Giáo án Văn 8 bài Hội thoại (tiếp theo) - Giáo án Ngữ văn lớp 8

HOẠT ĐỘNG 1: HDHS TÌM HIỂU KHÁI NIỆM LƯỢT LỜI:

- HS đọc đoạn trích- Sgk (T92)

H: Trong cuộc đối thoại đó mỗi người nói bao nhiêu lượt lời ?

+) Bà cô :

1. Hồng mày ..mẹ mày không

2. Sao lại không vào.. đó

3. Mày dại quá ..

4. mấy lại rằm tháng 8..

5. Vậy mày hỏi cô Thông..

+) Bé Hồng:

1. Không cháu ..vào

2. Sao cô biết…con

Lần 1 :sau lượt lời 1 của bà cô

Lần 3 : sau lượt lời 3 của bà cô

I. Lượt lời trong hội thoại.

1. Bài tập :SGK

- Trong đoạn văn :

Bà cô = 5 lượt lời

Bé Hồng = 2 lượt lời

H: Bao nhiêu lần lẽ ra bé Hồng được nói nhưng Hồng không nói?sự im lặng của Hồng đối với những lời nói của bà cô như thế nào ?

- Sự im lặng thể hiện thỏi độ bất bình của bộ Hồng trước những lời lẽ thiếu thiện trí của bà cô

- Có 4 lần Hồng định nói nhưng không nói => sự im lặng cho thấy thái độ bất bình của Hồng đối với người cô.

H: Vì sao Hồng không ngắt lời người cô khi bà nói những điều Hồng không muốn nghe ?

- Hồng không cắt lời bà cô vì Hồng thuộc vai dưới, không được phép xúc phạm cô.

H: Qua bài tập em hiểu lượt lời trong hội thoại là gì? Khi tham gia lượt lời trong hội thoại cần chú ý điều gì?

- Gọi hs đọc đọc ghi nhớ.

- Hồng không cắt lời bà cô vì Hồng thuộc vai dưới, không được phép xúc phạm cô.

* Nhận xét :khi hôi thoại ai cũng được nói, mỗi lần người tham gia hội thoại gọi là lượt lời.

- Cần lịch sự tôn trọng lượt lời của người khác khi g/t ( có khi im lặng cũng là một cách biểu thị thái độ)

2 .Ghi nhớ :Sgk/102

HOẠT ĐỘNG 2: HDHS LUYỆN TẬP:

- Gv yêu cầu học sinh làm bài tập 1/102.

H: Trong đoạn trích ai là người có lượt lời nhiều nhất ?

II. Luyện tập:

1.Bài tập 1/ 102

- Xét về sự tham ra hội thoại giữa các nhân vât ; Cai lệ , người nhà lí trưởng, chị Dậu, anh Dậu trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ”:

+) Số lượt lời : nhiều nhất là cai lệ và chị Dậu

- Số lượt lời của người nhà lí trưởng ít hơn

- Anh Dậu chỉ nói 1 câu với chị Dậu sau khi cuộc xung đột giữa chị với hai tên cai lệ và người nhà lí trưởng kết thúc .

- Tên cai lệ giữ vai trò chính, kẻ duy nhất cắt lời người khác là tên cai lệ .

H: Nhẫn xét về vai xã hội của từng nhân vật?

- Xét về vai xã hội :Chị Dậu nhún nhường gọi cai lệ là ông xưng cháu, có lúc ngang hàng ông – tôi , có lúc gọi cai lệ mày xưng tao.

- Cai lệ trước sau đều hống hách thô bạo tàn nhẫn giữ vai ngườ trên( ông- mày).

- Người nhà lí trưởng có phần đỡ hống hách gọi bằng anh, chị xưng tôi.

H: Nhận xét tính cách của từng nhân vật?

+) Tính cách :Chị Dậu là người phụ nữ đảm đang, mạnh mẽ.

- Cai lệ không chút tình người, hống hách bất nhân.

- Người nhà lí trưởng ‘theo đóm ăn tàn’

- Gv hướng dẫn học sinh làm bài tập 2/103.

2.Bài 2/103 :

a) Sự chủ động tham gia hội thoại của Chị Dậu với cái Tí phát triển ngược chiều nhau

- Lúc đầu : Cái Tí nói nhiều Chị Dậu im lặng.

- Về sau: Cái Tí nói ít Chị Dậu nói nhiều.

b) Diễn biến cuộc hội thoại hợp với tâm lí nhân vật

- Lúc đầu: Cái Tí vô tư vì nó chưa biết là sắp bị bán đi, còn chị Dậu thì đau lòng vì buộc phải bán cái Tí nên im lặng

- Về sau: Cái Tí biết là sắp bị bán nên sợ hãi đau buồn ít nói .Chị Dậu nói nhiều để thuyết phục con .

c) Việc tác giả tả cái Tí hồn nhiên kể lể với mẹ những việc nó đã làm, khuyên bảo thằng Dằn để phần những củ khoai to hơn cho bố mẹ, hỏi thăm mẹ …Càng làm cho Chị Dậu đau lòng khi buộc phải bán đứa con hiếu thảo đảm đang . Như vậy càng tô đậm nỗi bất hạnh sấp giáng xuống đầu cái Tí.

- Gv hướng dẫn học sinh làm bài tập 3/107.

H: Cho biết sự im lặng của nhăn vật thể hiện điều gì ?

3.Bài 3/107:

- Truyện ‘Bức tranh của em gái tôi’- tập 2-Văn 6:

- Hai lần nhân vặt tôi im lặng khi bà mẹ của nhân vật ấy hỏi .

- Lần 1: Tôi im lặng vì ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ

- Lần 2: Tôi im lặng vì xúc động trước tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái.

- Gv hướng dẫn học sinh làm bài tập 4/107.

4.Bài 4/107:

- Tục ngữ phương tây : Im lặng là vàng => giữ bí mật tôn trọng người khác để đảm bảo tế nhị trong giao tiếp.

- Trong bài thơ của TH: im lặng trước áp bức bất công, trước hành vi sai trái là dại khờ hèn nhát.