Giáo án Toán lớp 5 Bài 37: Tỉ lệ bản đồ và ứng dụng - Kết nối tri thức

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Tiết 1: Tỉ lệ bản đồ và ứng dụng

I. Khởi động:

* Mục tiêu: Tạo cảm xúc vui tươi, kết nối với chủ đề bài học.

* Phương pháp: Thực hành.

* Hình thức tổ chức: Tập thể cả lớp, cá nhân.

- GV chiếu hình ảnh Khởi động và yêu cầu HS quan sát, đọc bóng nói và trả lời một số câu hỏi sau.

- GV nêu câu hỏi:

+ Bản đồ dưới đây có tên là gì?

+ Trong bản đồ có những phường nào?

+ Kể tên một số đường có trong bản đồ này?

+ Những kí hiệu trên bản đồ được chú giải là những địa điểm nào?

+ Trên bản đồ có ghi tỉ số bao nhiêu?

+ Em có nhận xét gì về tỉ số trên?

- GV đặt vấn đề: “Vậy tỉ số 1 : 10 000 trong bản đồ được gọi là gì, ứng dụng của nó trong cuộc sống là như thế nào?”

- GV giới thiệu: “Để biết được tỉ lệ bản đồ và ứng dụng của nó; chúng ta cùng đến với bài học hôm nay “Bài 37. Tỉ lệ bản đồ và ứng dụng”.

- HS lắng nghe, thực hiện yêu cầu của GV.

- HS trả lời:

+ Bản đồ một khu cực của thành phố Hồ Chí Minh năm 2020.

+ Trong bản đồ có những phường là phường Bến Thành, Phường Bến Nghế, Phường Phạm Ngũ Lão, Phường Nguyên Thái Bình.

+ Một số đường: Đường Lê Thánh Tôn, Đường Lý Tự Trọng, Đường Huỳnh Thúc Khánh, …

+ Những kí hiệu trên bản đồ được chú giải là các địa điểm như UBND Thành phố, Hội trường, Tượng đài, Khách sạn, Chợ, Công viên, Sân vận động

+ Trên bản đồ có ghi tỉ số 1 : 10 000.

+ Tỉ lệ đó là một tỉ số của 1 và 10 000.

- HS chú ý nghe, hình thành động cơ học tập.

II. Hoạt động khám phá

* Mục tiêu:

- Nhận biết được tỉ số và tỉ số phần trăm của hai số.

* Cách tiến hành:

- GV nhắc lại câu hỏi ở phần Khởi động:

+ Tỉ số 1 : 10 000 ghi ở phía dưới bản đồ là gì?

- GV giới thiệu: “Tỉ số 1 : 10 000 ghi ở phía dưới bản đồ được gọi là tỉ lệ bản đồ.”

- GV dẫn dắt hình thành kiến thức: “Hay nói rằng, trong bản đồ một khu vực của thành phố Hồ Chí Minh năm 2020, tỉ lệ 1 : 10 000 hay $\frac{1}{10000}$ cho biết hình ảnh một khu vực của Thành phố Hồ Chí Minh được vẽ thu nhỏ lại 10 000 lần, chẳng hạn: Độ dài 1 cm trên bản đồ ứng với độ dài thật là 10 000 cm hay 100m”

- GV đặt những câu hỏi:

+ Tỉ lệ bản đồ được viết dưới dạng như thế nào?

- GV rút ra nhận xét:

Tỉ lệ bản đồ có thể viết dưới dạng phân số có tử số là 1, chẳng hạn: $\frac{1}{500};$ $\frac{1}{1000};$ $\frac{1}{10000};$ $\frac{1}{1000000};$ ...

- GV cho học sinh nhắc lại kiến thức và yêu cầu HS ghi chép vào vở.

- HS lắng nghe và trả lời:

+ Tỉ số 1 : 10 000 là tỉ số giữa 1 và 10 000.

- HS lắng nghe, ghi chép bài vào vở.

- HS trả lời:

+ Tỉ lệ bản đồ sẽ là tỉ số của 1 với các số tự nhiên khác.

- HS nhắc lại kiến thức và ghi chép vào vở.

III. Hoạt động luyện tập

* Mục tiêu:

- HS thực hiện viết nhận biết được tỉ lệ bản đồ, tính được khoảng cách thực tế và khoảng cách trên bản đồ khi biết một trong hai số liệu và tỉ lệ bản đồ.

- HS hoàn thành các bài tập 1 ở mục hoạt động.

* Cách tiến hành: