Chuyển động li tâm là gì - Vật Lí lớp 10

Chuyển động li tâm là gì

Với bài Chuyển động li tâm là gì sẽ tóm tắt các khái niệm, định nghĩa cũng như tính chất của môn Vật Lí lớp 10 giúp học sinh học tốt môn Vật Lí 10.

Câu hỏi: Chuyển động li tâm là gì?

Trả lời:

Đặt một vật lên chiếc bàn quay. Khi bàn chưa quay, vật đứng yên dưới tác dụng của hai lực cân bằng là trọng lực và phản lực của bàn. Cho bàn quay từ từ, vật quay theo. Lực ma sát nghỉ đóng vai trò lực hướng tâm, giữ vật chuyển động tròn đều.

Chuyển động li tâm là gì

Nếu tốc độ quay của bàn tăng đến một gia trị nào đó thì lực ma sát nghỉ cực đại nhỏ hơn lực hướng tâm cần thiết (F_ht = mω²r) giữ cho vật chuyển động tròn. Khi ấy, vật trượt trên bàn và văng ra khỏi bàn theo phương tiếp tuyến với quỹ đạo. Chuyển động như vậy của vật gọi là chuyển động li tâm.

Chuyển động li tâm là gì

Ứng dụng: Chuyển động li tâm có nhiều ứng dụng, ví dụ như máy vắt li tâm. Đặt vải ướt vào trong cái lồng bằng lưới kim loại của máy vắt. Cho máy quay nhanh, lực liên kết giữa nước và vải không đủ lớn để đóng vai trò lực hướng tâm. Khi ấy, nước tách ra khỏi vải thành giọt và bắn ra ngoài theo lỗ lưới.

Tuy nhiên, cũng có khi phải tránh chuyển động li tâm. Ví dụ như khi ô tô đi trên đường phẳng đến chỗ rẽ, nếu chuyển động với vận tốc lớn, lực ma sát nghỉ cực đại không đủ để đóng vai trò lực hướng tâm cần thiết giữ ô tô chuyển động trên quỹ đạo tròn thì ô tô sẽ bị trượt li tâm, dễ gây tai nạn giao thông.

Chuyển động li tâm là gì

Ví dụ: Một vật có khối lượng m = 20 g đặt ở mép một chiếc bàn quay. Hỏi phải quay bàn với tần số lớn nhất bằng bao nhiêu để vật không văng ra khỏi bàn? Cho biết mặt bàn hình tròn, bán kính 1 m. Lực ma sát cực đại bằng 0,08 N.

Giải:

Chuyển động li tâm là gì