Giáo án bài Văn bản (Tiếp theo) - Giáo án Ngữ văn lớp 10

Hoạt động 2. Hoạt động thực hành

A. Củng cố lý thuyết.

? Văn bản là gì?

? Văn bản có những đặc điểm nào?

? Theo lĩnh vực và mục đích giao tiếp, người ta chia văn bản ra làm mấy loại?

1. Khái niệm văn bản.

2. Đặc điểm của văn bản.

3. Các loại văn bản.

GV gọi hs lên bảng làm bài tập.

B. Luyện tập.

* BT1 ( 37 )

a, Phân tích tính thống nhất về chủ đề của đoạn văn.

a, Đoạn văn có 1 chủ đề thống nhất:câu chốt đứng ở đầu câu được làm rõ bằng các câu tiếp theo.

b, Phân tích sự phát triển của chủ đề.

b, Ý khái quát (luận điểm): “ Giữa cơ thể…qua lại với nhau” ⇒ được làm sáng tỏ bằng 2 luận cứ:

+, Môi trường có ảnh hưởng tới mọi đặc tính của cơ thể.

+, So sánh các lá mọc trong các môi trường khác nhau. ⇒ 4 luận chứng: lá cây đậu Hà Lan, cây mây, cây xương rồng, cây lá bỏng ⇒ làm rõ luận cứ và luận điểm.

⇒ Ý chung của đoạn được triển khai rất rõ ràng.

? Đặt nhan đề cho đoạn văn?

c, Nhan đề: ảnh hưởng của môi trường sống đến cơ thể.

? Sắp xếp…?

Hs đứng tại chỗ trình bày.

* BT2(38 )

- 2 cách:

+, 1- 3 – 5 – 2 - 4.

+, 1- 3 – 4 – 5 -2.

- Nhan đề: giá trị nội dung bài thơ Việt Bắc.

GV gọi hs lên bảng.

* BT3 (38 )

- Môi trường sống kêu cứu.

Môi trường sống của loài người hiện nay đang bị hủy hoại ngày càng nghiêm trọng. Rừng đầu nguồn bị chặt phá, khai thác bừa bãi là nguyên nhân gây ra lụt, lở, hạn hán kéo dài. Các sông, suối , nguồn nước ngày càng bị cạn kiệt và bị ô nhiễm do chất thải của các khu công nghiệp, các nhà máy đổ ra… Tất cả những vấn đề đó đã ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống con người. Hơn ai hết, chúng ta chính là những người cần bảo vệ môi trường

GV hướng dẫn Hs làm mẫu đơn từ

* BT4 (38 )

Hs phải xác định vấn đề sau:

- Người viết (Hs) gửi cho thầy cô giáo viên chủ nhiệm.

Đơn xin phép nghỉ học.

a. Người nhận: Thầy (cô) giáo chủ nhiệm và các thầy (cô) bộ môn.

- Người viết: Học trò.

- Mục đích: xin phép được nghỉ học.

b. Mục đích: Xin phép được nghỉ học trong một thời gian nhất định.

- Nội dung cơ bản: Họ tên, lớp, địa chỉ, lí do, thời gian nghỉ, hứa thực hiện khi đi học trở lại.

c. Nội dung: Cần nêu rõ:

- Họ và tên, lớp, trường.

- Lí do xin nghỉ học.

- Thời gian xin nghỉ.

- Lời hứa thực hiện đầy đủ các công việc học tập khi phải nghỉ học.

- Quốc hiệu, tiêu đề, ngày tháng, kí tên người viết

d. Kết cấu:- Quốc hiệu, tiêu ngữ.

- Tên đơn.

- Người nhận, đơn vị công tác của người nhận.

- Họ và tên, lớp, trường của hs.

- Lí do xin nghỉ học.

- Thời gian xin nghỉ.

- Lời hứa thực hiện đầy đủ các công việc học tập khi phải nghỉ học.

- Địa điểm, thời gian viết đơn.

- Kí tên.

- Xác nhận của phụ huynh hs.

Gv yêu cầu một vài hs đọc lá đơn xin phép nghỉ học của mình, nhận xét, định hướng hoàn thiện.

Hoạt động 4. Hoạt động ứng dụng

GV hướng dẫn Hs phân biệt các loại văn bản.

- VB chia làm 2 nhóm:

+ VB sáng tạo: chính luận, KH, nghệ thuật, sinh hoạt, báo chí…

+ VB theo mẫu: hợp đồng, biên bản, đơn từ, hành chính.

+ VB thuộc PCNN nghệ thuật: Dùng trong lĩnh vực giao tiếp có tính nghệ thuật, để bộc lộ cảm xúc, từ ngữ thông thường, giàu hình ảnh, ca dao …

+ VB thuộc PCNN chính luận: Dùng trong lĩnh vực giao tiếp về chính trị, mang tính toàn dân, dùng từ ngữ chính trị, kết cấu mạch lạc, chặt chẽ.

+ VB thuộc PCNN khoa học: Dùng trong lĩnh vực giao tiếp khoa học, để truyền thụ kiến thức khoa học, từ ngữ khoa học, kết cấu mạch lạc, chặt chẽ.

+ VB thuộc PCNN hành chính: Dùng trong lĩnh vực giao tiếp hành chính, để trình bày ý kiến hay ghi nhận sự việc, hoạt động trong đời sống, thường theo mẫu in sẵn.