Bàn về tầm quan trọng của phẩm chất nhân văn trong việc đánh giá giá trị một con người

Câu hỏi Bàn về tầm quan trọng của phẩm chất nhân văn trong việc đánh giá giá trị một con người trong văn bản Khi nhìn lá dâu non biết nhớ người áo rách thuộc bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh ôn thi Văn Tốt nghiệp THPT đạt kết quả cao. Mời các bạn đón đọc:

Bàn về tầm quan trọng của phẩm chất nhân văn trong việc đánh giá giá trị một con người

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 phần Văn bản nghị luận bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

Nội dung văn bản Khi nhìn lá dâu non biết nhớ người áo rách

KHI NHÌN LÁ DÂU NON BIẾT NHỚ NGƯỜI ÁO RÁCH

(Hà Nhân)

(1) “Thuở trước, “Hoa Học Trò” có đăng một truyện ngắn tựa là “Màu lá dâu non” của tác giả Nguyễn Lộc An, người Quảng Nam. Đọc đã lâu, giờ tôi chỉ còn nhớ mấy câu ca “la bầu đường” trong truyện. Nếu chỉ vì anh vì em. Mỗi ngày anh ngủ hai đêm. Mỗi đêm em ngủ hai giấc. Sở dĩ chúng mình tất bật. Là vì ngoài anh ngoài em.

(2) Câu ca ám ảnh tôi, cũng như hình ảnh cuối truyện. Khi người con trai cởi áo chạy ngược đồi dâu khoác lên cho một người rách áo. Truyện nhẹ nhàng như không nhưng dễ làm người đọc rưng rưng nước mắt vì gợi lòng trắc ẩn. Lòng trắc ẩn vì người khác. Vì ngoài anh ngoài em.

(3) Có lần giáo sư Đặng Ngọc Dinh cứ nhắc mãi về bài luận của một học sinh lớp 6 ở Hà Nội. Bài có tựa đề là “Vì sao Hà Nội không nên cấm xích lô”. Ở đó cô học trò lớp 6 đã gửi gắm rất nhiều trắc ẩn về những nếp nhà sau vòng xe. Về những thân phận người lao động nghèo nơi phố thị. Với giáo sư Dinh, cô học trò lớp 6 đó là một nhà trí thức.

(4) Cũng như nguồn gốc xuất thân không hẳn đã bảo đảm cho hạnh kiểm, học vấn không cam kết được gì nhiều cho tư cách một con người. Những bản hồ sơ xin việc sau này, người ta đã in câu “trình độ học vấn” thay cho câu “trình độ văn hoá”. Rành mạch, giữa hàm lượng tri thức tích luỹ, với tư cách, là rất đúng. Bởi từng có ai đó đã đề vào mục “trình độ văn hoá” là “không nói tục chửi bậy” rồi đấy thôi.

(5) Tri thức dẫn ta đến những hiểu biết về con người, thế giới. Nhưng lòng trắc ẩn mới đưa ta về với điều hay lẽ phải, về với chính mình, để thành Con Người viết hoa, thành “hoa của đất”. Lớp 6 cũng là trí thức trong nhìn nhận đánh giá của một giáo  sư. Thiên kinh vạn quyển, chữ nghĩa đầy bồ mà vẫn không là trí thức, dù trong nhìn nhận của một người bình thường chăng nữa.

(6) Nhìn vòng xe xích lô nhớ đến những gia đình nghèo khó. Nhìn ngày nắng thương những hạt mồ hôi. Đi qua sông chạnh lòng nghe mái chèo khua nước đêm đêm. Nhìn màu lá dâu non nhớ người còn rách áo. Sống là sống với. Sống là sống cùng. Với một người. Cùng mọi người.

(7) Ước mong của con người là tri thức càng cao thì tình yêu người càng rộng. Những bà mẹ trồng ngô, trồng đậu ở quê gửi điều đó trong những ngày đưa con đến trường. Những ông sẽ nối tiếp khát vọng về phẩm giá, công bằng. bố chạy xe ôm mỗi ngày nhìn vào ngôi trường con đang học, gửi vào đó những hi vọng con cái.

(8) Hôm nay ta tới trường. Ta ước mình sẽ đỗ đạt, sẽ thành thủ khoa, thành quán quân môn Văn, vua môn Lí, nữ hoàng môn Ngoại ngữ. Ta đừng quên ước mình thành trí thức thực sự. Thành những người biết sống tất bật mỗi ngày “vì ngoài anh ngoài em”.

(Theo Sống như cây rừng - Hà Nhân, NXB Văn học, 2016)

Câu hỏi: Từ nội dung văn bản Khi nhìn lá dâu non biết nhớ người áo rách (Hà Nhân), anh/chị hãy viết bài nghị luận (khoảng 600 chữ) bàn về tầm quan trọng của phẩm chất nhân văn trong việc đánh giá giá trị một con người.

Hướng dẫn trả lời:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: bàn về tầm quan trọng của phẩm chất nhân văn trong việc đánh giá giá trị một con người.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu ngắn gọn văn bản Khi nhìn lá dâu non biết nhớ người áo rách của Hà Nhân:

+ Nội dung chính: Đề cao lòng trắc ẩn, tình thương và tinh thần sống vì người khác như một giá trị cốt lõi của con người.

+ Hình ảnh trung tâm: “lá dâu non” và “người áo rách” – biểu tượng của sự nhạy cảm, sẻ chia.

- Dẫn vào vấn đề nghị luận: Trong việc đánh giá giá trị một con người, ngoài tri thức và thành tựu, phẩm chất nhân văn mới là thước đo sâu xa nhất.

* Thân bài:

a. Giải thích khái niệm

- Phẩm chất nhân văn: những đức tính tốt đẹp phản ánh sự quan tâm, tôn trọng và yêu thương đối với con người, bao gồm lòng trắc ẩn, tinh thần vị tha, sự công bằng, trung thực...

- Đánh giá giá trị một con người: nhận định về phẩm giá, vị trí, đóng góp của cá nhân trong đời sống xã hội.

- Mối liên hệ: phẩm chất nhân văn là yếu tố quyết định chiều sâu và sức bền của giá trị một con người.

b. Vai trò, tầm quan trọng của phẩm chất nhân văn

- Là nền tảng của nhân cách

+ Con người có thể giỏi giang nhưng nếu thiếu nhân văn, sẽ trở nên lạnh lùng, ích kỉ.

+ Trích ý từ văn bản: “Tri thức dẫn ta đến những hiểu biết... nhưng lòng trắc ẩn mới đưa ta về với điều hay lẽ phải, về với chính mình”.

- Đảm bảo tri thức được sử dụng đúng hướng

+ Tri thức chỉ thực sự ý nghĩa khi được dùng để phục vụ con người và cộng đồng.

+ Ví dụ: cô học trò lớp 6 viết bài bảo vệ người lái xích lô – hành động xuất phát từ lòng nhân ái.

- Tạo nên sự tin cậy và tôn trọng của xã hội

+ Một người giàu nhân văn dễ được cộng đồng ghi nhận và yêu mến.

+ Hình ảnh người con trai cởi áo khoác cho người rách áo – hành động giản dị nhưng khắc sâu giá trị con người.

- Góp phần xây dựng xã hội văn minh, bền vững

+ Xã hội chỉ thật sự phát triển khi mỗi cá nhân đều quan tâm đến lợi ích chung.

+ Khi tri thức và nhân văn hòa quyện, xã hội tránh được sự tha hóa.

c. Phản đề

- Có những người thành đạt, học vấn cao nhưng thiếu nhân văn → gây tổn hại cho cộng đồng.

- Nhắc đến thực tế: nhiều tấm gương tài năng nhưng bị phê phán vì ứng xử thiếu đạo đức.

d. Bài học nhận thức và hành động

- Nhận thức: không chạy theo hình thức, địa vị, bằng cấp mà quên đi giá trị nhân văn.

- Hành động:

+ Rèn luyện lòng trắc ẩn qua những việc nhỏ: giúp đỡ, sẻ chia, lắng nghe.

+ Kết hợp học tập tri thức với tu dưỡng đạo đức.

+ Tôn trọng và lan tỏa những hành vi đẹp trong đời sống.

* Kết bài:

- Khẳng định lại: Phẩm chất nhân văn là thước đo bền vững và sâu sắc nhất để đánh giá giá trị một con người.

- Liên hệ: Trong xã hội hiện đại, càng cần đề cao nhân văn để tri thức và phát triển vật chất không trở nên vô cảm, lệch lạc.

- Lời nhắn: Mỗi người hãy phấn đấu trở thành “hoa của đất” – hội tụ cả trí tuệ và tấm lòng.

Bài văn tham khảo

Trong cuộc sống hiện đại, con người được đánh giá bằng nhiều tiêu chí: học vấn, địa vị, tài sản, thành tích… Tuy nhiên, qua văn bản Khi nhìn lá dâu non biết nhớ người áo rách của Hà Nhân, ta nhận ra rằng ngoài tri thức và thành tựu, phẩm chất nhân văn mới là thước đo sâu xa nhất. Hình ảnh “lá dâu non” và “người áo rách” không chỉ gợi sự xúc động mà còn là biểu tượng cho lòng trắc ẩn, cho sự quan tâm đến người khác – những yếu tố cốt lõi tạo nên giá trị thật sự của con người.

Phẩm chất nhân văn là tập hợp những đức tính tốt đẹp phản ánh sự yêu thương, tôn trọng và sẻ chia với con người. Đó là lòng trắc ẩn, tinh thần vị tha, sự trung thực, công bằng. Nếu tri thức giúp con người hiểu biết thế giới, thì nhân văn lại giúp họ hiểu và thương chính đồng loại của mình. Một người có thể đạt nhiều thành tựu, nhưng nếu thiếu nhân văn, giá trị ấy sẽ trở nên trống rỗng. Như tác giả Hà Nhân viết: “Tri thức dẫn ta đến những hiểu biết… nhưng lòng trắc ẩn mới đưa ta về với điều hay lẽ phải, về với chính mình.”

Phẩm chất nhân văn có vai trò định hướng để tri thức được sử dụng đúng đắn. Câu chuyện về cô học trò lớp 6 viết bài “Vì sao Hà Nội không nên cấm xích lô” là minh chứng rõ ràng: dù còn nhỏ, em đã quan tâm đến số phận những người lao động nghèo nơi phố thị. Đó không chỉ là hiểu biết về xã hội, mà còn là tiếng nói của một trái tim biết đồng cảm. Ngược lại, trong thực tế, không ít người có học vấn cao nhưng thiếu nhân văn, sử dụng kiến thức để vụ lợi hoặc gây tổn hại cho cộng đồng.

Người giàu nhân văn dễ nhận được sự tin cậy và tôn trọng của xã hội. Chỉ một hành động giản dị như trong truyện “Màu lá dâu non” – chàng trai cởi áo khoác cho người rách áo – cũng đủ khiến người chứng kiến xúc động và ghi nhớ. Giá trị ấy không nằm ở vật chất, mà ở tình cảm chan chứa, ở sự sẵn sàng hy sinh vì người khác.

Xây dựng một xã hội văn minh không thể chỉ dựa vào tri thức và của cải vật chất; nó cần những con người vừa thông tuệ, vừa giàu nhân ái. Khi tri thức và nhân văn hòa quyện, xã hội sẽ phát triển bền vững, tránh được sự vô cảm, ích kỷ. Chính vì vậy, mỗi người cần tự nhắc nhở mình: học để biết, nhưng cũng học để yêu thương; rèn luyện trí tuệ song song với tu dưỡng đạo đức.

Phẩm chất nhân văn là thước đo bền vững và sâu sắc nhất để đánh giá giá trị một con người. Trong guồng quay gấp gáp của cuộc sống hôm nay, điều ấy càng trở nên cần thiết để giữ cho chúng ta không lạc mất hướng. Hãy phấn đấu trở thành “hoa của đất” – hội tụ cả trí tuệ và tấm lòng – để không chỉ sống cho mình, mà còn sống “vì ngoài anh ngoài em”.

Xem thêm các câu hỏi Đọc hiểu và Viết trong văn bản Khi nhìn lá dâu non biết nhớ người áo rách chọn lọc, hay khác:

• Luận đề chính của văn bản Khi nhìn lá dâu non biết nhớ người áo rách là gì?

• Văn bản Khi nhìn lá dâu non biết nhớ người áo rách kết hợp vận dụng các phương thức biểu đạt nào?

• Theo đoạn trích Khi nhìn lá dâu non biết nhớ người áo rách, vì sao giáo sư Đặng Ngọc Dinh lại gọi em học trò lớp 6 là một nhà trí thức?

• Tác giả dùng hình ảnh nào làm điểm tựa để khởi đầu lập luận?

• Từ nội dung văn bản Khi nhìn lá dâu non biết nhớ người áo rách (Hà Nhân), anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) bàn về mối quan hệ giữa giá trị tri thức và giá trị đạo đức trong quá trình hình thành một xã hội văn minh.

Xem thêm bộ ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 12 phần Văn bản nghị luận chọn lọc, hay khác:

• Đọc hiểu Tác hại của thuốc lá điện tử trong học đường

• Đọc hiểu Văn hóa giao thông của học sinh, sinh viên: Vẫn còn nhiều trăn trở

• Đọc hiểu Người trẻ và cán cân lí tưởng - đồng tiền trong nhịp sống hiện đại - Bài 1: Kiếm tiền theo kiểu bất chấp

• Đọc hiểu Lớn lên và trưởng thành

• Đọc hiểu Nhà thơ Văn Cao có gì khác nhạc sĩ Văn Cao

• Đọc hiểu Nguyễn Đình Chiểu - Ngôi sao sáng trong văn nghệ dân tộc

• Đọc hiểu Nhà văn không chỉ là một danh xưng

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---