(Ôn thi ĐGNL HSA, VACT) Hành trình đi đến độc lập dân tộc ở Đông Nam Á

Chuyên đề Hành trình đi đến độc lập dân tộc ở Đông Nam Á trong tài liệu ôn thi Đánh giá năng lực, Đánh giá tư duy theo cấu trúc mới nhất đầy đủ lý thuyết trọng tâm, các dạng bài & bài tập đa dạng từ cơ bản đến nâng cao giúp Giáo viên & học sinh có thêm tài liệu ôn thi ĐGNL HSA Chuyên đề: Quá trình giành độc lập dân tộc của các quốc gia Đông Nam Á đạt kết quả cao.

(Ôn thi ĐGNL HSA, VACT) Hành trình đi đến độc lập dân tộc ở Đông Nam Á

Xem thử Tài liệu & Đề thi HSA Xem thử Tài liệu & Đề thi VACT Xem thử Tài liệu & Đề thi SPT

Chỉ từ 200k mua trọn bộ Đề thi & Tài liệu ôn thi ĐGNL năm 2025 của các trường theo cấu trúc mới bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

CHUYÊN ĐỀ 3. QUÁ TRÌNH GIÀNH ĐỘC LẬP DÂN TỘC CỦA CÁC QUỐC GIA ĐÔNG NAM Á

► KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

Nội dung 2. Hành trình đi đến độc lập dân tộc ở Đông Nam Á

1. Phong trào đấu tranh chống thực dân xâm lược ở Đông Nam Á

♦ Nguyên nhân: mâu thuẫn dân tộc

♦ Mục tiêu đấu tranh: ngăn chặn quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân, cố gắng bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia.

♦ Hình thức đấu tranh: phong phú, nhưng chủ yếu là đấu tranh vũ trang; ở Xiêm tiến hành cải cách xã hội.

♦ Lực lượng tham gia: đông đảo các tầng lớp nhân dân

♦ Quy mô: diễn ra với quy mô rộng lớn, thu hút nhiều tầng lớp nhân dân tham gia, có sự liên minh chiến đấu giữa nhân dân nước này với nhân dân nước khác.

♦ Nét chính về phong trào đấu tranh:

- Khu vực Đông Nam Á hải đảo:

+ Inđônêxia: Thế kỉ XVII - XIX, phong trào đấu tranh chống thực dân Hà Lan diễn ra sôi nổi, tiêu biểu là: cuộc khởi nghĩa của hoàng tử Đipônêgôrô....

+ Philippin: phong trào đấu tranh của nhân dân (thế kỉ XVI - XIX) gây cho Tây Ban Nha nhiều thiệt hại.

- Khu vực Đông Nam Á lục địa:

+ Mianma: do vấp phải sự kháng cự mạnh mẽ của nhân dân, nên thực dân Anh phải mất hơn 60 năm (1824 - 1885) mới hoàn thành quá trình xâm lược.

+ Đông Dương:

▪ Phong trào đấu tranh bùng nổ mạnh mẽ ngay từ khi thực dân Pháp nổ súng xâm lược.

▪ Các cuộc đấu tranh tiêu biểu là: khởi nghĩa của Nguyễn Trung Trực (Việt Nam); khởi nghĩa của hoàng thân Sivôtha (Campuchia)…

▪ Có sự đoàn kết chiến đấu giữa nhân dân 3 nước.

♦ Kết quả: hầu hết bị thất bại và trở thành thuộc địa của các nước thực dân, không chặn được hoàn toàn các cuộc xâm lược.

♦ Nguyên nhân thất bại:

- Nhiều quốc gia Đông Nam Á đang ở trong tình trạng bị chia cắt, cát cứ hoặc các tiểu quốc độc lập nên chưa thể tổ chức được, phối hợp thành những liên minh lớn đủ sức chống lại sự xâm lược.

- Giới cầm quyền các nước Đông Nam Á không đặt quyền lợi của dân tộc lên trên quyền lợi giai cấp, không cùng nhân dân quyết tâm chiến đấu đến cùng.

- Cuộc đấu tranh của nhân dân Đông Nam Á thiếu về kỹ thuật, trang bị quân sự, vũ khí.

- Hầu hết là các cuộc đấu tranh tự phát, thiếu tổ chức chiến đấu chặt chẽ, thiếu đường lối lãnh đạo đúng đốn.

- So sánh lực lượng quá chênh lệch, các nước tư bản phương Tây có sức mạnh kinh tế, quân sự, trang bị vũ khí hiện đại hơn.

♦ Ý nghĩa:

- Làm chậm quá trình xâm lược của kẻ thù, gây cho chúng nhiều tổn thất nghiêm trọng.

- Thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí chiến đấu kiên cường, bất khuất của nhân dân các nước Đông Nam Á.

- Phản ánh sự suy yếu của các quốc gia phong kiến Đông Nam Á, chứng tỏ chế độ phong kiến đã dần mất đi vai trò lịch sử.

- Làm thất bại kế hoạch "đánh nhanh thắng nhanh" của các nước thực dân.

♦ Tính chất: cuộc đấu tranh mang tính chất tự vệ, tính chính nghĩa để bảo vệ độc lập dân tộc.

2. Các giai đoạn phát triển của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc ở Đông Nam Á

a) Giai đoạn 1: Từ cuối thế kỉ XIX đến năm 1920:

- Phong trào chống thực dân mang ý thức hệ phong kiến do giai cấp phong kiến hoặc nông dân lãnh đạo diễn ra chủ yếu ở Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia.

- Phong trào giải phóng dân tộc theo xu hướng tư sản diễn ra sớm nhất ở Phi-lip-pin, In-đô-nê-xi-a, Mi-an-ma dưới sự dẫn dắt của các trí thức cấp tiến.

b) Giai đoạn 2: từ năm 1920 đến năm 1945:

- Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc phát triển đồng thời theo hai khuynh hướng: dân chủ tư sản (do giai cấp tư sản lãnh đạo) và vô sản (do giai cấp vô sản lãnh đạo). Nhiều đảng phái tiến bộ đã ra đời, lãnh đạo cuộc đấu tranh của nhân dân bằng cả phương pháp hòa bình và đấu tranh vũ trang.

- Sau khi quân phiệt Nhật đầu hàng Đồng minh (1945), nhân dân một số nước như: Inđônêxia, Việt Nam, Lào,.. đã tiến hành cách mạng giành độc lập dân tộc.

c) Giai đoạn 3: từ năm 1945 đến năm 1975:

- Tại Philíppin, Mianma, Malaixia, Inđônêxia diễn ra đấu tranh yêu cầu các nước thực dân phương Tây trao trả độc lập.

- Trên bán đảo Đông Dương, nhân dân Việt Nam, Lào, Campuchia tiến hành cuộc kháng chiến chống xâm lược của Pháp và Mỹ cho đến năm 1975.

- Năm 1984, Brunây giành được độc lập.

3. Thời kì tái thiết và phát triển sau khi giành được độc lập

a) Những ảnh hưởng của chế độ thực dân

♦ Ảnh hưởng tiêu cực:

- Về kinh tế:

+ Sau nhiều thế kỉ là thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, phần lớn các nước Đông Nam Á vẫn là những nước nông nghiệp lạc hậu.

+ Phần lớn các nước trong khu vực bị biến thành nơi cung cấp nguyên liệu và thị trường tiêu thụ hàng hóa của phương Tây.

- Về chính trị: việc áp đặt bộ máy cai trị, thực hiện chính sách “chia để trị”, chính sách “ngu dân” của các chính quyền thực dân đã để lại những hậu quả nặng nề và lâu dài cho các nước Đông Nam Á, như:

+ Xung đột sắc tộc, tôn giáo, vùng miền diễn ra gay gắt.

+ Tranh chấp biên giới, lãnh thổ giữa các quốc gia trong khu vực.

- Về văn hóa:

+ Đại bộ phận dân cư vẫn trong tình trạng nghèo đói, lạc hậu.

+ Trình độ dân trí thấp; nhiều giá trị văn hóa truyền thống bị xói mòn.

+ Trong xã hội tồn tại nhiều hủ tục, tệ nạn,…

♦ Ảnh hưởng tích cực:

- Gắn kết khu vực với thị trường thế giới;

- Du nhập nền sản xuất công nghiệp, xây dựng một số cơ sở hạ tầng,…

- Thúc đẩy phát triển một số yếu tố về văn hóa như chữ viết, tôn giáo, giáo dục, hệ thống luật pháp, hành chính,…

b) Quá trình tái thiết và phát triển

- Ngay sau Chiến tranh thế giới thứ hai, một số nước Đông Nam Á đã bắt đầu quá trình tái thiết đất nước, tập trung khắc phục hậu quả chiến tranh và các tàn dư của thời kì thuộc địa.

- Nhóm 5 nước sáng lập ASEAN:

+ Từ những năm 60 của thế kỉ XX, triển khai chính sách công nghiệp hóa thay thế nhập khẩu với mục tiêu nhanh chóng xóa bỏ nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng nền kinh tế tự chủ.

+ Những năm 70 của thế kỉ XX, thực hiện chiến lược công nghiệp hóa hướng tới xuất khẩu.

	Chiến lược kinh tế hướng nội	Chiến lược kinh tế hướng ngoại
Thời gian	- Những 60 của thế kỉ XX.	- Những năm 70 của thế kỉ XX trở đi.
Nội dung	Công nghiệp hóa thay thế nhập khẩu + Đẩy mạnh phát triển các ngành công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng nội địa thay thế hàng nhập khẩu. + Lấy thị trường trong nước làm chỗ dựa để phát triển sản xuất.	Công nghiệp hóa lấy xuất khẩu làm chủ đạo + Tiến hành "mở cửa" nền kinh tế. + Thu hút vốn đầu tư, kỹ thuật nước ngoài. + Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa. + Phát triển ngoại thương.
Mục tiêu	Nhanh chóng xóa bỏ nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng nền kinh tế tự chủ.	Khắc phục những hạn chế của chiến lược kinh tế hướng nội, thúc đẩy kinh tế phát triển.
Thành tựu	+ Đáp ứng nhu cầu của nhân dân; + Góp phần giải quyết nạn thất nghiệp; + Phát triển một số ngành chế biến, chế tạo.	+ Tỷ trọng công nghiệp cao hơn nông nghiệp; + Mậu dịch đối ngoại tăng nhanh; + Tăng trưởng kinh tế cao.
Hạn chế	+ Thiếu vốn, nguyên liệu và công nghệ; + Chi phí cao dẫn đến tình trạng thua lỗ, quan liêu; + Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn.	+ Phụ thuộc nhiều vào vốn và thị trường bên ngoài lớn.

- 3 nước Đông Dương: từ cuối những năm 80 của thế kỉ XX, Việt Nam, Lào, Campuchia đẩy mạnh phát triển kinh tế đất nước.

- Các nước còn lại: quá trình tái thiết và phát triển đất nước đạt được nhiều thành tựu.

► BÀI TẬP VẬN DỤNG

Câu 1. Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng nguyên nhân các nước thực dân phương Tây đẩy mạnh xâm lược Đông Nam Á?

A. Tư bản phương Tây có nhu cầu cao về nguyên liệu, nhân công, thị trường.

B. Đông Nam Á có vị trí quan trọng trong tuyến đường giao thương trên biển.

C. Kinh tế của các nước tư bản phương Tây đang bị Đông Nam Á cạnh tranh.

D. Khu vực Đông Nam Á có tài nguyên phong phú, nguồn nhân công dồi dào.

Câu 2. Các nước Đông Nam Á hải đảo là đối tượng đầu tiên thu hút sự chú ý của thực dân phương Tây, bởi đây là khu vực

A. có đất đai rộng lớn nhưng dân cư thưa thớt.

B. có nguồn hương liệu và hàng hóa phong phú.

C. là điểm bắt đầu của “con đường tơ lụa trên biển”.

D. không có sự quản lí của các chính quyền địa phương.

Câu 3. Năm 1511, Bồ Đào Nha đánh chiếm vương quốc nào ở Đông Nam Á?

A. Ma-lắc-ca.

B. Đại Việt.

C. Lan Xang.

D. Campuchia.

Câu 4. Cuối thế kỉ XIX, nước nào ở Đông Nam Á đã trở thành thuộc địa của thực dân Hà Lan?

A. Mianma.

B. Philíppin.

C. Inđônêxia.

D. Campuchia.

Câu 5. Đến đầu thế kỉ XX, toàn bộ vùng lãnh thổ ngày nay của Malaixia, Xingapo, Brunây đặt dưới sự cai trị của

A. thực dân Anh.

B. thực dân Tây Ban Nha.

C. thực dân Pháp.

D. thực dân Bồ Đào Nha.

Câu 6. Đến cuối thế kỉ XIX, ba nước Đông Dương (Việt Nam, Lào, Campuchia) đã trở thành thuộc địa của

A. thực dân Pháp.

B. thực dân Anh.

C. thực dân Hà Lan.

D. thực dân Tây Ban Nha.

Câu 7. Đến cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á vẫn giữ được độc lập là

A. Việt Nam.

B. Xiêm.

C. Mianma.

D. Inđônêxia.

Câu 8. Đến cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, Xiêm vẫn giữ được độc lập dân tộc vì

A. tiến hành canh tân đất nước và chính sách ngoại giao mềm dẻo.

B. dựa vào sự viện trợ của Nhật Bản để đấu tranh chống xâm lược.

C. kiên quyết huy động toàn dân đứng lên đấu tranh chống xâm lược.

D. nước Xiêm nghèo tài nguyên, lại thường xuyên hứng chịu thiên tai.

Câu 9. Thực dân phương Tây đã sử dụng chính sách nào để chia rẽ khối đoàn kết và làm suy yếu sức mạnh dân tộc của các nước Đông Nam Á?

A. “Chia để trị”.

B. “Kinh tế chỉ huy”.

C. “Cấm đạo Thiên Chúa”.

D. “Tìm và diệt”.

Câu 10. Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng chính sách cai trị về kinh tế của thực dân phương Tây đối với các nước Đông Nam Á?

A. Phát triển hệ thống giao thông vận tải.

B. Chú trọng hoạt động khai thác khoáng sản.

C. Cướp đoạt ruộng đất, lập đồn điền.

D. Chia ruộng đất cho dân nghèo cày cấy.

Câu 11. Từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX, sự xâm nhập của văn hóa phương Tây đã tác động như thế nào đến đời sống văn hóa của cư dân Đông Nam Á?

A. Cư dân Đông Nam Á được khai hóa văn minh.

B. Thúc đẩy sự hòa hợp tôn giáo ở nhiều nước.

C. Xói mòn những giá trị văn hóa truyền thống.

D. Đặt cơ sở hình thành nền văn hóa truyền thống.

Câu 12. Nhận thức được mối đe dọa xâm lược của thực dân phương Tây và nhu cầu phát triển đất nước, từ giữa thế kỉ XIX, triều đình Xiêm đã

A. thực hiện chính sách bế quan tỏa cảng.

B. thực hiện chính sách cấm đạo Thiên Chúa.

C. tiến hành công cuộc cải cách theo hướng hiện đại.

D. khước từ mọi quan hệ giao thương với phương Tây.

................................

................................

................................

Xem thử Tài liệu & Đề thi HSA Xem thử Tài liệu & Đề thi VACT Xem thử Tài liệu & Đề thi SPT

Xem thêm tài liệu ôn thi đánh giá năng lực HSA, VACT, đánh giá tư duy TSA hay khác:

• (Ôn thi ĐGNL HSA, VACT) Chuyên đề: Cách mạng tư sản và sự phát triển của chủ nghĩa tư bản
• (Ôn thi ĐGNL HSA, VACT) Chuyên đề: Chủ nghĩa xã hội từ năm 1917 đến nay
• (Ôn thi ĐGNL HSA, VACT) Chuyên đề: Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và chiến tranh giải phóng dân tộc trong lịch sử Việt Nam
• (Ôn thi ĐGNL HSA, VACT) Chuyên đề: Một số cuộc cải cách lớn trong lịch sử Việt Nam
• (Ôn thi ĐGNL HSA, VACT) Chuyên đề: Lịch sử bảo vệ chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở Biển Đông

---