Giáo án Toán lớp 5 Bài 39: Tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó - Kết nối tri thức

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

TIẾT 1: TÌM HAI SỐ KHI BIẾT HIỆU CỦA TỈ SỐ CỦA HAI SỐ ĐÓ

I. Khởi động:

* Mục tiêu: Tạo cảm xúc vui tươi, kết nối với chủ đề bài học.

* Phương pháp: Thực hành.

* Hình thức tổ chức: Tập thể cả lớp, cá nhân.

- GV chiếu hình ảnh Khởi động và yêu cầu HS quan sát, đọc bóng nói và trả lời một số câu hỏi sau.

- GV nêu câu hỏi:

+ Số hạt dẻ của sóc em bằng bao nhiêu phần số hạt dẻ của sóc chị?

+ Sóc em nhặt được ít hơn sóc chị bao nhiêu hạt dẻ?

+ Ta cần giải quyết bài toán nào?

- GV giới thiệu: “Bài toán yêu cầu tìm số lượng hai nhóm sự vật khi biết hiệu và tỉ số của chúng được gọi là bài toán tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó.”

- GV đặt vấn đề: “Vậy làm thế nào để giải quyết bài toán tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó?”

- GV giới thiệu: “Để biết cách tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó; chúng ta cùng đến với bài học hôm nay “Bài 38. Tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó”."

- HS lắng nghe, thực hiện yêu cầu của GV.

- HS trả lời:

+ Số hạt dẻ của sóc em bằng $\frac{3}{5}$ số hạt dẻ của sóc chị.

+ Sóc em nhặt được ít hơn sóc chị 6 hạt dẻ.

+ Số hạt dẻ của sóc em bằng $\frac{3}{5}$ số hạt dẻ của sóc chị và sóc em nhặt được ít hơn sóc chị 6 hạt dẻ. Hỏi mỗi con sóc nhặt được bao nhiêu hạt dẻ?

- HS chú ý nghe, hình thành động cơ học tập.

II. Hoạt động khám phá

* Mục tiêu:

Nhận biết bài toàn tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó, tìm được hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó.

* Cách tiến hành:

- GV nhắc lại bài toán ở phần Khởi động và đặt câu hỏi để học sinh trả lời, ví dụ

+ Có thể biểu diễn tỉ số bằng sơ đồ đoạn thẳng như thế nào?

- GV giới thiệu về cách vẽ sơ đồ khi chiếu sơ đồ lên màn chiếu:

- GV đặt câu hỏi:

+ Hiệu số phần là bao nhiêu?

+ Muốn tính số hạt dẻ của sóc chị, ta sử dụng những phép tính nào?

+ Muốn tính số hạt dẻ của sóc em, ta làm như thế nào?

- GV yêu cầu HS trình bày lại bài lên bảng.

- GV nhận xét và thống nhất lại các bước làm: Với dạng bài “Tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó”, ta tiến hành theo các bước sau:

+ Bước 1: Vẽ sơ đồ

+ Bước 2: Tìm hiệu số phần bằng nhau

+ Bước 3: Tìm số bé

+ Bước 4: Tìm số lớn

- GV lưu ý cho HS:

+ HS có thể tìm số lớn trước, số bé sau..

- GV cho học sinh nhắc lại cách tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó.

- GV lưu ý: “Với bài toán này, vẽ sơ đồ cũng là một phần của bài giải.”

- HS trả lời:

+ Có thể biểu biễn tỉ số bằng sơ đồ đoạn thẳng cụ thể: số hạt dẻ của sóc em biểu diễn bởi đoạn thẳng được chia làm 3 phần bằng nhau, số hạt dẻ của sóc chị biểu diễn bởi đoạn thẳng được chia làm 5 phần bằng nhau như thế.

- HS quan sát và trả lời câu hỏi:

+ Hiệu số phần là 5 - 3 = 2 phần

+ Muốn tính số hạt dẻ của sóc chị ta lấy 6 chia cho 2 rồi nhân với 5:

(6 : 2) x 5 = 15 (hạt)

+ Muốn tính số hạt dẻ của sóc em ta lấy 6 chia cho 2 rồi nhân với 3 hoặc lấy 15 trừ đi 6:

(6 : 2 ) x 3 = 9 (hạt)

15 - 6 = 9 hạt

- HS thực hiện yêu cầu:

Hiệu số phần bằng nhau là:

5 - 3 = 2 (phần)

Số hạt dẻ sóc chị nhặt được là:

(6 : 2) x 5 = 15 (hạt)

Số hạt dẻ sóc em nhặt được là:

15 - 6 = 9 (hạt)

Đáp số: Sóc chị: 15 hạt dẻ

Sóc em: 9 hạt dẻ

- HS nhắc lại kiến thức và ghi chép vào vở.

III. Hoạt động luyện tập

* Mục tiêu:

- HS thực hiện viết được tỉ số của hai số đã cho và tỉ số phần trăm.

- HS hoàn thành các bài tập 1 ở mục hoạt động.

* Cách tiến hành:

Nhiệm vụ : Hoàn thành BT1

Số?

- GV hướng dẫn HS làm bài mẫu bằng cách đặt những câu hỏi:

+ Hiệu của hai số là bao nhiêu?

+ Tỉ số là bao nhiêu?

+ Cách tính số bé là như thế nào?

- HS trả lời câu hỏi:

+ Hiệu của hai số là 16.

+ Tỉ số là $\frac{3}{5}$

+ Muốn tính số số bé ta lấy hiệu hai số chia cho hiệu số phần rồi nhân với 3:

16 : 2 x 3 = 24