(Siêu ngắn) Soạn bài Cô bé bán diêm (trang 61-65) - Kết nối tri thức

Bài viết soạn bài Cô bé bán diêm trang 61, 62, 63, 64, 65 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 6 Kết nối tri thức giúp học sinh lớp 6 dễ dàng soạn văn 6.

(Siêu ngắn) Soạn bài Cô bé bán diêm (trang 61-65) - Kết nối tri thức

A/ Hướng dẫn soạn bài Cô bé bán diêm

* Trước khi đọc

Câu 1 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Giới thiệu ngắn gọn một truyện kể hoặc một bộ phim có nhân vật trẻ em gây ấn tượng với em.

Trả lời:

Em rất thích bộ phim Peter Pan và nhân vật chính là cậu bé Peter Pan.

Câu 2 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Chia sẻ một vài cảm nhận của em về nhân vật đó.

Trả lời:

Peter Pan được yêu thích bởi tinh thần tự do và tinh nghịch, có thể bay và không bao giờ lớn của cậu. Peter Pan dành cả tuổi thơ không bao giờ kết thúc để trải qua những chuyến phiêu lưu trên hòn đảo thần thoại Neverland. Cậu là đại diện cho những điều thuần khiết nhất của tuổi trẻ mỗi chúng ta.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1. Chú ý các chi tiết miêu tả trang phục của cô bé bán diêm giữa trời đông giá rét.

- Cô bé đầu trần, chân đất

- Giày vải rộng mẹ để lại bị văng mất.

- Mặc chiếc tạp dề cũ kĩ đựng đầy diêm.

2. Điều gì sẽ đến với cô bé bán diêm trong đêm giao thừa?

Cô bé sẽ lả đi vì đói và lạnh, không có người thân bên cạnh, không được ai quan tâm.

3. Sau khi bà mất, gia đình cô bé bán diêm rơi vào tình cảnh như thế nào?

Gia sản tiêu tán, chui rúc trong một xó tối tăm.

4. Mỗi lần quẹt diêm, cô bé nhìn thấy những hình ảnh gì? Đó là thực hay là mơ?

- Lần 1: Lò sưởi bằng sắt.

- Lần 2: Bàn ăn.

- Lần 3: Cây thông Nô-en.

- Lần 4: Bà đang mỉm cưởi.

- Lần 5: Hai bà cháu vụt bay lên cao.

=> Những hình ảnh ở trong mơ.

5. Chú ý trình tự xuất hiện của các hình ảnh cô bé quẹt diêm:

- Lần thứ nhất: Lò sưởi bằng sắt

- Lần thứ hai: Bàn ăn

- Lần thứ ba: Cây thông Nô-en

- Lần thứ tư: Bà đang mỉm cười

6. Điều xảy ra với cô bé bán diêm có giống như dự đoán của em không?

Câu chuyện xảy ra như đúng dự đoán của em, và còn ám ảnh hơn là cô bé đã vĩnh viễn rời xa thế gian.

7. Có những hình ảnh trái ngược nào trong quang cảnh ngày đầu năm mới?

- Mặt trời rực rỡ, mọi người vui vẻ ra khỏi nhà >< thi thể em bé gái có đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười đã chết vì rét.

- Mọi người chỉ bảo nhau: “Chắc nó muốn sưởi cho ấm!” mà không ai giúp đỡ em.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Truyện Cô bé bán diêm được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ mấy?

Trả lời:

Câu chuyện được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba.

Câu 2 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1):Cô bé bán diêm phải ở ngoài đường phố trong một đêm như thế nào? Vì sao cô bé không dám trở về nhà?

Trả lời:

- Cô bé bán diêm phải ở ngoài đường phố trong một đêm giao thừa rét buốt, gió dữ dội.

- Cô bé không dám trở về nhà vì em không bán được bao diêm nào, về nhà nhất định sẽ bị cha đánh.

Câu 3 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Nêu các chi tiết miêu tả ngoại hình của cô bé bán diêm? Những chi tiết đó giúp em hình dung như thế nào về cuộc sống của nhân vật?

Trả lời:

- Các chi tiết miêu tả ngoại hình của cô bé bán diêm: đầu trần, chân đất giữa ngày giá rét dữ dội; tạp dề cũ kĩ,…

- Em hình dung cô bé nhỏ có cuộc sống rất khổ cực, vất vả, không được quan tâm, chăm sóc đầy đủ, không được yêu thương.

Câu 4 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Những hình ảnh xuất hiện sau mỗi lần quẹt diêm thể hiện những ước mong nào của cô bé bán diêm? Theo em, có thể thay đổi trình tự xuất hiện của các hình ảnh đó không.

Trả lời:

Lần quẹt diêm	Những hình ảnh xuất hiện	Ước mong của cô bé bán diêm
1	lò sưởi	Cô bé muốn được sưởi ấm vì đang phải chịu đựng cái rét dữ dội
2	bàn ăn thịnh soạn	Cô bé đang rất đói
3	cây thông Nô-en	Em bé cô đơn khao khát tổ ấm êm đềm.
4	bà nội hiền hậu	Em khao khát tình yêu thương, niềm vui bên bà

=> Không thể thay thế trình tự xuất hiện vì trình tự xuất hiện của các hình ảnh đã được nhà văn miêu tả một cách hợp lí.

Câu 5 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Nêu cảm nhận của em về thái độ của người kể chuyện với cô bé bán diêm. Phân tích một vài chi tiết làm cơ sở cho sự cảm nhận đó.

Trả lời:

- Thái độ của người kể chuyện với cô bé bán diêm: Thương xót, đau lòng trước số phận nghiệt ngã mà em phải chịu đựng; đồng thời lên án gay gắt sự thờ ơ của mọi người xung quanh.

- Phân tích chi tiết:

+ Khắc họa hình ảnh nhân vật với hoàn cảnh đáng thương.

+ Giọng điệu đầy cảm thông, chia sẻ “…nhưng em không thể về nhà lúc này được, cha em sẽ đánh em”; “chà, giá có thể bật que diêm lên để sưởi cho ấm nhỉ!”…

+ Tái hiện những ước muốn của cô bé phù hợp với mong ước của em.

=> Tác giả thể hiện cách nhìn nhận, đánh giá về bức tranh xã hội; truyền tải đến người đọc thông điệp giàu ý nghĩa, thấm đẫm giá trị nhân đạo về tình yêu thương, chăm sóc trẻ em.

Câu 6 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Đọc lại một số câu văn miêu tả lại cách ứng xử của người đi đường trước tình cảnh của cô bé bán diêm. Em nghĩ gì về cách ứng xử của họ.

Trả lời:

Người đi đường là đại diện của bức tranh xã hội, khi con người bận bịu với công việc riêng nên không còn để ý đến mọi người xung quanh. Họ thờ ơ, vô cảm và chỉ muốn nhanh chóng được về nhà.

Câu 7 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Trong truyện, tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh, chi tiết tương phản như: cảnh đoàn tụ của các gia đình trong đêm giao thừa với cảnh giá rét, đơn độc ngoài đường phố của cô bé bán diêm; không khí tươi vui ngày đầu năm mới với cảnh tượng em bé chết rét nơi xó tường. Em hãy chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của một vài chi tiết, hình ảnh đó. 

Trả lời:

Chi tiết, hình ảnh tương phản	Ý nghĩa
Thời tiết giá lạnh, gió rét dữ dội; giữa đêm giao thừa khi bao nhiêu gia đình đang quây quần, sum họp với hình ảnh “em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất, đang dò dẫm trong đêm tối”	Nhấn mạnh tình cảnh đáng thương, tội nghiệp của cô bé bán diêm.
Quá khứ êm đềm, hạnh phúc khi bà còn sống với hiện tại đau khổ, bất hạnh của cô bé không ai chăm sóc, yêu thương	Nhấn mạnh sự cô đơn, buồn tủi, mất đi tình thương của cô bé
Giữa những ảo ảnh hiện lên khi em bé quẹt diêm với những hiện thực nghiệt ngã khi diêm tắt	Gợi niềm xót xa, thương cảm với em bé thơ ngây đang phải chịu cảnh đói rét, cô đơn.
Giữa khung cảnh tươi sáng “mặt trời lên trong sáng, chói chang”, không khí tươi vui của ngày đầu năm mới với cảnh tượng em bé chết rét nơi xó tường “ngồi giữa những bao diêm, trong đó có một bao đã hết nhẵn”	Nỗi đau đớn trước cái chết của em bé; lên án sự thờ ơ, vô cảm của con người.

Câu 8 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Những câu chuyện cổ tích thường kết thúc có hậu: nhân vật chính được hưởng cuộc sống bình yên, hạnh phúc. Theo em, truyện cổ tích Cô bé bán diêm có kết thúc như vậy không? Vì sao? 

Trả lời:

Truyện Cô bé bán diêm có một kết thúc không giống kết thúc thường thấy của truyện cổ tích, nhưng đó là cái kết vừa có hậu, vừa không có hậu:

- Không có hậu vì cô bé đã mãi mãi ra đi vì đói rét trong đêm giao thừa, một kết thúc vừa đau xót vừa cay đắng.

- Có thể coi là “có hậu” vì em bé đã chịu nhiều đau thương nơi trần thế, nay em lại được trở về bên vòng tay yêu thương của bà, được sống hạnh phúc và là một thiên thần đáng yêu.

=> Thể hiện giá trị nhân đạo mà tác giả gửi gắm.

* Viết kết nối với đọc 

Bài tập (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1):Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) với nhan đề: Gửi tác giả truyện cô bé bán diêm.

* Hướng dẫn:

- Hình thức:

+ Viết đoạn văn theo đúng yêu cầu khoảng 5 – 7 câu.

+ Đoạn văn đúng hình thức, cấu trúc đoạn văn.

- Nội dung:

+ Tưởng tượng và viết ra những điều muốn nói với tác giả với nhan đề: Gửi tác giả truyện cô bé bán diêm.

Đoạn văn tham khảo

Gửi tác giả truyện Cô bé bán diêm, nhà văn An-đéc-xen. Dù đã nhiều năm trôi qua, nhưng tác phẩm Cô bé bán diêm vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày hôm nay. Khi đọc câu chuyện này, mỗi người đều cảm thấy vô cùng xót xa trước hoàn cảnh bất hạnh của cô bé bán diêm. Dù vậy, với tấm lòng nhân đạo cao cả, ông đã để cô bé bán diêm được gặp lại bà và đi đến thế giới của hạnh phúc. Chắc hẳn đó chính là một kết thúc có hậu cho cô bé. Cháu xin được cảm ơn tác giả đã đem đến cho nhân loại một tác phẩm giàu giá trị nhân văn.

B/ Học tốt bài Cô bé bán diêm

1/ Nội dung chính Cô bé bán diêm

“Cô bé bán diêm” là một câu chuyện cảm động kể về một cô bé bán diêm vào đêm giao thừa giá lạnh vì không bán được que diêm nào nên cô bé không dám trở về nhà. Từ sự đói rét ấy, cô bé đã tự tạo cho mình những điều ước quý giá từ những que diêm còn chưa bán được. Qua câu chuyện, chúng ta cảm nhận được lòng thương cảm sâu sắc của An-đéc-xen với những số phận trẻ thơ bất hạnh. Nhà văn đã cất lên thông điệp hãy phấn đấu vì một ngày mai tốt đẹp cho tuổi thơ tràn đầy niềm vui, tiếng hát, hòa bình và hạnh phúc.

2/ Bố cục văn bản Cô bé bán diêm

- Gồm 3 phần

+ Phần 1: (Từ đầu đến “bàn tay em đã cứng đờ ra”): Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa giá rét.

+ Phần 2: (tiếp theo đến “Họ đã về chầu Thượng Đế”): Các lần quẹt diêm, mộng tưởng và hiện thực.

+ Phần 3: Còn lại: Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm. 

3/ Tóm tắt văn bản Cô bé bán diêm

Truyện kể về một cô bé mồ côi mẹ, sống với một ông bố khắc nghiệt và phải đi bán diêm để kiếm sống. Vào ngày cuối năm, đã nửa đêm em vẫn không bán được que diêm nào và không dám về nhà. Vì quá lạnh nên em đã đốt những que diêm của mình lên để sưởi ấm, mỗi một que đốt lên là một ước mơ của em hiện ra và khi que cuối cùng cháy hết là lúc em lìa đời. Ngày đầu năm, mọi người tìm thấy thi thể một cô bé đã lạnh cóng với nụ cười nở trên môi.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Cô bé bán diêm

- Nội dung: Truyện kể về hình ảnh một cô bé bán diêm nghèo khổ, cô đơn, bất hạnh trong đêm giao thừa. Qua đó tác giả muốn gửi gắm một thông điệp giàu tính nhân đạo: hãy yêu thương và để trẻ thơ được sống hạnh phúc.

- Nghệ thuật:

+ Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, đan xen giữa yếu tố thật và huyền ảo với các tình tiết diễn biến hợp lí.

+ Kết hợp tự sự, miêu tả và biểu cảm.

+ Kết cấu truyện theo lối tương phản, đối lập

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 Kết nối tri thức siêu ngắn, hay khác:

• Tri thức ngữ văn trang 60

• Thực hành tiếng Việt trang 66

• Gió lạnh đầu mùa

• Thực hành tiếng Việt trang 74

• Con chào mào

• Viết bài văn kể lại một trải nghiệm của em trang 77

• Kể về một trải nghiệm của em

• Củng cố, mở rộng trang 83

• Thực hành đọc: Lắc-ki thực sự may mắn trang 83 - 84

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (hay nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (siêu ngắn)
• Giải lớp 6 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 6 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 6 Cánh diều (các môn học)

---