Giáo án bài Thề nguyền (trích Truyện Kiều) - Giáo án Ngữ văn lớp 10

Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức mới

GV hướng dẫn HS tìm hiểu chung

? Nêu những nét chính về đoạn trích ?

GV gọi HS đọc đoạn trích. GV đọc lại.

GV Hướng dẫn HS đọc hiểu VB theo các câu hỏi

I. TÌM HIỂU CHUNG

Nêu vị trí đoạn trích ?

1. Vị trí đoạn trích

- Thuộc phần: Gặp gỡ và đính ước.

- Từ câu 431- 452/3254 câu.

2. Bố cục

Gv hướng dẫn HS thảo luận, trả lời các câu hỏi trong sgk để tìm hiểu đoạn trích :

II. HƯỚNG DẪN ĐỌC – HIỂU

Câu 1 : Nêu nhận xét về hàm nghĩa của các từ : vội, xăm xăm băng ? Tại sao Thúy Kiều lại có hành động như vậy ?

Câu hỏi 1: Hành động của Thúy Kiều sang nhà Kim Trọng được biệu hiện qua những động từ nào? Nhận xét về giá trị biểu đạt của những động từ đó?

- Vội → tính từ.

- Xăm xăm, băng → động từ.

→ sự khẩn trương, vội vã.

→ hành động táo bạo, đột xuất, bất ngờ ngay cả với chính Thúy Kiều.

→ thời gian nghệ thuật: gấp, vội, khẩn trương.

Nguyên nhân:

+ Sợ cha mẹ về sẽ trách mắng hành động táo bạo của nàng → phải vội vã tranh đua với thời gian.

+ Tiếng gọi của tình yêu mãnh liệt thôi thúc.

+ Kiều bị ám ảnh bởi định mệnh dành cho người tài sắc nên đã chủ động tìm đến với tình yêu để chống lại định mệnh. Nỗi lo lắng trước tương lai mong manh, mơ hồ, ko vững chắc khiến nàng phải bám víu lấy hiện tại.

mình: “Bây giờ rõ mặt đôi ta/ Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao?”

Câu 2 :

Không gian thơ mộng và thiêng liêng của cuộc thề nguyền được Nguyễn Du miêu tả ntn ?

Câu 2: Không gian của buổi thề nguyền trong đoạn trích thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh nào? Đó là không gian như thế nào?

→ Không gian thơ mộng

- Cảnh Kim Trọng đang thiu thiu, mơ màng dưới ánh trăng nhặt thưa, ngọn đèn hưu hắt.

- Tiếng bước chân khe khẽ, êm nhẹ lại ngần của Thúy Kiều.

- Những hình ảnh ước lệ hoa mỹ, sang trọng: giấc hòe, bóng trăng xế, hoa lê, giấc mộng đêm xuân…

- Tâm trạng con người:

+ Kim Trọng: bâng khuâng, nửa tỉnh nửa mơ, khó tin là sự thực.

+ Thúy Kiều: ngỡ ngàng…

→ Tính chất thơ mộng, huyền ảo, thần tiên.

Nghi của buổi thề nguyền ntn ?

HS theo dõi sgk trả lời.

Gv nhận xét, bổ sung :

Các hình thức lễ nghi của buổi thề nguyền rất trang trọng, cảm động và thiêng liêng, lãng mạn và đầy chất lý tưởng.

→ Không gian thiêng liêng: Các hình thức lễ nghi trang trọng:

+ Đài sen nối sáp- thắp thêm nến.

+ Lò đào thêm hương- đốt thêm trầm hương.

+ Viết lời nguyện ước.

+ Trao kỉ vật.

+ Hai người cùng đọc lời thề son sắt trước “vầng trăng vằng vặc giữa trời”.

Câu 3 :

Liên hệ với đoạn “trao duyên” để chỉ ra tính nhất quán trong quan niệm về tình yêu của Thúy Kiều ?

HS thảo luận, phát hất lôgic nhất

Câu 3: Đoạn trích thể hiện quan niệm về tình yêu như thế nào của Thúy Kiều và Nguyễn Du?

Sự nhất quán trong quan niệm về tình yêu của Thúy Kiều: tình yêu- tình cảm thủy chung và thiêng liêng.

+ Thủy chung: trước sau như một…

+ Thiêng liêng: tình yêu gắn liền chữ “tình” và “nghĩa”, là lời nguyện thề trước trời đất.

→Nàng đau xót tột cùng khi phải trao duyên.

→Trao duyên là việc làm trả nghĩa với Kim Trọng, dịu di phần nào nỗi đau, mất mát không gì bù đắp nổi của nàng

GV hướng dẫn HS tổng kết

III. TỔNG KẾT

1. Nghệ thuật

- Lựa chọn hình ảnh, từ ngữ,…

- Các biện pháp tu từ, cách sử dụng điển cố,…

2. Ý nghĩa văn bản

Ngợi ca vẻ đẹp của tình yêu và tấm lòng đồng cảm của Nguyễn Du với khát vọng hạnh phúc của con người.

Hoạt động 3. Hoạt động thực hành

Quan niệm của anh chị về tình yêu tự do

HS thảo luận, trả lời. Câu trả lời phải hợp lí, thuyết phục, phù hợp với quan niệm đạo đức tiến bộ, tốt đẹp.