15+ Em đọc sách báo trang 114 (về việc phân xử, giải quyết các tình huống bất đồng trong cuộc sống) lớp 5 (học sinh giỏi)

Tổng hợp các bài văn Em đọc sách báo trang 114 (về việc phân xử, giải quyết các tình huống bất đồng trong cuộc sống) hay nhất, ngắn gọn với dàn ý chi tiết giúp học sinh có thêm tài liệu tham khảo để viết văn hay hơn.

15+ Em đọc sách báo trang 114 (về việc phân xử, giải quyết các tình huống bất đồng trong cuộc sống) lớp 5 (học sinh giỏi)

Em đọc sách báo trang 114 (về việc phân xử, giải quyết các tình huống bất đồng trong cuộc sống) - mẫu 1

Em giới thiệu câu chuyện “Cậu bé thông minh”:

Câu chuyện “Cậu bé thông minh” là một truyện cổ Việt Nam nói về một cậu bé đã sử dụng trí thông minh của mình để giải quyết một tình huống khó khăn. Trong câu chuyện, một ông vua muốn tìm người tài giỏi để giúp đỡ nước và đặt ra một yêu cầu khó khăn: mỗi làng phải nộp một con gà trống biết đẻ trứng. Cậu bé đã sử dụng sự sáng tạo và trí thông minh của mình để giải quyết tình huống này, qua đó cho thấy rằng sự thông minh và sáng tạo có thể giúp chúng ta giải quyết được những vấn đề khó khăn nhất.

Câu chuyện này cung cấp cho chúng ta một bài học quý giá về việc giải quyết các tình huống bất đồng trong cuộc sống. Thay vì lo lắng hoặc từ bỏ trước khó khăn, chúng ta nên sử dụng trí thông minh và sự sáng tạo của mình để tìm ra giải pháp. Câu chuyện cũng khuyến khích chúng ta đối mặt với thách thức một cách dũng cảm và kiên trì, bất kể chúng có khó khăn đến đâu.

Em đọc sách báo trang 114 (về việc phân xử, giải quyết các tình huống bất đồng trong cuộc sống) - mẫu 2

* Phân xử tài tình

Chuyện kể về một vị quan rất tài giỏi, vụ án nào ông cũng tìm ra manh mối và phân xử rất tài tình, công bằng, ông thường đưa ra những tình huống và quan sát biểu hiện của những người trong vụ kiện đó để đưa ra lý lẽ công bằng và phán xử.

Em đọc sách báo trang 114 (về việc phân xử, giải quyết các tình huống bất đồng trong cuộc sống) - mẫu 3

Những xung đột tâm lý ở tuổi vị thành niên với cha mẹ và những giải pháp khắc phục

Gia đình Việt Nam từ nghìn năm nay đã xây dựng được những truyền thống tốt đẹp bền vững với những chuẩn mực về gia phong, gia đạo, với phương châm cư xử: kính trên nhường dưới, đặc biệt đề cao nền nếp và sự hòa thuận. Tuy vậy, giữa các thế hệ trong gia đình vẫn có những khoảng cách về nhận thức, về nếp sống và tâm lý từ đó tạo ra những xung đột không thể tránh khỏi nhất là lứa tuổi vị thành niên với cha mẹ. Đó là một vấn đề bức xúc cần phải tháo gỡ để tạo sự hòa thuận, êm ấm trong một gia đình. Trong khuôn khổ hạn chế của một bài viết chúng tôi chỉ đề cập những xung đột thường gặp và đề xuất những giải pháp có thể khắc phục những xung đột trên.

1. Sự khác biệt về nhận thức và tâm lý tạo nên những xung đột giữa con cái và cha mẹ

1.1. Sự khác biệt trong cách nhìn nhận về hình thức bề ngoài của con cái

Ở lứa tuổi dậy thì các em bắt đầu có ý thức và chú ý đến vóc dáng và hình thức của mình về chiều cao, cân nặng, nước da… Các em có thể đứng trước gương hàng giờ để tự ngắm mình với tâm lý vừa thích thú, vừa lo âu với những dự định của mình về  cách để tóc, mua sắm quần áo, cách tạo dáng, đi đứng... để chứng tỏ mình đã trưởng thành, là người model, hiện đại nhằm tạo nên sự chú ý với mọi người nhất là bạn khác giới. Hình thức bề ngoài là một yếu tố khá quan trọng ở lứa tuổi vị thành niên, vì thế các em thường có những phản ứng “không muốn chấp nhận” những yêu cầu của cha mẹ trong việc để kiểu tóc, mua sắm quần áo, cách trang điểm… như cha mẹ thường làm khi các em còn ở tuổi thơ ấu. Trong khi đó cha mẹ vẫn giữ quan niệm cũ nên đôi khi không theo kịp với nhận thức của con về các mốt mới trong thời hiện đại. Cha mẹ vẫn nghĩ: “con còn nhỏ, cha mẹ cho gì mặc nấy không được đòi hỏi”, vì vậy cha mẹ thực sự bất ngờ có khi “bị sốc” về cuộc “cách mạng”  trong trang phục, quần áo... hình thức bề ngoài của con. Một mặt, con cái không muốn phụ thuộc về hình thức bề ngoài của mình theo ý cha mẹ, mặt khác cha mẹ không đồng tình với sự thay đổi của con thậm chí còn trách móc, chê bai con cái. Sự khác biệt này đã dẫn đến xung đột khó hòa hợp trong quan niệm về hình thức bề ngoài của con.

1.2. Sự khác biệt trong nhận thức về vấn đề học tập của con

Khi bước vào trường THCS các em đã có mức độ trưởng thành đáng kể trong hoạt động học tập, các em đã có thể phân biệt được những kiến thức “cần thiết” và kiến thức “không cần thiết”, vì vậy các em đã có ý thức hình thành những ý định nghề nghiệp trong tương lai. Giai đoạn này các em đã biết dành thời gian tập trung vào đọc sách báo, tập san ... , tập trung  học nhiều các môn mà các em cho là quan trọng với mình. Trong khi đó khái niệm về việc lựa chọn nghề nghiệp chưa rõ ràng, việc lựa chọn nghề nghiệp chủ yếu là theo cảm tính, có em thích chạy theo bạn bè và tâm lý đám đông nên thiếu tính thiết thực, đôi khi không phù hợp với năng lực và điều kiện của mình. Về phía cha mẹ lại quan niệm: Việc học là công việc được ưu tiên số một nên cha mẹ quan tâm và tạo mọi điều kiện để đạt mục đích của mình. Cha mẹ có trách nhiệm chọn nghề nghiệp cho con theo sự từng trải, với suy nghĩ, tính toán của mình mặc dù không phù hợp với khả năng, sở thích của con.. Nếu con không nghe lời, không theo yêu cầu trên con cái sẽ bị ép buộc hoặc chịu sự trách phạt. Từ đó dẫn đến những xung đột về học tập và lựa chon nghề nghiệp giữa cha mẹ và con cái.

1.3. Nhận thức về quan hệ bạn bè của con

Ở tuổi dậy thì, khi cơ thể đã phát triển thì tâm lý cũng có nhiều thay đổi. Các em ham hiểu biết khám phá, thích mở rộng quan hệ kết bạn với những bạn bè cùng trang lứa được dựa trên nền tảng “đạo đức bình đẳng”. Giao tiếp với bạn bè là cần thiết đem lại sự thỏa mãn về nhu cầu giao tiếp giúp các em phát triển nhân cách. Các hoạt động kết bạn, đi chơi, mời bạn đến nhà, kết bạn khác giới đã đánh dấu sự phát triển và hình thành đạo đức xã hội không thể thiếu ở các em.

Về phía cha mẹ, nền tảng của quan hệ người lớn là “đạo đức vâng lời”, quan niệm về cách chọn bạn, nhất là quan hệ với bạn bè khác giới là những vấn đề “cấm kỵ” đối với con. Đôi khi cha mẹ cho là những hành vi không phù hợp với quy tắc sống của trẻ em. Sự xung đột về quan hệ bạn bè chính là mâu thuẫn giữa nền tảng “đạo đức bình đẳng” của con và “đạo đức vâng lời” của cha mẹ. Cha mẹ muốn con kết bạn theo tiêu chuẩn của cha mẹ, trong khi đó con lại không chịu từ bỏ những bạn bè theo tiêu chuẩn của mình.

1.4. Xung đột về sở thích, hứng thú của con

Sở thích hứng thú ở tuổi vị thành niên là một nhu cầu có khuynh hướng phát triển mạnh. Các em say mê tìm hiểu, khám phá các loại hình: sách báo, tập san, âm nhạc, thể thao, thời trang, phim ảnh, điện tử … Nhu cầu này giúp các em nâng cao nhận thức, hứng thú và tự tìm thấy năng khiếu của mình, bước đầu tiếp xúc và trải nghiệm với đời sống của người lớn. Sự hiểu biết, khám phá, sự yêu thích một loại hình nào đó cũng là một giá trị để các em phấn đấu. Tuy nhiên, vì khả năng tự kiềm chế chưa tốt, khi say sưa quá nên các em không điều chỉnh được thời gian, không biết dành thời gian cho học tập và các công việc khác một cách phù hợp.

Ngược lại, trong nhận thức của cha mẹ, học tập vẫn là nhiệm vụ hàng đầu của con. Việc con dành nhiều thời gian vào những sở thích, hứng thú khác đã đi ngược lại quan niệm của cha mẹ. Thế là cha mẹ tìm mọi cách đưa con vào “nề nếp” bằng cách nhắc nhở, giám sát, kiểm tra, đôi khi còn la mắng và áp dụng những hình phạt.

Về tâm lý, tuổi vị thành niên có nhu cầu che giấu những bí mật riêng tư (viết nhật ký, viết thư, trao đổi tình cảm ...), các em cảm thấy xấu hổ khi người khác vô tình phát hiện, khám phá ra vì các em rất coi trọng quyền riêng tư của mình. Bên cạnh đó, cha mẹ chưa ý thức được nhu cầu độc lập của con trong lĩnh vực này và yêu cầu con không được giấu diếm cha mẹ bất cứ điều gì. Cha mẹ có quyền được biết tất cả những gì xảy ra với con và được tự do can thiệp vào công việc của con. Sự khác biệt trong nhận thức  này đã làm cho quan hệ giữa cha mẹ và con cái  trở nên nặng nề, căng thẳng.

1.5. Nhận thức về việc sử dụng thời gian và sử dụng tiền của con

- Việc sử dụng thời gian

Thời thơ ấu các em thường được cha mẹ dạy bảo và tuân thủ những quy định, khuôn phép sinh hoạt của gia đình. Thời gian (ăn, ngủ, vui chơi, học tập...) do cha mẹ quy định. Cha mẹ hy vọng khi con đã lớn, có nhận thức thì các em sẽ thực hiện tốt hơn nề nếp sinh hoạt của gia đình đã dược giáo dục từ nhỏ. Nhưng đến tuổi dậy thì tình hình sẽ ngược lại. Cha mẹ thấy thất vọng và hụt hẫng vì các em đã làm ngược lại  những điều cha mẹ mong muốn (cha mẹ thấy con chậm chạp lề mề hơn...). Các em ý thức được quyền của mình về nhu cầu riêng tư, ví dụ: dành thời gian để tự khám phá bản thân như soi gương, chải tóc, viết nhật ký, gọi điện thoại, đi chơi với bạn bè, dự sinh nhật... Đến lúc này các em cảm thấy gò bó vì những quy định cứng nhắc của cha mẹ từ khi còn nhỏ. Các em không  muốn thực hiện những quy định của cha mẹ về giờ giấc nữa. Nhiều khi do cha mẹ thúc ép về thời gian đã xuất hiện tình trạng không nghe lời, đôi khi vô lễ với cha mẹ. Từ đó những xung đột có cơ hội bùng phát.

- Việc sử dụng tiền của con

Khi con còn nhỏ ít có nhu cầu sử dụng tiền, con chấp nhận phụ thuộc hoàn toàn vào cha mẹ về chi tiêu, mua sắm, khi cần cái gì các em đều xin cha mẹ. Đến tuổi dậy thì nhu cầu sử dụng tiền cao hơn. Các em cần một khoản tiền riêng và muốn được sử dụng tự do vào những việc: Chơi điện tử, xem phim, mua truyện, uống nước hoặc chiêu đãi bạn bè… Trong khi đó cha mẹ chưa hiểu hết nhu cầu cần thiết của con nên có cách ứng xử chủ yếu theo những khuynh hướng sau:

+ Khuynh hướng thứ nhất: cha mẹ rất khắt khe về việc cho con tiền và kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc chi tiêu của con vì sợ con cầm tiền nhiều, tự do chi tiêu không đúng mục đích thì sẽ hư hỏng. Nỗi lo này rất chính đáng nhưng nếu khắt khe quá con không đủ số tiền tối thiểu để sinh hoạt hay tham gia giải trí sẽ dẫn đến tình trạng xung đột giữa cha mẹ và con cái, lúc ấy con sẽ tìm mọi cách để có tiền (đi làm thêm, thậm chí lấy tiền của cha mẹ hoặc của người khác ..) từ đó phát sinh những tính xấu mà trước đây không có.

+ Khuynh hướng thứ hai: đối với những gia đình khá giả, cha mẹ quá nuông chiều con, sẵn sàng đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của con về tiền bạc, thái độ này dẫn đến tình trạng, người con không biết quý trọng đồng tiền và sức lao động của cha mẹ và người khác, chi tiêu phung phí vào những chuyện giải trí, vui chơi không lành mạnh, cờ bạc, nghiện ngập … những chuyện không thể chấp nhận với lứa tuổi vị thành niên dẫn đến hư hỏng. Như vậy, cha mẹ đã vô tình làm hại con mình mà không hay biết. Khuynh hướng này thường gây ra những bi kịch cho gia đình.

2. Những nguyên nhân dẫn đến xung đột trên

Sự khác biệt về nhận thức, quan niệm, suy nghĩ và cách sinh hoạt giữa cha mẹ và con cái tạo nên những xung đột về tâm lý là đặc diểm nổi bật mang tính quy luật. Vấn đề cơ bản ở đây là do hoàn cảnh sống, thời gian sống và sự khác nhau về thế hệ, sự chênh lệch về kinh nghiệm sống đã tạo nên khoảng cách dẫn đến xung đột.

2.1. Về phía cha mẹ

- Do ảnh hưởng của tính gia trưởng với ý muốn con cái phải tuân theo quyền hành và những quy định mình đặt ra từ khi con còn bé.

- Với suy nghĩ các em vẫn còn bé, ngây thơ nên cha mẹ cần phải kiểm soát mọi hoạt động, con cái phải phụ thuộc vào mọi quyết định của mình.

- Do chưa thích ứng và ý thức đầy đủ đối với sự thay đổi nhanh chóng về cơ thể, về tâm sinh lý của các em nên chưa cảm nhận đầy đủ, kịp thời nhu cầu độc lập, sự ý thức về bản thân và sự lựa chọn riêng của các em.

- Cha mẹ muốn duy trì sự phụ thuộc của con cái vào cha mẹ trong các hoạt động của cuộc sống hàng ngày. Chính vì vậy cha mẹ có những suy nghĩ rằng những đòi hỏi về sự độc lập, quyền riêng tư của các em không phù hợp, vượt qua khuôn khổ cho phép.

2.2. Về phía các em

- Ở tuổi dậy thì cơ thể phát triển, tâm sinh lý thay đổi nên các em cảm nhận được “về sự trưởng thành” và có cảm giác “mình là người lớn”. Mặt khác, ở độ tuổi này nhận thức đã được nâng lên rõ rệt, đó là những nhận biết về cuộc sống, bạn bè, ý thức về “cái tôi cá nhân” và “quyền riêng tư” với những nhu cầu độc lập của bản thân.

- Từ sự thay đổi trên dẫn đến các em có nhu cầu thoát khỏi sự phụ thuộc và kiểm soát của cha mẹ, muốn thoát khỏi trật tự, khuôn phép, quy định mà cha mẹ áp đặt từ lúc còn bé. Các em cho rằng: chúng có quyền thỏa mãn nhu cầu độc lập, tự quyết định  những sinh hoạt riêng tư là phù hợp với lứa tuổi và cuộc sống hiện đại. Đó chính là nguyên nhân gây ra sự xung đột giữa cha mẹ và con cái ở tuổi dậy thì.

3. Một số định hướng nhằm tháo gỡ những xung đột trên

- Về cách ứng xử trong gia đình: Cha mẹ vẫn duy trì những nề nếp quy định của gia đình nhưng phải phù hợp với cuộc sống hiện đại. Nếu cảm thấy không còn phù hợp nữa cần phải điều chỉnh để đáp ứng với cuộc sống ở thời các em đang sống.

- Cha mẹ chủ động san lấp khoảng cách về tâm lý giữa các thế hệ trong gia đình, không nên bảo thủ áp đặt đối với các em bằng những điều đã lỗi thời, biết cách hòa nhập vào cuộc sống hiện tại, tiếp thu và điều chỉnh theo sự đổi mới của cuộc sống.

- Nhận ra sự phát triển của cơ thể, tâm sinh lý của các em ở tuổi dậy thì về nhu cầu độc lập, nhu cầu tự khẳng định, quyền riêng tư và những nhu cầu cần thiết trong cuộc sống để có những ứng xử kịp thời phù hợp.

- Luôn tìm hiểu, tâm sự với các em để nắm bắt những thay đổi, tâm tư nguyện vọng, sở thích và những nhu cầu của các em. Một mặt tôn trọng và đáp ứng hợp lý những nhu cầu chính đáng của các em, đồng thời phải kiên quyết ngăn chặn những suy nghĩ hành động tự do mất phương hướng, những tiêu cực, những cám dỗ, cạm bẫy mà các em có thể mắc phải. Giúp các em tháo gỡ những băn khoăn, lo lắng, lúng túng  những khủng hoảng về tâm lý trong gia đoạn này.

- Cần trao đổi tìm ra tiếng nói chung phù hợp giữa các thế hệ, cha mẹ cần có nhận thức đúng, biết định hướng cho con bằng những phân tích có cơ sở sâu sắc, có sức thuyết phục cao, không nên áp đặt cứng nhắc theo kiểu gia trưởng để tạo sự tin yêu cảm thông sẻ chia của các em đối với cha mẹ.

- Cha mẹ liên hệ chặt chẽ với nhà trường, Đoàn Thanh niên và các tổ chức xã hội liên quan để hướng các em vào những hoạt động tích cực, phù hợp vừa nâng cao nhận thức xã hội vừa thể hiện sự quan tâm, tạo sự đồng thuận cao giữa các thế hệ nhằm xây dựng gia đình tiến bộ hạnh phúc.

Xem thêm các bài viết Tập làm văn lớp 5 hay khác:

• Trao đổi: Em đọc sách báo trang 98 (về tình đoàn kết)
• Viết đoạn văn nêu ý kiến về một hiện tượng xã hội
• Trao đổi: ý kiến của em
• Trao đổi: Vì cuộc sống yên bình
• Trao đổi: em đọc sách báo trang 128 (về việc bảo vệ trật tự, an ninh, an toàn trong cuộc sống)

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 5 hay khác:

• Giải sgk Tiếng Việt lớp 5 Cánh diều
• Giải Vở bài tập Tiếng Việt lớp 5 Cánh diều
• Giải lớp 5 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 5 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 5 Chân trời sáng tạo (các môn học)

---