(Siêu ngắn) Soạn bài Gió lạnh đầu mùa (trang 67, 73, 74) - Kết nối tri thức

Bài viết soạn bài Gió lạnh đầu mùa trang 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 6 Kết nối tri thức giúp học sinh lớp 6 dễ dàng soạn văn 6.

(Siêu ngắn) Soạn bài Gió lạnh đầu mùa (trang 67, 73, 74) - Kết nối tri thức

A/ Hướng dẫn soạn bài Gió lạnh đầu mùa

* Trước khi đọc

Câu 1 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Kể về một sự giúp đỡ, chia sẻ mà em đã dành cho ai đó hoặc từng được đón nhận.

Trả lời:

Khi em học lớp 5, có một lần tan học trời mưa tầm tã. Vì nhà ở gần trường nên em đã quyết định dầm mưa để về nhà thật nhanh. Thật may khi em vừa bước chân ra cổng trường, một bạn nam nhìn thấy em không có ô đã chạy lại, cho em đi nhờ ô cùng bạn đến tận cổng nhà. Em rất cảm kích và nhớ mãi đến giờ.

Câu 2 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Đọc nhan đề Gió lạnh đầu mùa, em dự đoán nhà văn sẽ kể chuyện gì?

Trả lời:

Em dự đoán nhà văn sẽ kể câu chuyện của các nhân vật xoay quanh tiết trời se lạnh của những ngày đầu đông. Đó có thể là chuyện về thời tiết, hoặc những việc làm ấm áp của người với người khiến trời đông đỡ lạnh giá hơn.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1. Chú ý những cảm nhận của Sơn về thời tiết và cảnh vật.

- Sơn thấy đất khô trắng, luôn luôn cơn gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, thổi lăn những cái lá khô lạo xạo.

- Trời không u ám, toàn một màu trắng đục.

- Những cây lan trong chậu, lá rung động và hình như sắt lại vì rét.

- Sơn thấy lạnh.

2. Chiếc áo bông cũ có xuất hiện ở phần tiếp theo của truyện không?

Chiếc áo bông cũ sẽ xuất hiện ở phần tiếp theo.

3. Chú ý các chi tiết miêu tả ngoại hình của các bạn nhỏ ở ngoài chợ.

- Các bạn nhỏ ở ngoài chợ ăn mặc không khác ngày thường, vẫn những bộ quần áo màu nâu bạc đã vá nhiều chỗ.

- Môi chúng tím lại và qua những chỗ áo rách, da thịt thâm đi. Mỗi cơn gió đến, chúng lại run lên, hàm răng đập vào nhau.

4. Dáng vẻ bề ngoài của bé Hiên được miêu tả như thế nào?

Hiên đứng co ro bên cột quán, chỉ mặc có manh áo rách tả tơi, hở cả lưng và tay.

5. Chú ý những chi tiết miêu tả suy nghĩ, cảm xúc của Sơn.

- Sơn nhớ là mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì còn lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa.

- Sơn thấy động lòng thương như thương em Duyên ngày trước vẫn chơi cùng với Hiên.

- Một ý nghĩ tốt bỗng thoáng qua trong trí, mang cho Hiên cái áo bông cũ.

- Sơn đứng lặng yên đợi, lòng tự nhiên thấy ấm áp vui vui.

6. Chú ý lời đối thoại giữa vú già với Sơn, giữa hai chị em Sơn.

- Cuộc đối thoại giữa vú già với Sơn: Rồi vú già nhìn rõ vào mặt Sơn hỏi: … bảo cái Hiên trả lại thì không việc gì.

- Cuộc đối thoại giữa chị em Sơn: Lan trách em: … có lẽ mợ không mắng đâu.

7. Theo em, mẹ Sơn có phạt hai chị em Sơn không? Điều gì khiến em suy đoán như vậy

Em  nghĩ mẹ Sơn sẽ không phạt hai chị em Sơn vì trên thực tế, chị em Sơn đã làm một việc rất tốt, thể hiện tình thương yêu, quan tâm mọi người.

8. Em có đoán đúng những gì xảy ra không phần kết của cân chuyện này không?

Em dự đoán đúng những gì xảy ra trong phần kết.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 73 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Câu chuyện được kể bằng lời kể của người kể chuyện ngôi thứ mấy?

Trả lời:

Câu chuyện được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba.

Câu 2 (trang 73 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Liệt kê một số chi tiết, hình ảnh miêu tả thái độ của chị em Sơn với các bạn nhỏ.

Trả lời:

+ Sơn và chị vẫn thân mật chơi đùa với những đứa trẻ nhà nghèo chứ không kiêu kì và khinh khỉnh như các em họ của Sơn.

+ Sơn nhận thấy các bạn nhỏ ở ngoài chợ ăn mặc không khác ngày thường, vẫn những bộ quần áo màu nâu bạc đã vá nhiều chỗ. Môi chúng tím lại và qua những chỗ áo rách, da thịt thâm đi. Mỗi cơn gió đến, chúng lại run lên, hàm răng đập vào nhau.

+ Chị Lan giơ tay vẫy cái Hiên lại chơi cùng.

+ Sơn lại gần cái Hiên và thấy nó chỉ có một manh áo rách tả tơi,…

+ Sơn nhớ là mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì còn lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa.

+ Sơn thấy động lòng thương như thương em Duyên ngày trước vẫn chơi cùng với Hiên.

+ Một ý nghĩ tốt bỗng thoáng qua trong trí, mang cho Hiên cái áo bông cũ.

+ Chị Lan hăm hở chạy về nhà lấy áo.

+ Sơn đứng lặng yên đợi, lòng tự nhiên thấy ấm áp vui vui.

Câu 3 (trang 73 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Chỉ ra các câu văn miêu tả ý nghĩ của Sơn khi nghe mẹ và vú trò chuyện về chiếc áo của Duyên; khi Sơn nhớ ra cuộc sống nghèo khổ của mẹ con Hiên. Những suy nghĩ, cảm xúc ấy giúp em cảm nhận điều gì ở nhân vật Sơn.

Trả lời:

- Các câu văn miêu tả ý nghĩ của Sơn:

+ Khi nghe mẹ và vú trò chuyện về chiếc áo của Duyên: “Sơn nhớ em, cảm động và thương em quá”; “Sơn thấy mẹ hơi rơm rớm nước mắt”.

+ Khi Sơn nhớ ra cuộc sống nghèo khổ của mẹ con Hiên: “Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã nhớ thương đến em Duyên,…”

=> Sơn là một cậu bé nhân hậu, biết suy nghĩ, quan tâm tới mọi người, sống tình cảm và có một trái tim ấm áp.

Câu 4 (trang 73 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Khi cùng chị Lan mang chiếc áo bông cũ cho Hiên, Sơn cảm thấy như thế nào? Cảm xúc ấy giúp em hiểu được điều gì của sự chia sẻ?

Trả lời:

- Sơn cảm thấy “lòng tự nhiên thấy ấm áp vui vui”.

- Từ đó, em hiểu được ý nghĩa của sự sẻ chia, “cho đi tức là nhận lại”, khi chúng ta biết yêu thương, giúp đỡ người khác, chúng ta cũng sẽ nhận được sự ấm áp, hạnh phúc trong lòng.

Câu 5 (trang 73 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Hành động vội vã đi tìm Hiên để đòi lại chiếc áo bông cũ có làm em giảm bớt thiện cảm với nhân vật Sơn không? Vì sao?

Trả lời:

Em không giảm bớt thiện cảm với Sơn vì đó mới đúng là hình ảnh chân thực của một em nhỏ trong sáng, có lòng tốt nhưng vẫn sợ bị mẹ mắng, em cũng hiểu được em rất trân quý chiếc áo bông đó. => Cho thấy lối miêu tả tâm lí tài tình, chân thực của tác giả.

Câu 6 (trang 73 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Hãy nhận xét về cách ứng xử của mẹ Sơn và mẹ Hiên trong đoạn cuối câu chuyện.

Trả lời:

- Cách cư xử của mẹ Hiên cho thấy lòng tự trọng của một người mẹ nghèo khổ.

- Cách cư xử của mẹ Sơn cho thấy sự nhân hậu, tế nhị của một người mẹ có điều kiện, sống khá giả hơn. Mẹ Sơn cũng không trách mắng các con mà ôm các con vào lòng, từ từ khuyên nhủ; từ đó thấy được sự ấm áp, yêu thương của người mẹ, đồng thời thấy được sự nghiêm túc, cứng rắn trong dạy dỗ các con.

Câu 7 (trang 73 sgk Ngữ văn 6 Tập 1):

Đọc lại một số đoạn văn miêu tả lại cảm xúc thay đổi của đất trời khi mùa đông đến. Em có thích những đoạn văn này không. Vì sao?

Trả lời:

Em rất thích những đoạn văn này vì dưới ngòi bút của Thạch Lam, vẻ đẹp của trời đông vừa êm đềm vừa nhẹ nhàng bước đến. Thạch Lam đã nắm bắt, tái hiện được sự đổi thay của thời tiết, cảnh vật lúc giao mùa; đồng thời thể hiện được tâm hồn tinh tế, nhạy cảm của nhân vật Sơn

Câu 8 (trang 74 sgk Ngữ văn 6 Tập 1): Hãy chỉ ra một vài điểm giống nhau và khác nhau giữa hai nhân vật cô bé bán diêm (Cô bé bán diêm) và Hiên (Gió lạnh đầu mùa).

Trả lời:

	Cô bé bán diêm	Hiên
Giống nhau	Đều là những em nhỏ cùng lứa tuổi. Hoàn cảnh sống khó khăn, nhà nghèo, đều phải mặc những manh áo rách tả tơi, không có đủ áo ấm để mặc trong mùa đông giá rét.
Khác nhau	Cô bé bán diêm phải sống trong sự thiếu thốn tình thương của người cha, không được chăm sóc, yêu thương; sống giữa sự thờ ơ, vô cảm của những người xung quanh, kết cục em phải chịu cảnh chết đói, chết rét ngay trong đêm giao thừa.	Cô bé Hiên mặc dù nhà nghèo, không có đủ áo ấm để mặc trong mùa đông nhưng vẫn được bạn bè sẻ chia, yêu thương, giúp đỡ. Cuối truyện, mẹ Sơn còn cho mẹ bé Hiên mượn tiền để may áo cho em.

* Viết kết nối với đọc 

Bài tập (trang 74 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Có nhiều nhân vật trẻ em xuất hiện trong truyện Gió lạnh đầu mùa. Hãy viết một đọan văn (khoảng 5- 7 câu) trình bày cảm nhận về một nhân vật mà em thấy thú vị. 

* Hướng dẫn:

- Hình thức:

+ Viết được đoạn văn theo đúng yêu cầu khoảng 5 – 7 câu.

+ Đoạn văn nghị luận biểu cảm trình bày cảm nhận.

- Nội dung:

+ Nêu cảm nhận về một nhân vật trẻ em trong Gió lạnh đầu mùa.

+ Đoạn văn đảm bảo đúng cấu của một đoạn văn.

Đoạn văn tham khảo:

Khi đọc truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa, tôi cảm thấy ấn tượng nhất với nhân vật Sơn. Đó là một cậu bé hòa đồng, thân thiện. Nếu mấy đứa em họ của Sơn đều “kiêu kì và khinh khỉnh” với bọn trẻ con ở khu chợ thì Sơn và chị Lan vẫn thân mật chơi đùa cùng. Đặc biệt nhất, khi thấy Hiên - một cô bạn có gia cảnh nghèo khó, Sơn đã nghĩ đến việc đem chiếc áo bông cũ của em Duyên cho Hiên mặc. Điều đó thể hiện Sơn là một cậu bé biết quan tâm, chia sẻ với bạn bè. Qua nhân vật Sơn, nhà văn Thạch Lam đã đem đến cho bạn đọc bài học ý nghĩa về tấm lòng nhân ái.

B/ Học tốt bài Gió lạnh đầu mùa

1/ Nội dung chính Gió lạnh đầu mùa

Truyện ngắn “Gió lạnh đầu mùa” kể về hai chị em Sơn và Lan sinh ra trong một gia đình khá giả. Không giống như những đứa trẻ có điều kiện khác, hai chị em Sơn, Lan luôn hòa đồng, gần gũi với những đứa trẻ nghèo cùng phố huyện. Vào một ngày trời chuyển lạnh, hai chị em mặc áo ấm ra chợ chơi thấy Hiên – cô bé hàng xóm đang co ro bên cột quán với manh áo mong manh, rách tả tơi. Thấy vậy, hai chị em bèn đem tặng Hiên chiếc áo bông cũ. Chính chiếc áo bông ấy đã thắp sáng tình yêu thương, sưởi ấm cho Hiên cũng như những đứa trẻ nghèo nơi đây qua mùa đông giá rét. Câu chuyện đã để lại dư âm trong lòng độc giả, khiến độc giả vừa thấm thía nỗi khổ đau, bất hạnh, hoàn cảnh éo le của những con người nghèo khổ, vừa cảm nhận sâu sắc tình người ấm nồng, cao quý, thiêng liêng; từ đó thêm trân trọng cuộc sống này hơn.

2/ Bố cục văn bản Gió lạnh đầu mùa

- Gồm 3 phần

+ Phần 1 (Từ đầu đến rơm rớm nước mắt): Cảnh sinh hoạt trong gia đình Sơn ngày gió đầu mùa.

+ Phần 2 (Tiếp đến ấm áp vui vui): Cảnh hai chị em Sơn cùng vui chơi và chia sẻ áo ấm cho Hiên.

+ Phần 3 (Còn lại): Sự lo lắng của Sơn và cảnh mẹ Hiên trả lại áo.

3/ Tóm tắt văn bản Gió lạnh đầu mùa

Sơn và Lan là hai chị em sinh ra trong một gia đình khá giả. Không giống như những đứa trẻ có điều kiện khác, hai chị em Sơn, Lan luôn hòa đồng, gần gũi với những đứa trẻ nghèo cùng phố huyện. Vào một ngày trời chuyển lạnh, hai chị em mặc áo ấm ra chợ chơi thấy Hiên – cô bé hàng xóm đang co ro bên cột quán với manh áo mong manh, rách tả tơi. Thấy vậy, hai chị em bèn đem tặng Hiên chiếc áo bông cũ. Chính chiếc áo bông ấy đã thắp sáng tình yêu thương, sưởi ấm cho Hiên cũng như những đứa trẻ nghèo nơi đây qua mùa đông giá rét. Câu chuyện đã để lại dư âm trong lòng độc giả, khiến độc giả vừa thấm thía nỗi khổ đau, bất hạnh, hoàn cảnh éo le của những con người nghèo khổ, vừa cảm nhận sâu sắc tình người ấm nồng, cao quý, thiêng liêng; từ đó thêm trân trọng cuộc sống này hơn.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Gió lạnh đầu mùa

- Nội dung: Gió lạnh đầu mùa thể hiện tình thương giữa con người với nhau trong hoàn cảnh khổ cực, khắc nghiệt.

- Nghệ thuật: Nghệ thuật tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm tinh tế cùng các thủ pháp đối lập, miêu tả tâm lí xuất sắc.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 Kết nối tri thức siêu ngắn, hay khác:

• Tri thức ngữ văn trang 60

• Cô bé bán diêm

• Thực hành tiếng Việt trang 66

• Thực hành tiếng Việt trang 74

• Con chào mào

• Viết bài văn kể lại một trải nghiệm của em trang 77

• Kể về một trải nghiệm của em

• Củng cố, mở rộng trang 83

• Thực hành đọc: Lắc-ki thực sự may mắn trang 83 - 84

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (hay nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (siêu ngắn)
• Giải lớp 6 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 6 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 6 Cánh diều (các môn học)

---