểm 4: Lập luận xen lẫn chất trữ tình

- Không khô khan, lí trí thuần túy; vừa nghị luận vừa gợi cảm xúc, làm bài viết hấp dẫn, giàu chất văn chương.

* Kết bài:

- Khẳng định lại: Nghệ thuật lập luận chặt chẽ, kết hợp lí lẽ – dẫn chứng – cảm xúc giúp văn bản thuyết phục và giàu tính nghệ thuật.

- Đánh giá: Góp phần làm nổi bật giá trị hiện thực và nhân đạo trong Truyện Kiều.

Bài văn tham khảo

Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, để lại cho đời nhiều tác phẩm có giá trị to lớn cả về nội dung tư tưởng lẫn nghệ thuật. Trong đó, Truyện Kiều là kiệt tác nổi bật, không chỉ chinh phục bạn đọc bằng giá trị nhân đạo mà còn bởi giá trị hiện thực sâu sắc. Văn bản “Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du” đã phân tích khía cạnh này với nghệ thuật lập luận chặt chẽ, giàu sức thuyết phục, góp phần làm nổi bật tài năng và tư tưởng của Nguyễn Du.

Trước hết, văn bản gây ấn tượng bởi lập luận mạch lạc, logic. Tác giả bắt đầu từ bối cảnh sáng tác Truyện Kiều, gắn với cuộc đời nhiều biến động của Nguyễn Du. Tiếp đó, bài viết lần lượt làm rõ bộ mặt mục nát của xã hội phong kiến qua các thế lực cường quyền, đồng tiền và những con người tàn bạo trong tác phẩm. Cách triển khai này giúp người đọc dễ dàng nắm bắt, từ nguyên nhân đến thực trạng, rồi đi đến kết luận: Truyện Kiều là bản cáo trạng đanh thép đối với chế độ phong kiến thối nát.

Không chỉ logic, văn bản còn kết hợp hài hòa giữa lí lẽ và dẫn chứng sinh động. Lý lẽ sắc bén, chặt chẽ phơi bày bản chất của từng giai cấp, từng nhân vật trong xã hội phong kiến. Dẫn chứng lại được trích ngay từ Truyện Kiều như: “Có ba trăm lạng việc này mới xong”, “Một ngày lạ thói sai nha, Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền”, hay hình ảnh Hoạn Thư “Bề ngoài thơn thớt nói cười, Mà trong nham hiểm giết người không dao”. Những câu thơ quen thuộc được sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, khiến lập luận thêm xác đáng, tăng sức thuyết phục và giàu tính nghệ thuật.

Bên cạnh đó, nghệ thuật so sánh, hình ảnh và giọng điệu biểu cảm cũng góp phần quan trọng. Những cụm từ như “lũ sâu mọt”, “bản cáo trạng bằng thơ” hay hình ảnh đồng tiền “đổi trắng thay đen”, “dày xéo công lý” không chỉ mang tính tố cáo mạnh mẽ mà còn gợi cảm xúc căm phẫn, xót xa. Giọng điệu khi thì gay gắt, lúc lại đau đớn, xót thương cho số phận con người, tạo nên sức lay động đặc biệt, tránh cho bài viết khỏi sự khô cứng của lý lẽ thuần túy.

Cuối cùng, bài viết còn xen lẫn chất trữ tình trong lập luận, thể hiện qua nỗi đau xót trước xã hội mục nát, nỗi thương cảm cho kiếp người nhỏ bé. Chính điều này làm cho lập luận thêm giàu tính nhân văn, vừa giàu lý trí, vừa lay động tình cảm người đọc.

Văn bản “Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du” đã vận dụng nghệ thuật lập luận chặt chẽ, kết hợp nhuần nhuyễn lý lẽ, dẫn chứng, so sánh, hình ảnh và giọng điệu biểu cảm. Nhờ vậy, bài viết không chỉ làm sáng tỏ giá trị hiện thực của Truyện Kiều mà còn khơi gợi cảm xúc, giúp người đọc thêm trân trọng tài năng, tấm lòng nhân đạo và tư tưởng tiến bộ của Nguyễn Du.

Xem thêm các câu hỏi Đọc hiểu và Viết trong văn bản Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du chọn lọc, hay khác:

• Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của văn bản Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du?

• Văn bản Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du viết về vấn đề gì?

• Xác định hệ thống luận điểm của văn bản Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du?

• Qua văn bản Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, tác giả bày tỏ quan điểm gì?

• Từ nội dung phần Đọc hiểu Giá trị hiện thực trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, anh/ chị hãy viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về giá trị hiện thực của Truyện Kiều – Nguyễn Du.

Xem thêm bộ ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 9 phần Văn bản nghị luận chọn lọc, hay khác:

• Đọc hiểu Bạn không cần phải thắng bằng mọi giá

• Đọc hiểu Đẳng cấp về nhân cách

• Đọc hiểu Hãy học cách đứng lên sau vấp ngã

• Đọc hiểu Đến cỏ dại còn đàng hoàng mà sống

• Đọc hiểu Sức gợi tả của hình ảnh trong bài thơ Thu điếu

• Đọc hiểu Những cảm nhận sâu sắc khi đọc truyện Người thầy đầu tiên của Ai-ma-tốp

• Đọc hiểu Bản thiết kế cuộc đời của chính mình

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---