Giáo án bài Người cầm quyền khôi phục uy quyền (V.Huy-Gô) - Giáo án Ngữ văn lớp 11

Tiết 101

Hoạt động 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới

Gv hướng dẫn Hs tìm hiểu khái quát.

- Học sinh đọc qua tiểu dẫn sgk. GV hướng dẫn khái quát vấn đề.

I. Tìm hiểu chung

Trình bày vài nét về tác giả Victo Huy-gô?

1. Tác giả

- Victo Huy-gô (1802-1885) nhà văn thiên tài của nước Pháp, danh nhân văn hóa nhân loại, người bạn lớn của những người khốn khổ luôn hoạt động động vì sự tiến bộ của con người.

nêu vài nét về sự nghiệp sáng tác của Huy-gô?

2. Sự nghiệp

- Nhà thơ, nhà tiểu thuyết, nhà soạn kịch lãng mạn nổi tiếng của nước Pháp của thế kỷ XIX

- Những tác phẩm tiểu biểu: Nhà thờ đức bà Pari, Những người khốn khổ, Tia sáng và bống tối…

- Tác phẩm thể hiện lòng thương yêu bao la đối với những người dân lao động nghèo khổ.

- Được công nhận danh nhân văn hóa thế giới 1985.

GV cho học sinh đọc – HS tóm tắt trích đoạn.

3. Tác phẩm

a. Tóm tắt: (SGK)

- Nội dung từ đầu đến đoạn trích: Giăng Van-giăng - thợ xén cây- bị két án tù khổ sai chỉ vì lấp trộm bành mì cho 7 đứa cháu đói khát và những lần vượt ngục không thành. Sau 19 năm tù đầy Giăng Van-giăng được tha nhưng bị mọi người xua đuổi. Được giám mục Mi-ri-en cảm hoá, ông quyết tâm làm lại cuộc đời. Nhờ nghị lực, thông minh và may mắn, Giăng Văn-giăng trở thành thị trưởng Ma-đơ-len và chủ nhà máy sản xuất thuỷ tinh giàu có. Ông ra sức làm việc thiện. Để cứu một ngời nghèo bị bắt và kết án oan, Giăng van giăng quyết định tự tố cáo mình với nhà chức trách và chờ cảnh sát đến bắt mình.

Nêu vị trí đoạn trích?

b. Đoạn trích:

- Vị trí đoạn trích nằm ở cuối phần thứ nhất: Phăng-ti, thị trưởng Ma-đơ-len(Giăng Van-giăng) rơi vào tay Gia-ve. Phăng-tin tắt thở trước khi biết sự thật về ông thị trưởng và con gái mình

Gv hướng dẫn Hs đọc hiểu chi tiết:

II/ Đọc hiểu văn bản

1. Nội dung

- Cho HS thảo luận và xác định nhân vật nào là “Người cầm quyền khôi phục uy quyền”. lý giải?

- Những người khốn khổ là ai?, hoàn cảnh hiện tại như thế nào?

1.1. Những người khốn khổ

- Họ là nạn nhân của cường quyền và áp bức (một người đang bị bắt, một người bị ốm sắp chết mong được gặp con)

- Họ là những người khốn khổ, cùng cưu mang giúp đỡ nhau trong tình thương yêu đồng loại.

- Dựa vào tóm tắt truyện và đoạn trích, hãy cho biết hoàn cảnh và số phận của Giăng-Văn-Giăng

1.2. Nhân vật Giăng Van Giăng

a. Hoàn cảnh - số phận:

- Vì nghèo đối nên lấy cắp bánh mì nuôi cháu, bị phạt tù khổ sai 19 năm.

- Ra tù trở thành người tốt, được làm thị trưởng luôn giúp đỡ mọi người.

- Gia-Ve ganh ghét tố giác bị vào tù .

- Ra tù tiếp tục giúp` đỡ mọi người, cuối cùng chết trong cảnh cô đơn.

⇒ Giăng-Van-Giăng là con người của tình thương, của sự nghèo khổ và kém may mắn.

GV cho HS trình bày diễn biến cuộc gặp gỡ giữa Giăng-Van-Giăng và Gia-Ve, từ đó nhận xét tính cách và phẩm chất của Giăng-Văn-Giăng được thể hiện qua những phương diện nào?

b. Tính cách - phẩm chất:

*Con người của tình thương:

- Quyết định ra đầu thú để cứu nạn nhân bị Gia-Ve bắt oan.

- Đối với Phăng-Tin:

+ Đều quan tâm nhất lúc này là bệnh tình và tìm được đứa con gái cho Phăng-Tin

+ Nói với Gia-Ve giọng nhún nhường nnhẹ nhàng xin hoản lai 3 ngày để tìm con cho Phăng Tin.

→ Con người đầy tình thương và trách nhiệm.

Ở phương diện con người của tình thương, Giăng Van-giăng đã có những hành động và việc làm gì?

+ Khi Phăng-tin chết → Giăng-Van-Giang như chết lặng đi, một nỗi đau xót khôn tả, sửa sang lại tóc, vuốt mắt cho chị, đặt lên tay chị một nụ hôn, thì thằm với chị những lời cứu cánh.

Em có nhận xét như thế nào thế nào về những việc làm và hành động đó?

⇒ Những hành động và việc làm cao cả đầy tình nghĩa lòng nhân ái sống hết mình cho tình thương đồng thời thể hiện giá trị thẩm mỹ giàu chất nhân văn trong một con người nghèo khổ.

Ở phương diện con người kiên cường dũng cảm chống lại cường quyền áp bức, Giăng Van-giăng có những thay đổi như thế nào? Vì sao?

*Con người kiên cường dũng cảm chống lại cường quyền áp bức:

- Lúc đầu: điềm tĩnh đoán nhận sự thật, từ tốn, nhún nhường, nhỏ nhẹ, cầu xin Gia-Ve hoãn lại 3 ngày.

- Về sau: Người cầm quyền khôi phục uy quyền.

+ Giọng điệu: lạnh lùng đầy thách thức.

+ Hành động: Cầm thanh sắt như bất chấp, căm thù, dũng cảm.

HẾT TIẾT 101, CHUYỂN SANG TIẾT 102

Em có nhận xét gì về diện mạo, ngôn ngữ, hành động và diễn biếtn thái độ của Gia – Ve.

→ Cách miêu tả Gia-ve?( cái cười, cặp mắt, giọng nói..)

1.3. Nhân vật Gia-ve

- Là một thanh tra, cảnh sát

- Diện mạo:

+ Cập mắt như cái móc sắt

+ Bộ mặt góm giếc

+ Cái cười ghê tỏm nhe tất cả hai hàm răng

⇒ Hiện lên một con người ác thú.

- Ngôn ngữ: Thô lỗ tục tằn, vô văn hoá.

- Hành động:

+ Đối với Giăng-Van-Giăng: giậm chân phát khùng và hét lớn.

+ Đối với P.Tin: độc ác vô cảm trước nỗi đau của đồng loại.

Thái độ và hành động của Gia-ve khi phát hiện ra Giăng Van-giăng?

- Chánh thanh tra cảnh sát, người cầm quyền khôi phục uy quyền, con ác thú giữ nhà cho chính quyền tư sản. Miêu tả Gia-ve, Huy-gô sử dụng lối so sánh ngầm:

+ Giọng nói: không phải tiếng người nói, mà là tiếng thú gầm.

+ Cặp mắt “như cái móc sắt, với cái nhìn ấy hắn đã quen kéo giật vào hắn bao kẻ khốn khổ”

+ Cái cười “Phô ra tất cả hai hàm răng, xung quanh cái mũi là vết nhăn nhúm man rợ, trông như mõm ác thú, Gia-ve mà nghiêm nét mặt lại thì là một con chó dữ, khi cười lại là một con cọp”

Tìm những chi tiết thể hiện cách cư xử của Gia ve với Phăng tin?

- Gia-ve chỉ còn mỗi cử chỉ gần giống nhân loại ở chỗ: “khi nào đắc ý, hắn tự thưởng cho mình một mồi thuốc lá”.

-Nhà văn Huy-gô miêu tả hành động của hắn hệt như một con ác thú:

“Cứ đứng lì một chỗ” (nói như gầm, như thôi miên con mồi)

“Tiến vào giữa phòng” “ nắm lấy cổ áo” (tựa như con ác thú lúc đầu im lặng rình mò. sau đó lao tới ngoạm vào cổ con mồi)

Cách cư xử của hắn với Phăng tin, cho ta nhận xét gì về con người này?

Điểm qua đôi nét về số phận của P.Tin?

* Phăng Tin:

Số phận: Nghèo khổ bệnh tật phải bán tóc, bán răng để nuôi con.

- Trứơc khi chết khao khát được gặp con trở nên thiết tha mãnh liệt.

- Khi nghe tin không gặp đựơc con, chị ngã vật xuống và tắt thở → Tình thương con đã khiến chị không còn đủ sức.

+ Không để ý và quan tâm đến Phăng-tin (ác thú rình mồi chỉ tập trung vào con mồi chính)

+ Hắn quát tháo trong nhà bệnh.

+ Hắn không giấu điều mà Giăng Van-giăng cần phải bí mật với Phăng-tin “mày xin tao ba ngày...để đi tìm đứa con cho con đĩ kia! á à! Tốt thật! tốt thật đấy!”

+ Hắn vùi dập tia hi vọng cuối cùng Phăng-tin vào ông thị trưởng bằng cách tuyên bố “Chỉ có một tên kẻ cắp, một tên kẻ cướp, một tên tù khổ sai là Giăng Van-giăng, tao bắt được nó đây này! chỉ có thế thôi”

+ Trước nỗi đau của người mẹ cận kề cái chết mà chưa được gặp con “con tôi! thế ra nó chưa đến đây” ai cũng phải mủi lòng mà Gia-ve tàn bạo ...

Tuyên bố “Giờ lại đến lượt con này! Đồ khỉ, có câm họng không?”...

Nhận xét cái chết của P.Tin? Ý nghĩa của chi tiết “Gương mặt rạng rỡ, nụ cười trên môi, chết tức là đi vào bầu ánh sáng vĩ đại”.

→ bằng so sánh, phóng đại, tác giả đã ẩn dụ Gia-ve như một ác thú.

Hãy nêu những đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích, đặc biệt là nghệ thuật lãng mạn?

1.4.Yếu tố nghệ thuật lãng mạn

- Cái chết bi thảm đầy thương tâm nhưng không gợi sự bi luỵ.

- Gương mặt sáng rỡ, nụ cười trên môi → Khẳng định sức mạnh của tình thương yêu con người có thể đẩy lùi cường quyền và áp bức, nhen nhóm niềm tin ở tương lai.

- Cái chết thật bi thảm nhưng chị đi vào cõi chết thật đẹp đẽ.

2. Nghệ thuật

- Khắc họa tính cách nhân vật và đối lập nhân vật(Gia-ve >< Giăng Van-giăng).

- Xung đột giàu kịch tính.

3. Ý nghĩa văn bản

Uy quyền mà người cầm quyền khôi phục chỉ là cái tạm thời, “trên đời chỉ có một điều ấy thôi, đó là thương yêu nhau” mới là vĩnh viễn.

Gv hướng dẫn Hs tổng kết

III. Tổng kết

Ghi nhớ (sgk)