Tầm quan trọng của văn bản thông tin trong giáo dục sinh thái thời đại mới

Câu hỏi Tầm quan trọng của văn bản thông tin trong giáo dục sinh thái thời đại mới trong văn bản Nghe tiếng hành tinh thầm thì thuộc bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh ôn thi Văn Tốt nghiệp THPT đạt kết quả cao. Mời các bạn đón đọc:

Tầm quan trọng của văn bản thông tin trong giáo dục sinh thái thời đại mới

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 Văn bản thông tin bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

Nội dung văn bản Nghe tiếng hành tinh thầm thì

NGHE TIẾNG HÀNH TINH THẦM THÌ

(Lê My)

Tất cả thanh âm của một hệ sinh thái, từ tiếng suối chảy róc rách đến tiếng ríu rít chim ca, hoà phối với nhau tạo thành một “khung cảnh âm thanh” (soundscape) độc nhất, như một thứ “vân tay” của môi trường sống đó ở một trạng thái nhất định. Thế nhưng, loài người đã mang đến sự tuyệt chủng và biến đổi khí hậu những sự ồn ã làm thay đổi cách thiên nhiên thầm thì.

Các nhà khoa học đã chia thế giới âm thanh thành hai nhóm. “Giao hưởng địa ?” (geophony) gắn với các hoạt động tự nhiên như thác nước đổ hay tiếng ầm ầm của động đất. Còn lại là “giao hưởng sinh học” (biophony) được tạo ra bởi các sinh vật sống. Và rồi tiếng ồn của con người vang lên khắp quả đất, đến nỗi chúng ta đã phải gọi tên nhóm âm thanh thứ ba: “ồn ã nhân gian” (anthropophony).

Sự tĩnh lặng đáng lo của rừng già

Khi Eddie Game gắn một vài thiết bị ghi âm nhỏ bằng chiếc ví lên những thân cây ở Papua New Guinea, anh ấy đã ở sâu trong dãy núi Adelbert, cách con đường gần nhất khoảng ba ngày đi bộ băng rừng. Một loại máy sẽ ghi nhận siêu âm – âm thanh mà tai ta không thể nghe thấy; loại máy còn lại dành cho những âm thanh trong ngưỡng nghe của tai người. [...]

Mặc dù rừng mưa nhiệt đới chị che phủ khoảng 6% bề mặt Trái Đất, chúng là nơi sinh sống của hơn một nửa sổ loài động thực vật. Trong khung giờ sôi động nhất, những cảnh rừng thật sự rung động bởi âm thanh: khi kêu, vượn hú, chim hót liu lo, côn trùng rả rích, ếch kêu ồm ộp, mèo rừng gầm gừ, và còn nào là dơi và các loài gặm nhấm, bò sát,... Sức sống của một hệ sinh thái rừng thường biểu hiện qua lượng tiếng ồn bên trong nó. Vì thế, âm thanh sinh học (bioacoustic) lâu nay đã được sử dụng trong nghiên cứu và bảo tồn.

“Có một tín hiệu rất rõ ràng mỗi khi một môi trường bị suy thoái, đó là nó trở nên yên tĩnh hơn” – tác giả Livie Campbell dẫn lời Game trong một bài viết trên trang OneZero hồi tháng 2-2020. Game, nhà khoa học phụ trách khu vực châu Á Thái Bình Dương thuộc Tổ chức The Nature Conservancy, cho biết đã đến 6 quốc gia và chứng kiến điều tương tự: sự biến mất của những điệp khúc lúc bình minh.

[...] Một dịp khác, khi so sánh mức độ đa dạng của khu rừng đã bị khai thác và chưa bị khai thác ở Borneo (Indonesia), nhóm của Game đã bố trí một mạng lưới các micro cách nhau khoảng 1 km trong cả hai loại rừng. Họ phát hiện một xu hướng đáng lo ngại: sự đồng hoả. “Trong những khu rừng không bị chặt phá, mỗi kilômet âm thanh nghe hoàn toàn khác nhau. Ở những nơi đã bị can thiệp, tất cả đều nghe có vẻ giống nhau” – Game giải thích. [...]

Sự ồn ào nguy hiểm của đại dương

Rõ ràng chúng ta có thể nghe thấy khí hậu đang thay đổi. Nhưng buồn thay, những gì nghe được ở các đại dương lại là những ồn ào hỗn loạn có hại cho sinh vật. Ở Bắc Cực, lớp băng trên mặt biển đã giảm đáng kể do nhiệt độ tăng, tạo ra những vùng nước “lộ thiên” rộng lớn và tồn tại trong thời gian dài. Khi gió thổi qua vùng nước này, nó tạo ra hàng triệu bong bóng khi tí hon và những con sóng, hợp thành tiếng ồn xa lạ. Và hệ sinh thái tại đây “không tiến hoá để đối phó với sự xáo trộn như vậy”, theo nhà hải dương học Kate Stafford (Đại học Washington, Mỹ).

Các loài động vật như cá voi đầu cong (Balaena mysticetus) vốn sống ở những vùng nước tương đối yên tĩnh, nay lại phải đối mặt với nhiều tiếng ồn hơn do lượng băng biển – vốn là một lớp “cách âm” của thế giới dưới nước tránh khỏi những âm thanh ngoài môi trường – suy giảm, cũng như sự bùng nổ của tàu vận chuyển và thăm do dầu mỏ. “Tại một số thời điểm, khi tiếng ồn của máy khoan trở nên lớn hơn, tất cả chúng (cá voi) ngừng kêu, chúng chẳng buồn nói chuyện nữa” Stafford kể trên Wired.

Hệ sinh thái đại dương vốn đang đối mặt với ô nhiễm, hiện tượng axít hoá, và giới nghiên cứu lo ngại rằng tiếng ồn sẽ là “nhát dao cuối cùng” lên các loài có nguy cơ tuyệt chủng, theo tạp chí khoa học Nature.

Bức tranh có vẻ u ám, song tin tốt là chúng ta có thể cắt giảm “tiếng động nhân sinh” dễ dàng và nhanh chóng hơn so với việc giải quyết hiện tượng axit hoá đại dương hay ngành công nghiệp nhiên liệu hoá thạch, theo Nature.

Chẳng hạn, năm 2017 cảng Vancouver (Canada) bắt đầu chính sách chiết khấu cho những con tàu chạy... êm, khiến Canada trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới áp dụng sáng kiến khuyến khích tài chính để giảm tiếng ồn đại dương và khí thải. Tháng 11-2018, trong nghị quyết bảo tồn sức khoẻ đại dương, Liên Hiệp Quốc cũng ghi nhận “nhu cầu cấp thiết” về nghiên cứu và hợp tác để giải quyết các tác động của anthropophony.

(Theo Lê My, Tuổi trẻ cuối tuần, ngày 5/12/2020)

Câu hỏi: Văn bản “Nghe tiếng hành tinh thầm thì” của Lê My là một minh chứng cho vai trò của thông tin khoa học trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng, anh/chị hãy viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về tầm quan trọng của văn bản thông tin trong giáo dục sinh thái thời đại mới.

Hướng dẫn trả lời:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: trình bày suy nghĩ của mình về tầm quan trọng của văn bản thông tin trong giáo dục sinh thái thời đại mới.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát: Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, suy thoái môi trường và mất đa dạng sinh học ngày càng nghiêm trọng, giáo dục sinh thái trở thành một nhu cầu cấp thiết đối với nhân loại.

- Dẫn vào vấn đề nghị luận: Văn bản thông tin – đặc biệt là các văn bản khoa học phổ thông như “Nghe tiếng hành tinh thầm thì” của Lê My – đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về các vấn đề môi trường.

- Nêu luận đề: Văn bản thông tin khoa học là công cụ thiết yếu trong giáo dục sinh thái thời đại mới vì chúng truyền tải kiến thức khoa học một cách thuyết phục, dễ tiếp cận và đầy sức lan tỏa.

* Thân bài:

a. Giải thích vấn đề

- Văn bản thông tin khoa học là loại văn bản cung cấp kiến thức chuyên môn (khoa học, môi trường, công nghệ...) dưới hình thức ngôn ngữ phổ thông, dễ hiểu với mục đích truyền đạt tri thức, nâng cao nhận thức xã hội.

- Giáo dục sinh thái là quá trình giúp con người hiểu biết về môi trường và cách sống hài hòa với thiên nhiên, từ đó có hành vi ứng xử bền vững và có trách nhiệm.

- Trong thời đại mới, khi khủng hoảng sinh thái mang tính toàn cầu, việc truyền tải tri thức môi trường một cách nhanh chóng, chính xác và có cảm xúc là vô cùng quan trọng.

b. Bàn luận vấn đề

- Văn bản thông tin giúp đưa khoa học đến gần công chúng

+ Các vấn đề khoa học (ví dụ: giao hưởng sinh học, bioacoustic, anthropophony…) thường khó hiểu, nhưng văn bản thông tin như bài của Lê My diễn đạt bằng ngôn ngữ mạch lạc, giàu hình ảnh, dễ cảm nhận, từ đó giúp người đọc không chuyên vẫn tiếp cận được nội dung chuyên môn.

+ Giúp giảm khoảng cách giữa giới nghiên cứu và cộng đồng, lan tỏa tri thức khoa học ra ngoài khuôn viên học thuật.

- Gợi mở tư duy phản biện và ý thức trách nhiệm với môi trường

+ Văn bản không chỉ cung cấp thông tin mà còn đánh thức cảm xúc và lương tri thông qua các chi tiết như: “sự im lặng đáng lo”, “nhát dao cuối cùng”, qua đó thúc đẩy hành vi bảo vệ môi trường.

+ Kích thích tư duy phản biện, giúp người đọc nhìn nhận những tác động tiềm ẩn mà họ có thể chưa từng chú ý (như: tiếng ồn nhân tạo ảnh hưởng đến sự sống của cá voi, chim muông…).

- Tăng hiệu quả truyền thông sinh thái trong thời đại số

+ Văn bản thông tin khoa học có khả năng lan tỏa mạnh mẽ qua mạng xã hội, báo chí, sách phổ thông, dễ dàng tiếp cận đối tượng rộng lớn (học sinh, công chức, người dân…).

+ Dẫn chứng: Văn bản của Lê My được đăng trên Tuổi trẻ Cuối tuần, kết hợp dữ liệu khoa học từ Nature, OneZero, Wired… cho thấy sự kết nối hiệu quả giữa truyền thông – học thuật – công chúng.

c. Phản đề (mở rộng)

- Tuy nhiên, nếu thiếu kiểm duyệt, không có nguồn dẫn xác thực, văn bản thông tin dễ bị xuyên tạc, gây hiểu nhầm về khoa học (nhất là các chủ đề “nóng” như biến đổi khí hậu, năng lượng tái tạo…).

- Vì vậy, cần bồi dưỡng tư duy khoa học cho người đọc và nâng cao trách nhiệm của người viết văn bản thông tin trong việc đảm bảo độ tin cậy và đạo đức nghề nghiệp.

* Kết bài:

- Khẳng định lại luận đề: Văn bản thông tin khoa học giữ vai trò thiết yếu trong giáo dục sinh thái hiện đại, không chỉ truyền tải tri thức mà còn tạo ra những thay đổi tích cực trong nhận thức và hành vi cộng đồng.

- Liên hệ bản thân: Là người học sinh trong thời đại sinh thái toàn cầu, mỗi chúng ta cần chủ động tiếp cận tri thức khoa học, đọc hiểu các văn bản thông tin và hành động có trách nhiệm với thiên nhiên – như cách chúng ta “lắng nghe tiếng hành tinh thầm thì”.

Bài văn tham khảo

Trong thời đại công nghệ và thông tin phát triển như vũ bão, nhân loại đang đứng trước những thách thức nghiêm trọng về môi trường và sinh thái. Những hiện tượng như biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học, ô nhiễm không khí và nước,… không còn là mối đe dọa tiềm tàng mà đã trở thành hiện thực cấp bách. Giữa bối cảnh đó, văn bản thông tin – đặc biệt là những văn bản khoa học như “Nghe tiếng hành tinh thầm thì” của Lê My – đang ngày càng khẳng định vai trò to lớn trong việc nâng cao nhận thức sinh thái và giáo dục cộng đồng, nhất là giới trẻ, về trách nhiệm bảo vệ môi trường.

Văn bản thông tin là loại văn bản có chức năng truyền tải tri thức, cung cấp dữ liệu, gợi mở góc nhìn và cảnh báo những vấn đề thực tiễn. Trong giáo dục sinh thái – lĩnh vực đòi hỏi sự hiểu biết khoa học song hành với cảm xúc và hành động – văn bản thông tin chính là cầu nối giữa người đọc với thế giới tự nhiên đang bị tổn thương. Tác phẩm “Nghe tiếng hành tinh thầm thì” không đơn thuần cung cấp số liệu về tốc độ tuyệt chủng của các loài hay biến động khí hậu; nó còn truyền tải một tiếng nói khẩn thiết, mời gọi con người lắng nghe và đồng cảm với hành tinh đang rên rỉ trong lặng câm. Chính sức mạnh của thông tin khoa học, được truyền đạt bằng cảm xúc và hình ảnh, đã giúp văn bản chạm tới nhận thức, đánh thức lương tri và thôi thúc hành động.

Văn bản thông tin còn là công cụ hữu hiệu để cá nhân hóa vấn đề toàn cầu. Thay vì những khẩu hiệu trừu tượng như “bảo vệ môi trường là bảo vệ sự sống”, người đọc được dẫn dắt qua những con số cụ thể, hình ảnh trực quan, so sánh thuyết phục để cảm nhận quy mô và tốc độ của cuộc khủng hoảng sinh thái. Từ đó, mỗi người có thể tự soi chiếu vào đời sống, lối sống của bản thân: tôi tiêu thụ bao nhiêu nhựa mỗi ngày? Tôi đã trồng được cây xanh nào chưa? Tôi có lắng nghe được “tiếng thì thầm” của Trái Đất?

Trong thời đại mới – nơi mà mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn chi phối mạnh mẽ đời sống – văn bản thông tin càng cần được định hướng khai thác một cách sáng tạo và hiệu quả hơn trong giáo dục. Không chỉ dừng ở việc đọc để biết, người học cần được khơi gợi tư duy phản biện, năng lực phân tích, cảm nhận vẻ đẹp của tri thức và trách nhiệm xã hội. Một bài học sinh thái không chỉ nằm ở cảnh báo sụp đổ hệ sinh thái, mà còn là cách khơi nguồn tình yêu thiên nhiên, lòng trắc ẩn và hành động tích cực.

Tóm lại, văn bản thông tin – với sức mạnh của sự thật, sự chính xác và cảm hứng khoa học – đang trở thành nền tảng quan trọng trong giáo dục sinh thái thời đại mới. Văn bản “Nghe tiếng hành tinh thầm thì” là minh chứng cho khả năng lan tỏa nhận thức, truyền cảm hứng và kêu gọi hành động. Khi chúng ta biết lắng nghe hành tinh – không chỉ bằng tai mà bằng tri thức và trái tim – thì đó là lúc nhân loại bước đầu chữa lành vết thương của chính mình.

Xem thêm các câu hỏi Đọc hiểu và Viết trong văn bản Nghe tiếng hành tinh thầm thì chọn lọc, hay khác:

• Văn bản Nghe tiếng hành tinh thầm thì đề cập đến vấn đề gì?

• Chỉ ra ba nhóm âm thanh được nói đến trong bài đọc Nghe tiếng hành tinh thầm thì

• “Sự biến mất của những điệp khúc lúc bình minh” cho thấy điều gì đang diễn ra trong đời sống?

• Nhận xét về vai trò của các dữ liệu trong việc thể hiện thông tin chính của văn bản Nghe tiếng hành tinh thầm thì.

• Từ cảm hứng trong văn bản “Nghe tiếng hành tinh thầm thì” của Lê My, anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò của việc lắng nghe thiên nhiên trong thời đại hiện nay.

Xem thêm bộ ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 12 Văn bản thông tin chọn lọc, hay khác:

• Đọc hiểu Nông nghiệp chính xác

• Đọc hiểu Vận động viên Bùi Thị Thu Thảo - huy chương vàng điền kinh Asiad 18

• Đọc hiểu Những gương mặt trẻ thủ đô sáng tạo và nghị lực

• Đọc hiểu Muối

• Đọc hiểu Đôi đũa

• Đọc hiểu Chợ và văn hóa chợ của người xưa

• Đọc hiểu Nhà ở truyền thống của người Việt

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---