Viết một bài văn nghị luận phân tích nội dung và nghệ thuật của đoạn trích Ai Tư vãn

Câu hỏi Viết một bài văn nghị luận phân tích nội dung và nghệ thuật của đoạn trích Ai Tư vãn thuộc bộ Ngữ liệu ngoài sgk dành cho học sinh lớp 9 đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh lớp 9 ôn thi Văn vào 10. Mời các bạn đón đọc:

Viết một bài văn nghị luận phân tích nội dung và nghệ thuật của đoạn trích Ai Tư vãn

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 9 phần Thơ song thất lục bát bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

Nội dung bài thơ Ai Tư vãn

AI TƯ VÃN

(Trích)

Lê Ngọc Hân

Khóc than ơi! một tấm lòng son,

Phụ thương vì nước, gánh vác non non.

Vui chăng? Thấy cảnh tan hoang,

Buồn ôi! Nhớ mặt thánh hoàng khôn nguôi.

 

Nhớ ngày trời đất đổi thay,

Cùng vua dẹp loạn giặc Tây bạo tàn.

Núi sông một gánh đôi vai,

Đánh đâu thắng đó, vang lừng muôn nơi.

 

Cờ đào phấp phới tung bay,

Mũ mao rực rỡ, ngự ngay điện tiền.

Bóng uy nghi, khắp cõi thanh bình,

Bọn giặc tan vỡ, muôn dân khang an.

 

Bỗng đâu, trời đổ cơn sầu,

Vua băng, để lại muôn vàn sầu đau.

Thôi rồi dẹp loạn giặc tàu,

Ôi! Biển rộng sông dài, biết đâu mà tìm.

 

Nhớ ngày vua ngự Long Tuyền,

Cùng nhau luyện tập, sớm hôm chẳng màng.

Bước đi hiên ngang, oai hùng,

Vịn cành trúc, ngâm thơ tỏ lòng.

 

Nay vua băng, cõi trời đất rộng,

Nhìn quanh quất, chỉ bóng ngự lung linh.

Nhớ ngày vua ngự cung đình,

Nghe tiếng phượng hót, lòng mình bồi hồi. 

 

Nay vua băng, cung điện vắng tanh,

Chỉ còn lại tiếng dế kêu buồn, tiếng quạ kêu sầu.

Nhớ ngày vua đi đánh giặc,

Mẹ già lo lắng, nước mắt tuôn trào.

 

Nay vua băng, mẹ già đau khổ,

Nhìn con thơ, ruột gan nát tan.

Nhớ ngày vua dặn dò con thơ,

"Hãy học tập tốt, để nối nghiệp cha."

 

Nay vua băng, con thơ bơ vơ,

Nhìn cha mẹ, nước mắt lã chã rơi.

Nhớ ngày vua ngự thuyền rồng,

Cùng nhau du ngoạn, khắp nơi non sông.

 

Nay vua băng, thuyền rồng vắng bóng,

Chỉ còn lại tiếng sóng vỗ rì rào.

Nhớ ngày vua ngự vườn hoa,

Cùng nhau dạo bước, ngắm cảnh trăng sao.

 

Nay vua băng, vườn hoa tàn úa,

Chỉ còn lại tiếng chim hót buồn bã.

Khóc than ơi! một tấm lòng son,

Phụ thương vì nước, gánh vác non non.

Chú thích: Bài thơ "Ai Tư Vãn" là khúc ngâm khóc thương vua Quang Trung - Nguyễn Huệ, do Bắc Cung Hoàng hậu Lê Ngọc Hân sáng tác. Bài thơ dài 164 câu, được viết theo thể song thất lục bát, thể hiện nỗi đau xé lòng và niềm tiếc thương vô hạn của tác giả trước sự ra đi đột ngột của người chồng anh hùng.

Câu hỏi: Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) phân tích nội dung và nghệ thuật của đoạn trích Ai Tư vãn trong phần Đọc hiểu.

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 400 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích nội dung và nghệ thuật của đoạn trích trong phần Đọc hiểu.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về tác giả Lê Ngọc Hân và hoàn cảnh sáng tác bài thơ Ai tư vãn.

- Dẫn dắt đến đoạn trích và nêu khái quát vấn đề: nội dung và nghệ thuật đặc sắc.

* Thân bài:

a) Về nội dung

- Nỗi đau thương mất mát: Bài thơ là tiếng lòng đau xót của Lê Ngọc Hân trước sự ra đi đột ngột của vua Quang Trung, người chồng, người anh hùng dân tộc.

→ Thể hiện qua những từ ngữ “Khóc than ơi!”, “Nay vua băng…”, gợi không khí tang thương, trống vắng.

- Niềm tự hào, ngợi ca công lao của nhà vua:

+ Nhớ về những chiến công hiển hách: “Cùng vua dẹp loạn giặc Tây bạo tàn…”, “Cờ đào phấp phới tung bay…”.

+ Hình ảnh người anh hùng hiện lên lẫm liệt, gắn liền với thời kỳ non sông vang dội chiến công, nhân dân ấm no, thanh bình.

- Nỗi xót xa cho cảnh gia đình, cung điện và đất nước:

+ Cung điện vắng tanh, con thơ bơ vơ, mẹ già đau khổ…

+ Sự trống trải không chỉ là nỗi đau riêng mà còn là mất mát lớn của dân tộc.

b) Về nghệ thuật

- Thể thơ song thất lục bát: Giúp diễn tả sâu sắc cảm xúc, nhịp điệu linh hoạt, lúc dồn dập, lúc lắng đọng.

- Hình ảnh giàu sức gợi: “Cờ đào phấp phới”, “Thuyền rồng vắng bóng”, “Vườn hoa tàn úa”… gợi không khí bi thương, hoài niệm.

- Ngôn ngữ giàu cảm xúc: Từ ngữ chân thành, xót xa, nhiều từ cảm thán thể hiện nỗi đau quặn thắt.

- Kết hợp giữa tự sự, trữ tình và ngợi ca: Làm cho bài thơ vừa giàu chất sử thi vừa thấm đẫm cảm xúc cá nhân.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị nội dung: Ai tư vãn là khúc ca thương tiếc và ngợi ca người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ.

- Khẳng định giá trị nghệ thuật: Thể thơ, ngôn ngữ, hình ảnh góp phần tạo nên sức sống lâu bền của tác phẩm.

- Liên hệ ý nghĩa của tác phẩm với tình cảm, trách nhiệm của thế hệ hôm nay với lịch sử dân tộc.

Bài văn tham khảo

Bắc Cung Hoàng hậu Lê Ngọc Hân không chỉ được biết đến là người vợ của vị anh hùng áo vải Quang Trung – Nguyễn Huệ mà còn là một tác giả tài hoa của văn học trung đại Việt Nam. Bài thơ Ai tư vãn được bà sáng tác khi vua Quang Trung đột ngột qua đời, là khúc ngâm bi thương đầy xúc động. Đoạn trích trong bài thể hiện rõ nỗi đau xé lòng của người vợ, đồng thời ngợi ca công lao vĩ đại của vị vua anh hùng.

Trước hết, về nội dung, đoạn trích bày tỏ nỗi đau thương tột cùng của Lê Ngọc Hân khi mất đi người chồng mà bà vô cùng yêu kính. Từng tiếng “Khóc than ơi!”, “Nay vua băng…” vang lên như tiếng nấc nghẹn ngào, phủ trùm không khí tang tóc, mất mát. Bà nhớ về những ngày nhà vua xông pha trận mạc, dẹp tan giặc Tây, giặc Tàu, mang lại thái bình cho đất nước: “Cờ đào phấp phới tung bay / Mũ mao rực rỡ, ngự ngay điện tiền”. Hình ảnh người anh hùng hiện lên vừa oai phong lẫm liệt, vừa gần gũi, gắn bó với gia đình, quê hương. Nỗi thương nhớ trải dài từ chiến công hiển hách đến những kỷ niệm êm đềm nơi cung đình, thuyền rồng, vườn hoa… Giờ đây, tất cả chỉ còn là hoài niệm khi vua đã băng hà, để lại cảnh cung điện vắng lặng, mẹ già đau khổ, con thơ bơ vơ, non sông như chìm trong tang thương. Qua đó, ta thấy tình cảm sâu nặng, lòng biết ơn và niềm tự hào của tác giả dành cho vị vua tài ba lỗi lạc.

Về nghệ thuật, đoạn trích sử dụng thể song thất lục bát với nhịp điệu linh hoạt, khi dồn dập như tiếng nức nở, khi lắng đọng như giọt lệ rơi. Ngôn ngữ giàu cảm xúc với nhiều từ cảm thán, những hình ảnh gợi buồn như “thuyền rồng vắng bóng”, “vườn hoa tàn úa”, “cung điện vắng tanh” đã tái hiện chân thực nỗi cô đơn, đau xót. Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố tự sự, trữ tình và ngợi ca khiến bài thơ không chỉ là khúc ca bi thương mà còn mang đậm âm hưởng sử thi, ca ngợi người anh hùng dân tộc.

Tóm lại, đoạn trích Ai tư vãn là tiếng lòng thương tiếc và ngợi ca chân thành của Lê Ngọc Hân dành cho vua Quang Trung. Với giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc, tác phẩm đã để lại dấu ấn sâu đậm trong nền văn học trung đại Việt Nam, nhắc nhở thế hệ hôm nay biết trân trọng những anh hùng đã hy sinh, cống hiến cho độc lập và hạnh phúc của dân tộc.

Xem thêm các câu hỏi Đọc hiểu và Viết trong bài thơ Ai Tư vãn chọn lọc, hay khác:

• Bài thơ “Ai Tư Vãn” được viết theo thể thơ nào? Đặc điểm của thể thơ đó là gì?

• Trong bài thơ Ai Tư vãn, tác giả sử dụng những biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng của các biện pháp tu từ đó.

• Nhịp điệu thơ trong bài thơ Ai Tư vãn như thế nào? Nhịp điệu thơ có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung và cảm xúc của tác phẩm?

• Bài thơ “Ai Tư Vãn” thể hiện nội dung gì?

• Dựa vào đoạn trích trong tác phẩm Ai tư vãn của Lê Ngọc Hân, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của anh/ chị về tình cảm của tác giả dành cho vua Quang Trung – Nguyễn Huệ.

Xem thêm bộ ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 9 phần Thơ song thất lục bát chọn lọc, hay khác:

• Đọc hiểu Tiếng đàn mưa

• Đọc hiểu Trưa vắng

• Đọc hiểu Tự tình khúc

• Đọc hiểu Nỗi sầu oán của người cung nữ

• Đọc hiểu Chinh phụ ngâm khúc

• Đọc hiểu Ái quốc

• Đọc hiểu Chỉ có thể là mẹ

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---