(Siêu ngắn) Soạn bài Người ngồi đợi trước hiên nhà - Cánh diều

Bài viết soạn bài Người ngồi đợi trước hiên nhà trang 58, 59, 60, 61 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 7 Cánh diều giúp học sinh lớp 7 dễ dàng soạn văn 7.

(Siêu ngắn) Soạn bài Người ngồi đợi trước hiên nhà - Cánh diều

A/ Hướng dẫn soạn bài Người ngồi đợi trước hiên nhà

* Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 58 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Xem lại khái niệm tản văn ở phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này:

- Khi đọc tản văn, các em cần chú ý:

+ Bài tản văn viết về ai, về sự việc gì (đề tài)?

+ Tác giả sử dụng phương thức biểu đạt nào?

+ Vấn đề tác giả nêu lên có ý nghĩa xã hội như thế nào?

+ Những yếu tố nào bộc lộ trực tiếp tình cảm, ý nghĩ của tác giả?

- Đọc trước văn bản Người ngồi đợi trước hiên nhà; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Huỳnh Như Phương.

- Tìm hiểu nhưng hi sinh, mất mát của nhân dân ta trong thời kì chống Mỹ cứu nước.

Trả lời:

- Những điều cần lưu ý:

+ Bài tản văn viết về dì Bảy (Lê Thị Thỏa)

+ Tác giả sử dụng phương thức biểu đạt tự sự + biểu cảm

+ Vấn đề tác giả nêu lên là vấn đề xuất hiện rất nhiều trong xã hội vào những năm tháng chiến tranh, những người phụ nữ phải chịu cảnh chia li người chồng thân yêu của mình.

- Thông tin về tác giả: Huỳnh Như Phương (sinh năm 1955), là giảng viên cao cấp tại Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐHQG TP.HCM.

- Những hi sinh, mất mát của nhân dân ta trong thời kì chống Mỹ cứu nước: sự hy sinh, mất mát, tổn thất xương máu cha anh.

* Đọc hiểu

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:

Câu 1 (trang 58 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Tranh minh họa và nhan đề văn bản có mối liên hệ gì?

Trả lời:

- Tranh minh họa vẽ hình một người phụ nữ già đang ngồi trước thềm nhà, nhìn ra xa như đang ngóng đợi điều gì đó. Tranh minh họa minh họa cho nhan đề Người ngồi đợi trước hiên nhà.

Câu 2 (trang 59 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý hoàn cảnh chia tay của nhân vật dượng Bảy.

Trả lời:

- Hoàn cảnh chia tay của nhân vật dượng Bảy: Dì Bảy và Dượng Bảy mới lấy nhau được 1 tháng thì Dượng Bảy đã phải tập quân ra Bắc.

Câu 3 (trang 59 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý ngôi kể của văn bản.

Trả lời:

- Văn bản được kể theo ngôi thứ 3.

Câu 4 (trang 59 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Vì sao dì Bảy biết dượng Bảy vẫn còn sống?

Trả lời:

- Dì Bảy biết dượng Bảy vẫn còn sống vì dượng Bảy đã kịp nhờ một người đi đường báo tin cho gia đình và gửi tặng dì một chiếc nón bài thơ mua được trên đường hành quân.

Câu 5 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý hoàn cảnh hi sinh của dượng Bảy.

Trả lời:

- Hoàn cảnh hi sinh của dượng Bảy: Dượng ngã xuống trong trận đánh ở Xuân Lộc, cửa ngõ phía Đông Bắc Sài Gòn, chỉ mươi ngày trước khi chiến tranh ngưng tiếng súng.

Câu 6 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Qua lời văn, hình dung giọng kể của tác giả.

Trả lời:

- Giọng kể của tác giả đầy thương xót, cảm phục về người dì của mình.

Câu 7 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Trước hoàn cảnh của dì Bảy, tác giả có suy nghĩ gì?

Trả lời:

- Trước hoàn cảnh của dì Bảy, tác giả có suy nghĩ nếu ngày đó dì đi bước nữa, thì liệu dì có được hưởng hạnh phúc không.

Câu 8 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Việc nhắc tên thật của dì Bảy ở đây có tác dụng gì?

Trả lời:

- Việc nhắc tên thật của dì Bảy có tác dụng khiến cho người đọc tin những gì tác giả viết là sự thật, và dì Bảy cũng là có thật.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:

Câu 1 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà viết về ai, về sự việc gì?

Trả lời:

- Bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà viết về dì Bảy và sự việc dì Bảy đã chờ đợi dượng Bảy (chồng của dì) trở về.

Câu 2 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Sắp xếp các sự kiện chính sau đây theo trật tự như tác giả đã kể trong văn bản:

a. Dượng Bảy ngã xuống trong trận đánh ở Xuân Lộc, trên đường tiến vào Sài Gòn.

b. Dì Bảy năm nay tròn 80 tuổi, đang ngồi một mình trước Tết.

c. Dượng Bảy cùng nhiều người con đất Quảng lên đường ra Bắc tập kết.

d. Ngày hòa bình, dì tôi đã qua tuổi 40. Vẫn có người đàn ông để ý đến dì, nhưng lòng dì không còn rung động.

e. Ra miền Bắc rồi vào lại miền Nam chiến đấu, dượng Bảy vẫn liên lạc với gia đình.

Trả lời:

c. Dượng Bảy cùng nhiều người con đất Quảng lên đường ra Bắc tập kết

e. Ra miền Bắc rồi lại vào miền Nam chiến đấu, dượng Bảy vẫn liên lạc với gia đình.

a. Dượng Bảy ngã xuống trong trận đánh ở Xuân Lộc, trên đường tiến vào Sài Gòn.

d. Ngày hòa bình, dì tôi đã qua tuổi 40. Vẫn có người đàn ông để ý dì, nhưng lòng dì không còn rung động.

b. Dì Bảy năm nay tròn 80 tuổi, đang ngồi một mình đợi Tết

Câu 3 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Trong bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà, tác giả đã kết hợp phương thức tự sự với phương thức nào? Chỉ ra tác dụng của việc kết hợp đó.

Trả lời:

Trong bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà, tác giả đã kết hợp phương thức tự sự nào với phương thức miêu tả.

Tác dụng của việc kết hợp đó: thể hiện được thái độ, tình cảm của người viết bên cạnh việc kể chuyện.

Câu 4 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Tìm và phân tích một số câu hoặc đoạn văn trực tiếp bộc lộ tình cảm, suy nghĩ của tác giả.

Trả lời:

- Một số câu hoặc đoạn văn trực tiếp bộc lộ tình cảm, suy nghĩ của tác giả:

+ "Mỗi lần về thăm, ngồi bên mâm cơm đạm bạc với dì, tôi chợt nghĩ nếu ngày đó dì đi bước nữa, thì liệu bây giờ dì có được hạnh phúc hay không. [...]"

+ "Nguyện cầu hồn thiêng những người đã ngã xuống độ trì cho dì bình an, trường thọ."

- Các câu văn này thể hiện tình cảm của tác giả đối với dì Bảy: yêu thương, quan tâm, vui buồn cùng dì.

Câu 5 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Bài tản văn cho người đọc thấy sự hi sinh thầm lặng mà lớn lao của những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Vấn đề ấy gợi cho em suy nghĩ gì khi được sống trong hòa bình?

Trả lời:

- Bài tản văn cho người đọc thấy sự hi sinh thầm lặng mà lớn lao của những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Vấn đề ấy gợi cho em suy nghĩ khi được sống trong hòa bình cần phải biết ơn những người đã ngã xuống, hi sinh để bảo vệ Tổ quốc.

Câu 6 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Có người nói: Dì Bảy trong bài tản văn giống như hình tượng hòn Vọng Phu ở các câu chuyện cổ. Ý kiến của em như thế nào?

Trả lời:

Có người nói: Dì Bảy trong bài tản văn giống như hình tượng hòn Vọng Phu ở các câu chuyện cổ. Theo em, mặc dù câu chuyện về hòn Vọng Phu có chút khác biệt (khi cặp vợ chồng lại là anh em ruột) thì hình tượng Dì Bảy cũng giống như hình tượng hòn Vọng Phu. "Vọng Phu" vốn có nghĩa là chờ chồng, trông ngóng chồng. Dì Bảy trong bài tản văn này cũng vậy, cũng chờ chồng mòn mỏi cả một đời người.

B/ Học tốt bài Người ngồi đợi trước hiên nhà

1/ Nội dung chính Người ngồi đợi trước hiên nhà

Bài tản văn kể về số phận bất hạnh của dì Bảy có chồng đi tập kết ra Bắc. Vợ chồng dì Bảy mới lấy nhau vỏn vẹn có một tháng. Dì kiên nhẫn chờ chồng mình suốt 20 năm trời đến ngay cả khi dì biết chồng mình đã bỏ mạng ở chiến trường dì vẫn một lòng chung thủy không hề rung động trước bất kì ai.

2/ Bố cục văn bản Người ngồi đợi trước hiên nhà

Chia văn bản làm 3 đoạn:

- Đoạn 1: Từ đầu đến “đôi người đôi ngả”: Tình cảnh ly tán “kẻ Bắc người Nam” của những gia đình có người tập kết ra Bắc.

- Đoạn 2: Tiếp theo đến “tìm mộ phần của dượng”: Tình cảnh đáng thương của dì Bảy khi dượng Bảy ra chiến trận.

- Đoạn 3: còn lại: Tấm lòng thủy chung, son sắt của Dì

3/ Tóm tắt văn bản Người ngồi đợi trước hiên nhà

Bài tản văn kể về số phận bất hạnh của dì Bảy có chồng đi tập kết ra Bắc. Vợ chồng dì bảy mới lấy nhau vỏn vẹn có một tháng. Dì kiên nhẫn chờ chồng mình suốt 20 năm trời đến ngay cả khi dì biết chồng mình đã bỏ mạng ở chiến trường dì vẫn một lòng chung thủy không hề rung động trước bất kì ai.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Người ngồi đợi trước hiên nhà

- Nội dung:

+ Phơi bày hiện thực tàn khốc của chiến tranh đẩy những gia đình vào cảnh chia ly, tan tác.

+ Ca ngợi những người phụ nữ tần tảo, thủy chung, son sắt họ chính là những người hi sinh âm thầm lặng lẽ, góp công lớn cho công cuộc giải phóng đất nước.

- Nghệ thuật:

+ Ngôn ngữ giàu chất thơ, lắng đọng cảm xúc.

+ Cách miêu tả nhân vật chân thật, sinh động.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 7 Cánh diều ngắn nhất, hay khác:

• Tri thức ngữ văn trang 53

• Cây tre Việt Nam

• Thực hành tiếng Việt trang 62

• Thực hành đọc hiểu: Trưa tha hương

• Viết bài văn biểu cảm về con người hoặc sự việc

• Nói và nghe: Trao đổi về một vấn đề

• Tự đánh giá: Tiếng chim trong thành phố

• Hướng dẫn tự học trang 74

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 7 hay khác:

• Soạn văn 7 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn văn 7 Cánh diều (ngắn nhất)
• Soạn văn 7 Cánh diều (siêu ngắn)
• Giải lớp 7 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 7 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 7 Chân trời sáng tạo (các môn học)

---