Giáo án Toán lớp 5 Bài 81: Chia số đo thời gian - Chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

I. Khởi động

→GV giới thiệu bài.

HS quan sát hình ảnh phần Khởi động.

HS tìm hiểu nội dung phần Khởi động

→ HS viết phép tính tìm thời gian trung bình đóng một cái ghế.

II. Khám phá, hình thành kiến thức mới: Chia số đo thời gian

Ví dụ 1: 6 giờ 36 phút : 3 = ?

– GV hướng dẫn HS nêu cách đặt tính:

+ Viết số bị chia, số chia?

+ Kẻ?

– GV viết trên bảng lớp.

– GV: Tương tự như các phép tính với số đo thời gian đã học, hãy suy nghĩ và nêu cách tính.

(GV lưu ý: Thực hiện chia theo thứ tự từ trái sang phải.)

– GV viết trên bảng lớp.

Vậy 6 giờ 36 phút : 3 = ?

Ví dụ 2: 16 phút 15 giây : 5 = ?

– GV đặt tính trên bảng lớp.

– GV đặt vấn đề:

+ Số đo theo đơn vị phút còn dư 1, ta có thể hạ 1 ở số đo đơn vị giây xuống, được 11 rồi chia tiếp không?

+ GV nhận xét rồi lưu ý HS:

Do hai đơn vị đo thời gian liền kề không gấp, kém nhau 10 lần nên 16 phút 15 giây không phải là 1615 giây.

+ Vậy phải làm thế nào để chia tiếp với đơn vị giây?

+ GV hướng dẫn HS (vừa nói vừa viết bảng lớp).

Đổi 1 phút ra đơn vị giây rồi cộng với 15 giây sau đó chia tiếp. 1 phút = ? giây

Vậy: 16 phút 15 giây : 5 = ?

– GV hệ thống lại cách đặt tính và tính.

– GV hướng dẫn để HS nhận xét:

+ Khi chia số đo thời gian cho một số, ta thực hiện như thế nào?

+ Nếu phần dư khác 0 thì ta làm sao?

– HS thảo luận nhóm đôi về cách đặt tính rồi trình bày.

+ Viết số bị chia bên trái, số chia bên phải.

+ Kẻ vạch dọc, vạch ngang như đã học.

– HS viết vào bảng con.

→ HS tự nhận ra cách tính: Chia từng số đo theo từng đơn vị cho số chia.

– HS viết vào bảng con.

6 giờ 36 phút : 3 = 2 giờ 12 phút

– HS thực hiện đặt tính vào bảng con và nêu cách tính để có chữ số đầu tiên của thương.

HS thảo luận nhóm bốn rồi nêu ý kiến.

+ HS lặp lại và viết bảng con.

Đổi 1 phút = 60 giây, rồi cộng với 15 giây

→60 giây + 15 giây = 75 giây

→Sau đó chia tiếp.

Vậy: 16 phút 15 giây : 5 = 3 phút 15 giây.

+ Khi chia số đo thời gian cho một số, ta thực hiện phép chia từng số đo theo từng đơn vị cho số chia.

+ Nếu phần dư khác 0 thì ta chuyển đổi sang đơn vị hàng nhỏ hơn liền kề rồi chia tiếp.

III. Luyện tập – Thực hành

Thực hành

Bài 1:

– GV tổ chức cho HS làm trên bảng con từng bài để kiểm tra mức độ hiểu biết của HS khi thực hiện phép chia số đo thời gian. Lưu ý phần dư.

– Sửa bài, HS nêu kết quả, GV khuyến khích HS thử lại bằng phép nhân số đo thời gian.

Bài 2:

– Sửa bài, GV khuyến khích HS giải thích cách làm.

– HS làm bài vào bảng con.

– HS đọc yêu cầu.

– HS thực hiện cá nhân rồi chia sẻ với bạn.

a) 1 giờ 20 phút : 4 < 101 phút : 5

b) 4 ngày 6 giờ : 3 < 3 ngày : 2

c) 11 năm 3 tháng : 9 = $\frac{5}{4}$ năm

– HS giải thích cách làm.

a) 1 giờ 20 phút : 4 < 101 phút : 5

(1 giờ 20 phút : 4 = 20 phút;

101 phút : 5 = 20 phút 12 giây)

b) 4 ngày 6 giờ : 3 < 3 ngày : 2

(4 ngày 6 giờ : 3 = 1 ngày 10 giờ;

3 ngày : 2 = 1 ngày 12 giờ)

c) 11 năm 3 tháng : 9 = $\frac{5}{4}$ năm

(11 năm 3 tháng : 9 = 1 năm 3 tháng;

$\frac{5}{4}$ năm = 5 năm : 4 = 1 năm 3 tháng)

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

I. Khởi động

– GV có thể cho HS hát múa tạo bầu không khí lớp học vui tươi.

– HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

II. Luyện tập – Thực hành

– GV nêu phép tính.

Ví dụ: 8 giờ 15 phút : 3

– HS thực hiện vào bảng con, rồi nói cách thực hiện.

…

III. Vận dụng – Trải nghiệm

Luyện tập

Bài 1:

– Sửa bài, HS trình bày và giải thích cách làm.

– GV hệ thống cách giải.

Bài 2:

– GV giúp HS tóm tắt bằng sơ đồ đoạn thẳng.

+ Bài toán hỏi gì?

+ Bài toán cho biết:

Thời điểm xuất phát từ nhà Hà? Thời điểm lúc đến trường?

Khoảng thời gian từ nhà Hà đến nhà Dũng ít hơn từ nhà Dũng đến trường?

→Hiệu hai khoảng thời gian.

+ Có thể tìm được sự liên quan nào nữa giữa hai khoảng thời gian này?

Tìm tổng này dựa vào đâu?

– HS đọc nội dung, nhận biết yêu cầu.

– HS thực hiện cá nhân rồi chia sẻ với bạn.

Bài giải

17 phút 12 giây : 2 = 8 phút 36 giây

Trung bình con ong bay từ tổ đến cánh đồng hoa hết 8 phút 36 giây.

– HS giải thích cách làm.

Đi và về →2 đoạn đường.

Trung bình 1 đoạn đường là tổng thời gian : 2

…

– HS đọc nội dung, nhận biết yêu cầu.

– HS thảo luận nhóm đôi tìm cách giải.

+ Thời điểm lúc Hà đến nhà Dũng.

+ Bài toán cho biết:

6 giờ 48 phút

7 giờ 15 phút

3 phút

+ Tổng.

Khoảng thời gian từ 6 giờ 48 phút đến 7 giờ 15 phút.