Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 22 (trang 17, 18, 19, 20)

Với lời giải Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 22 trang 17, 18, 19, 20 hay nhất, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng làm bài tập về nhà môn Tiếng Việt lớp 5.

Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 22 (trang 17, 18, 19, 20)

* KHỞI ĐỘNG

Các bạn nhỏ trong hình bên đang chia sẻ về “Nhật kí trở thành một công dân tốt” – nghĩa là ghi lại những điều nhỏ bé tốt đẹp, tử tế mỗi ngày của mình.

Nếu là em, em sẽ chia sẻ những gì? Hãy  tạo ra “Nhật kí trở thành một công dân tốt” của em.

Trả lời:

Nhật kí trở thành một công dân tốt:

- Cố gắng học tập để nâng cao kiến thức cho bản thân.

- Thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của một học sinh.

- Chăm thể dục thể thao để có một cơ thể khỏe mạnh.

- Tích cực tham gia các hoạt động nhân đạo, bảo vệ môi trường.

- Học tập theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ vĩ đại.

* ĐỌC

Đọc và thực hiện các yêu cầu:

Công dân của gia đình

Thế nào là một người tốt?

Đêm đêm, con hỏi ngây thơ

Mẹ mỉm cười và vuốt tóc

Người tốt, dễ thôi con à

 

Khi con nghĩ đến đường xa

Mẹ đi làm về bị ướt

Khi lấy cho cha cốc nước

Mỗi khi cha đi nắng về

 

Khi con thấy ở bờ đê

Cánh diều chao nghiêng đẹp quá

Khi con ửng hồng đôi má

Khi con nhận một lời khen

Khi trên con đường thân quen

Tiếng chào vang vang tha thiết

Khi mình thấy yêu da diết

Một ngọn gió trên cánh đồng

 

Khi có cha mẹ ngóng trông

Con về đúng giờ đúng bữa 

Khi con không cần lần lữa

Làm bài đúng lúc đúng giờ

 

Thế là cuộc sống như thơ

Con thành một người tử tế

Mẹ chẳng cần gì hơn thế

Con – “công dân” của gia đình

 

Khi con...

(Cỏ Xuân – Đậu Ngọt)

1. Bạn nhỏ hỏi mẹ điều gì?

A. Làm thế nào để trở thành người thông minh?

B. Làm thế nào để trở thành người tốt?

C. Thế nào là một người tốt?

Trả lời:

C. Thế nào là một người tốt?

2. Liệt kê ba việc mà mẹ nói để bạn nhỏ có thể trở thành “người tốt”.

Trả lời:

Ba việc mà mẹ nói để bạn nhỏ có thể trở thành “người tốt” là:

- Về nhà đúng giờ đúng bữa.

- Làm bài tập đầy đủ và đúng giờ.

- Khi cha đi nắng về thì lấy nước cho cha.

3. Theo như lời khuyên của mẹ thì để thành “người tốt” cũng cần yêu quê hương mình. Hãy ghi lại ý thơ nói về điều đó và giải thích vì sao lại như thế.

Trả lời:

- “Khi mình thấy yêu da diết/ Một ngọn gió trên cánh đồng”.

- Câu thơ nhấn mạnh tầm quan trọng của tình yêu quê hương trong việc hình thành nhân cách tốt đẹp. Yêu quê hương không chỉ là tình cảm tự nhiên mà còn là trách nhiệm, là động lực thúc đẩy mỗi người cống hiến, xây dựng đất nước. Người yêu quê hương thường có ý thức trách nhiệm cao, sống tốt, góp phần làm cho xã hội tốt đẹp hơn.

4. “Công dân” của gia đình có phải chính là những công dân của đất nước không?

Vì sao làm một công dân tốt trong gia đình lại giữ vai trò quan trọng?

Trả lời:

- “Công dân” của gia đình không hoàn toàn đồng nghĩa với “công dân” của đất nước. “Công dân” của gia đình chỉ là thành viên trong gia đình, còn “công dân” của đất nước là người có quốc tịch và quyền, nghĩa vụ đối với nhà nước.

- Làm một công dân tốt trong gia đình giữ vai trò quan trọng vì gia đình là tế bào của xã hội. Một người biết yêu thương, kính trọng gia đình sẽ dễ dàng mở rộng tình yêu thương đó ra cộng đồng, xã hội. Gia đình là nơi hình thành nhân cách, đạo đức, là nền tảng cho sự phát triển của mỗi cá nhân và xã hội. Một gia đình tốt sẽ góp phần tạo nên một xã hội tốt đẹp hơn.

5. Kể thêm một số việc để em có thể trở thành “người tốt” bằng cách viết tiếp vào dòng thơ cuối “Khi con... (Em có thể viết bằng thơ hoặc dùng lời văn.)

Trả lời:

Để trở thành “người tốt”, em có thể:

- Yêu thương, giúp đỡ người khác, đặc biệt là người già, trẻ em, người yếu thế.

- Chăm chỉ học tập, rèn luyện đạo đức, tích cực tham gia các hoạt động xã hội.

- Bảo vệ môi trường, sống có trách nhiệm với cộng đồng.

- Tuân thủ pháp luật, tôn trọng quyền lợi của người khác.

Viết thêm vào dòng thơ cuối “Khi con...”: “Khi con lớn khôn, sẽ góp phần xây dựng quê hương”.

* LUYỆN TỪ VÀ CÂU

1. Xác định cách nối các vế câu trong mỗi câu ghép dưới đây.

a. Tàu chạy đến đâu, đàn cá heo bơi đến đó.

……………………………………………………………………………………

b. Mèo con chạy giỡn hết góc này đến góc khác, hai tai dựng đứng lên, cái đuôi ngoe nguẩy.

(Theo Nguyễn Đình Thi)

……………………………………………………………………………………

c. Tuy cuộc khởi nghĩa không thành công nhưng tấm gương anh dũng của Triệu Thị Trinh sáng mãi với non sông, đất nước.

(Theo Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam)

……………………………………………………………………………………

d. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

(Thanh Tịnh)

……………………………………………………………………………………

Trả lời:

a. Dấu phẩy

b. Dấu phẩy

c. Tuy .... nhưng

d. vì

2. Chọn cặp kết từ phù hợp điền vào chỗ trống để nối các vế câu trong mỗi câu ghép dưới đây.

nếu – thì

tuy – nhưng

chẳng những – mà

vì – nên

a. …………………. mùa đông rét mướt…………………. vườn rau của bà vẫn rất xanh tốt.

b. …………………. bố mẹ cho tôi về quê vào dịp nghỉ hè này …………………. tôi sẽ cùng các bạn ở quê đi hái hoa sim trên đồi.

c. Bạn Tuấn Kiệt …………………. chơi cờ vua giỏi …………………. bạn ấy chơi bóng rổ cũng rất cừ.

d.…………………. trời mưa to ………………….  đường này bị ngập nước.

Trả lời:

a. Tuy mùa đông rét mướt nhưng vườn rau của bà vẫn rất xanh tốt.

b. Nếu bố mẹ cho tôi về quê vào dịp nghỉ hè này thì tôi sẽ cùng các bạn ở quê đi hái hoa sim trên đồi.

c. Bạn Tuấn Kiệt chẳng những chơi cờ vua giỏi mà bạn ấy chơi bóng rổ cũng rất cừ.

d. Vì trời mưa to nên đường này bị ngập.

3. Đặt câu ghép với từng cặp kết từ dưới đây

a. vừa – đã:

b. chưa – đã:

c. càng – càng:

d. bao nhiêu – bấy nhiêu:

Trả lời:

a. Trời vừa sáng, các bác nông dân đã vội vã ra đồng cấy lúa.

b. Tôi chưa ăn cơm xong, tôi đã lật đật chạy ra sân chơi với lũ bạn.

c. Gió thổi càng mạnh, hàng cây ven đường càng rung lắc dữ dội.

d. Thủy Tinh dâng nước lên cao bao nhiêu, Sơn Tinh dâng núi lên cao bấy nhiêu.

* VIẾT

Em hãy quan sát bức tranh bên: Lần lượt quan sát theo trình tự:

1. Bắt đầu từ toàn cảnh: Mô tả không gian lớn nhất mà mắt có thể nhìn thấy từ xa. Có thể là hình ảnh tổng thể của công viên, bao gồm cả bầu trời, cây cối, và mặt đất.

2. Tiếp tục quan sát các cảnh lớn/chính như: cây cối, hồ nước, bãi cỏ hoặc khu vui chơi.

3. Chuyển đến quan sát các chi tiết cụ thể: Chọn một hoặc một vài yếu tố trong không gian để mô tả chi tiết hơn, như một băng ghế dưới bóng cây hoặc một loài hoa cụ thể ven hồ nước.

4. Kết thúc với cảm xúc hoặc suy nghĩ cá nhân: Nếu cảm xúc hoặc suy nghĩ về không gian đó giúp bài viết thêm sinh động và hấp dẫn hơn.

Dưới đây là đoạn văn miêu tả theo trình tự quan sát đó:

Trong ánh sáng dịu dàng của buổi sáng, công viên mở ra trước mắt tôi như một bức tranh rực rỡ, sống động. Từ xa, những hàng cây xanh mướt bao quanh lối đi, tạo nên một không gian yên bình, thơ mộng. Tiến gần hơn, tôi nhìn thấy một hồ nước nhỏ lấp lánh dưới ánh nắng, bên cạnh đó là khu vui chơi với những đứa trẻ đang say sưa chơi đùa. Tôi dừng chân bên một băng ghế gỗ dưới tán cây lớn, nơi có thể nhìn rõ từng chiếc lá rung rinh trong gió, nghe rõ tiếng chim hót ríu ran trong vòm lá. Một bông hoa dại nhỏ bên đường thu hút tôi bằng sắc tím dịu dàng và những giọt sương rung rinh. Mỗi khoảnh khắc ở đây khiến tôi cảm thấy mình như muốn bay lên thật nhẹ, thật êm đềm.

Em hãy viết đoạn văn miêu tả bức tranh trên bằng cách quan sát theo trình tự không gian như gợi ý hoặc cũng có thể miêu tả theo sự thay đổi của thời gian: Cảnh công viên từ lúc tảng sáng cho đến khi mặt trời lên...

Trả lời:

Bài làm tham khảo

Buổi sáng cuối tuần, em dậy từ sớm, chạy bộ ra công viên gần nhà để tập thể dục cho khỏe khoắn. Lúc đến nơi, trời vừa hửng sáng. Cảnh vật tuyệt vời của công viên vào buổi sáng sớm khiến em phải xuýt xoa. Lúc này, cả công viên im lặng và vắng vẻ, chỉ lác đác vài người đến sớm để tập thể dục. Phía trên cao, bầu trời hiện ra trong ánh sáng buổi sớm trong trẻo và tươi xanh. Đó là gam màu xanh dịu dàng và tươi mới. Những cuộn mây trắng lớn, dường như ngủ quên, nên cứ đứng im một chỗ chẳng chịu trôi đi. Trên những chiếc lá cây, bãi cỏ trong công viên, thật dễ dàng để bắt gặp những giọt sương long lanh, xinh xắn. Cả thảm cỏ, con đường gạch và những hàng ghế đá đều ướt đẫm sương đêm. Chính vì vậy, nhìn đâu cũng thấy toàn là những màu rất đậm. Hàng ghế đá cũng còn đọng sương sớm. Phía trên cao, ông mặt trời đang nỗ lực chiếu xuống thật nhiều tia nắng để hong khô, xua tan bớt đi màn sương lạnh giá. Những đóa hoa hồng trong bồn hoa dọc lối đi đã nở rộ. Nào đỏ, nào trắng, nào hồng, xen lẫn nhau rực rỡ. Trên các tán cây xanh mướt, bầy chim đã thức dậy, tíu tít chuyền từ cành này sang cành nọ, hót líu lo líu lo. Những cơn gió dìu dịu khẽ vờn qua kẽ lá, mang theo hương thơm của cỏ cây, đánh thức mọi giác quan của con người. Chỉ thoáng chốc, cả công viên trở nên sáng ngời và tấp nập. Mọi người ở quanh đây đều đến công viên để tập thể dục. Người thì chạy bộ, người thì tập với máy, người thì ép dẻo, người thì múa thái cực quyền… Mọi người cứ tụm lại thành từng nhóm nhỏ, vừa tập vừa khe khẽ trò chuyện cùng nhau, thật là vui vẻ. Âm thanh tập luyện, trò chuyện ấy đã đem đến một không khí ấm áp, tràn đầy sinh lực cho công viên. Khi mặt trời đã lên cao, ánh nắng trở nên ấm áp hơn, mọi người dần dần trở về nhà để chuẩn bị cho những công việc khác. Thoáng chốc, cả công viên trở nên vắng lặng. Chỉ còn tiếng chim ríu rít và tiếng gió rì rào qua kẽ lá. Ngắm nhìn cả công viên bừng sáng dưới ánh mặt trời rạng rỡ, em vui vẻ trở về nhà với tâm trạng phấn khởi vô cùng.

* NÓI VÀ NGHE

Đây là hình ảnh những người nông dân đang say sưa làm việc. Họ cũng chính là những người công dân tốt, góp phần làm giàu cho đất nước. Em hãy nói các câu với nội dung:

a. Miêu tả vẻ đẹp cánh đồng.

b. Miêu tả không khí làm việc trên cánh đồng.

c. Miêu tả về những người nông dân khi đang làm việc.

d. Cảm nghĩ của em về những người nông dân ấy.

Trả lời:

a. Toàn bộ cánh đồng được bao phủ bởi một màu vàng xuộm của lúa chín, lác đác một vài ruộng lúa cấy muộn vẫn còn màu xanh. Những bông lúa trĩu nặng hạt đều tăm tắp, chắc và mẩy uốn cong mềm mại, ngả vào nhau thì thầm trò chuyện. Mỗi khi có gió, những sóng lúa lại nhấp nhô, xô đuổi nhau chạy mãi vào bờ. Một mùi hương thơm dịu dàng, thoang thoảng bay xa, hoà lẫn trong không khí làm người ta có cảm giác mát mẻ, dễ chịu lạ thường.

b. Đó đây là những bác nông dân đã tranh thủ ra đồng thật sớm để thu hoạch lúa. Tiếng cười nói rộn rã khắp nơi. Rồi tiếng gọi nhau í ới, những bóng lưng người thoăn thoắt gặt những bông lúa chín. Không khí thật vui vẻ làm sao!

c. Trên cánh đồng lúa vàng óng, những người nông dân đang hối hả gặt lúa. Tấm lưng áo đã sẫm màu mồ hôi, đôi bàn tay thoăn thoắt vung liềm cắt từng bó lúa nặng trĩu hạt. Trên gương mặt rám nắng, những giọt mồ hôi lăn dài nhưng ai nấy vẫn nở nụ cười hiền hậu. Tiếng nói cười xen lẫn tiếng lúa đổ rào rạt tạo nên bản nhạc rộn ràng của mùa gặt.

d. Em rất khâm phục và biết ơn những người nông dân cần cù, chịu thương chịu khó. Nhờ có bàn tay lao động của họ mà chúng ta có bát cơm trắng dẻo, có hạt gạo nuôi sống biết bao người. Em tự nhủ phải trân trọng từng hạt gạo và yêu quý những người làm ra chúng.

Xem thêm lời giải bài tập Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 hay, chi tiết khác:

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 21

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 23

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 24

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 25

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 26

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 27: Ôn tập giữa học kì 2

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 5 hay khác:

• Giải sgk Tiếng Việt lớp 5 Kết nối tri thức
• Giải sgk Tiếng Việt lớp 5 Chân trời sáng tạo
• Giải sgk Tiếng Việt lớp 5 Cánh diều
• Giải lớp 5 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 5 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 5 Cánh diều (các môn học)

---