Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 25 (trang 31, 32, 33, 34, 35)

Với lời giải Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 25 trang 31, 32, 33, 34, 35 hay nhất, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng làm bài tập về nhà môn Tiếng Việt lớp 5.

Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 25 (trang 31, 32, 33, 34, 35)

* KHỞI ĐỘNG

1. Kể tên một số người nổi tiếng trong nghề y mà em biết.

Trả lời:

Thiền sư Tuệ Tĩnh, Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông, bác sĩ Hồ Đắc Di, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, bác sĩ Đặng Văn Ngữ.

2. Nêu ý kiến của em về nhận định sau: “Nghề y là một trong những nghề đặc biệt và vất vả.”

Trả lời:

Em vô cùng đồng ý với nhận định trên. Bởi sự sống của mỗi con người phụ thuộc rất nhiều vào cả sự tận tâm và tài đức của người thầy thuốc. Khi người bệnh đứng trước ranh giới mong manh sinh – tử ấy, không ai khác mà chính những người thầy thuốc ở bên chăm sóc họ, cứu chữa, giúp họ giành giật mạng sống từ tay tử thần. Con người luôn là vốn quý nhất của xã hội, chính vì thế việc chăm sóc sức khỏe cho con người là thật sự cần thiết, luôn được quan tâm và đặt lên hàng đầu. Vì vậy, dù ở thời đại nào thì nghề y vẫn luôn là một trong những nghề đặc biệt và vất vả.

* ĐỌC

Đọc và thực hiện các yêu cầu:

Thầy thuốc như mẹ hiền

Hải Thượng Lãn Ông là một thầy thuốc giàu lòng nhân ái, không màng danh lợi.

Có lần, một người thuyền chài có đứa con nhỏ bị bệnh đậu nặng, nhưng nhà nghèo, không có tiền chữa. Lãn Ông biết tin bèn đến thăm. Giữa mùa hè nóng nực, cháu bé nằm trong chiếc thuyền nhỏ hẹp, người đầy mụn mủ, mùi hôi tanh bốc lên nồng nặc. Nhưng Lãn Ông vẫn không ngần ngại. Ông ân cần chăm sóc đứa bé suốt một tháng trời và chữa khỏi bệnh cho nó. Khi từ giã nhà thuyền chài, ông chẳng những không lấy tiền mà còn cho thêm gạo, củi.

Một lần khác, có người phụ nữ được ông cho thuốc và giảm bệnh. Nhưng rồi bệnh tái phát, người chồng đến xin đơn thuốc mới. Lúc ấy, trời đã khuya nên Lãn Ông hẹn hôm sau đến khám kĩ mới cho thuốc. Hôm sau ông đến thì được tin người chồng đã lấy thuốc khác, nhưng không cứu được vợ. Lãn Ông rất hối hận. Ông ghi trong sổ thuốc của mình:”Xét về việc thì người bệnh chết do tay thầy thuốc khác, song về tình thì tôi như mắc phải tội giết người. Càng nghĩ càng hối hận.”.

Là thầy thuốc nổi tiếng, Lãn Ông nhiều lần được vua chúa vời vào cung chữa bệnh và được tiến cử vào chức ngự y, song ông đã khéo chối từ.

Suốt đời, Lãn Ông không vương vào vòng danh lợi. Ông có hai câu thơ tỏ chí của mình:

Công danh trước mắt trôi như nước,

Nhân nghĩa trong lòng chẳng đối phương.

(Theo Trần Phương Hạnh)

1. Những chi tiết nào nói lên lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc chữa bệnh cho con người thuyền chài?

Trả lời:

Những chi tiết nói lên lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc chữa bệnh cho con người thuyền chài là:

- Biết tin nhà người thuyền chài nghèo, không có tiền chữa bệnh, ông liền đến thăm.

- Giữa mùa hè nóng nực, cháu bé nằm trong chiếc thuyền nhỏ hẹp, người đầy mụn mủ, mùi hôi tanh bốc lên nồng nặc, nhưng ông vẫn không ngần ngại, ân cần chăm sóc đứa bé suốt một tháng trời và chữa khỏi bệnh cho nó.

- Khi từ giã nhà thuyền chài, ông chẳng những không lấy tiền mà còn cho thêm gạo, củi.

2. Chuyện gì xảy ra khiến Lãn Ông ân hận mãi?

Trả lời:

Chuyện ông hẹn người chồng hôm sau đến khám kĩ rồi mới cho thuốc. Lẽ ra, dù khuya bao nhiêu, nếu ông đến khám và cho thuốc kịp thời thì chưa chắc người bệnh đã qua đời. Điều đó khiến ông ân hận mãi.

3. Việc Lãn Ông tự buộc tội mình về cái chết của một người bệnh cho thấy điều gì?

Trả lời:

Việc Lãn Ông tự buộc tội mình về cái chết của người bệnh cho thấy lòng nhân ái, ý thức trách nhiệm cao và lương tâm nghề nghiệp của một người thầy thuốc.

4. Vì sao có thể nói Lãn Ông là người không màng danh lợi?

Trả lời:

Có thể nói Lãn Ông là một người không màng danh lợi là vì: nhiều lần vua chúa mời ông vào cung, tiến cử vào chức Ngự y nhưng ông đã khéo léo từ chối.

5. Viết vào chỗ trống hai từ ngữ nói lên phẩm chất của Lãn Ông.

Trả lời:

Lòng nhân ái, trách nhiệm cao.

* LUYỆN TỪ VÀ CÂU

1. Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi:

Hôm nay bé hỏi mẹ

Tiếng gì là hay nhất

Tiếng mưa rơi tí tách?

Tiếng gió lao xao hè?

 

Tiếng cạch cửa bố về?

Tiếng đàn ngân nga hát?

Tiếng đũa và tiếng bát?

Tiếng đầm ấm bữa cơm?

(Phạm Thanh Vân)

a. Từ nào được lặp lại nhiều lần trong đoạn thơ?

Trả lời:

Từ “tiếng” được lặp lại nhiều lần.

b. Việc lặp lại từ đó có tác dụng gì?

Trả lời:

- Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt, giúp câu thơ thu hút sự chú ý của bạn đọc, tạo giọng điệu nhịp nhàng, vui vẻ, ngộ nghĩnh.

- Nhấn mạnh những âm thanh được xem là “hay nhất” trong cuộc sống, những âm thanh quen thuộc, gắn bó trong cuộc sống thường ngày của một gia đình. Từ đó, gợi lên không khí ấm áp, gần gũi và yên bình trong cuộc sống của bé, đồng thời thể hiện sự tò mò, khám phá đầy hồn nhiên của tuổi thơ.

2. Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống trong đoạn văn sau để tạo thành điệp từ, điệp ngữ.

Tuy bốn mùa là vậy, nhưng mỗi mùa Hạ Long lại có những nét riêng biệt, hấp dẫn lòng người. Mùa xuân của Hạ Long là …………………..  sương và cá nục. Mùa hè của Hạ Long là …………………… gió nồm nam và cá ngừ, cá vược. Mùa thu của Hạ Long là …………………….. trăng biển và tôm he.

(Theo Thi Sảnh)

Trả lời:

Tuy bốn mùa là vậy, nhưng mỗi mùa Hạ Long lại có những nét riêng biệt, hấp dẫn lòng người. Mùa xuân của Hạ Long là mùa sương và cá nục. Mùa hè của Hạ Long là mùa gió nồm nam và cá ngừ, cá vược. Mùa thu của Hạ Long là mùa trăng biển và tôm he.

3. Đọc lại đoạn văn ở bài tập 2 và cho biết việc lặp lại từ ngữ có tác dụng gì?

Trả lời:

- Tạo ra sự đều đặn, cân đối, làm cho câu văn trở nên nhịp nhàng, cuốn hút.

- Nhấn mạnh vẻ đẹp và nét riêng biệt riêng của mỗi mùa ở Hạ Long.

* VIẾT

1. Dưới đây là cách phát triển câu chuyện dựa vào gợi ý từ các bức tranh.

Với ba bức tranh kèm theo chú giải nội dung như trên, để phát triển thành câu chuyện, em có thể trả lời các câu hỏi sau:

- Các bức tranh này cùng vẽ về nhân vật nào? Nhân vật đó có đặc điểm, tính cách như thế nào? (Nhân vật chính trong các bức tranh là quạ và cáo; Qua thích nghe lời xu nịnh; Cáo tinh ranh, khôn lỏi.)

- Bối cảnh chính của các bức tranh là gì? (Câu chuyện diễn ra ở đâu? Khi nào?) Các nhân vật làm gì? (Vào một buổi trưa hè yên tĩnh, trên cành cây cao, quạ đang chuẩn bị thưởng thức miếng phô mai thơm nức; Cáo ở gốc cây, nghĩ kế lấy được miếng phô mai của quạ.)

- Sự việc chính diễn ra trong từng tranh là gì? (Quạ khoe về “chiến lợi phẩm” là miếng phô mai mà mình vừa kiếm được; Cáo bày mưu lừa quạ: Cáo khen quạ có giọng hát hay và muốn quạ hát cho cáo nghe. Đang lúc cao hứng, quạ mở miệng ra để hát. Thế là miếng phô mai rơi vèo xuống đất...; Cáo lấy được miếng phô mai và mang đi.)

- Kết thúc (hoặc kết quả) của sự việc ra sao? (Quạ cả tin nên mất món ăn ngon vào tay cáo ranh mãnh.)

- Ý nghĩa (hoặc thông điệp) từ các bức tranh này là gì? (Đừng cả tin; Cần khôn ngoan, tỉnh táo để không bị đánh lừa; Của thiên trả địa...)

Câu chuyện này có thể phát triển như sau:

Quạ và cáo

Vào một buổi trưa hè yên tĩnh, trên cành cây cao, một con quạ đang hít hà miếng phô mai thơm nức. Miếng phô mai này là “chiến lợi phẩm” mà quạ ăn trộm được trong căn bếp nhà bác nông dân. Nó hí hửng khoe miếng phô mai với một con cáo đang ngồi ở gốc cây. Con cáo tinh ranh nghĩ cách giành lấy miếng phô mai của qua. Cáo khen quạ có giọng hát hay và muốn quạ hát cho nó nghe. Đang lúc cao hứng, quạ mở miệng ra để hát. Thế là miếng phô mai rơi vèo xuống đất. Cáo lấy được miếng phô mai và rời đi. Quạ cả tin nên mất món ngon vào tay cáo ranh mãnh. Đúng là “của thiên trả địa”.

Dựa vào những gợi ý trên, em hãy phát triển thành các câu chuyện cho hai nhóm bức tranh dưới đây.

1. Câu chuyện thứ nhất:

Ý tưởng câu chuyện của em:

Trả lời:

Bài làm tham khảo

Chú Nhím và chiếc túi nhỏ

Nhím là một chú bé hay đi đây đi đó. Một ngày nọ, sau chuyến đi dài, chú ghé lại bên một bãi cỏ xanh mướt để nghỉ ngơi. Gió nhẹ thoảng qua, mùi hương đồng nội khiến Nhím thấy lòng thật dễ chịu. Sau khi lấy lại sức, nhím lại tiếp tục cuộc hành trình của mình, nhưng chú lại lơ đễnh đặt chiếc túi của mình lên một cái cột trông giống mũ đỏ của cây nấm, rồi nhanh chóng bước đi mà không để ý. Nhưng vừa đi được một quãng, bầu trời bỗng sầm lại, những giọt mưa rào lách tách rơi xuống. Nhím vội vàng tìm chỗ trú dưới một chiếc lá to. Mưa rơi ào ạt, rồi dịu dần, và cuối cùng nắng vàng lại rạng rỡ trải khắp cánh đồng. Nhưng chú bỗng giật mình khi nhận ra mình đã để quên chiếc túi ở chỗ nghỉ chân lúc nãy. Vội vã quay lại chỗ cũ, Nhím ngỡ ngàng nhận ra: sau cơn mưa, cây nấm nhỏ khi nãy đã lớn phổng phao thành một cây nấm khổng lồ. Chiếc túi bé xíu của Nhím giờ nằm vắt vẻo trên cao, ngoài tầm với của chú.

2. Câu chuyện thứ hai:

Ý tưởng câu chuyện của em:

Trả lời:

Bài làm tham khảo

Sư tử và chuột nhắt

Một chú chuột nhắt bé tí tẹo đang đi kiếm ăn trong rừng thì bất ngờ gặp một con sư tử to lớn đang nằm ngủ say sưa. Đây là lần đầu tiên chuột nhắt nhìn thấy sư tử, nó vô cùng ngạc nhiên. Thấy sư tử cựa mình tỉnh giấc, chuột nhắt đánh liều lại gần và ngỏ ý muốn kết bạn, tuy nhiên, sư tử vốn kiêu ngạo đã không chấp nhận lời kết bạn của chuột. Ít lâu sau, khi đang đi dạo trong khu rừng vắng, Sư Tử bị sập bẫy của những người thổ dân. Nó gầm gào, vùng vẫy mãi nhưng vẫn không sao thoát được. Nó đành nằm im, nước mắt chảy ra, chờ chết. Chuột Nhắt đi qua, bỗng nhìn thấy Sư Tử. Nó vội chạy về gọi cả nhà ra cắn tung các mắt lưới. Chỉ trong nháy mắt, các mắt lưới bị họ hàng Chuột Nhắt cắn đứt hết. Thế là Sư Tử được cứu thoát.

* NÓI VÀ NGHE

Cùng bạn trao đổi: Nếu được nói lời cảm ơn với các y bác sĩ đã chữa bệnh cho em hoặc người thân của em, em sẽ nói như thế nào?

Trả lời:

Em xin chân thành cảm ơn và biết ơn sâu sắc đến các y, bác sĩ đã tận tình chăm sóc, giúp đỡ theo dõi em bất kể ngày, đêm cho tới khi em có được thể trạng tốt, đủ điều kiện ra viện như ngày hôm nay. Em xin kính chúc toàn thể các y, bác sĩ luôn có một sức khỏe tốt để cứu sống được nhiều bệnh nhi khỏi bệnh.

Xem thêm lời giải bài tập Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 hay, chi tiết khác:

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 24

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 26

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 27: Ôn tập giữa học kì 2

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 28

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 29

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 30

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 5 hay khác:

• Giải sgk Tiếng Việt lớp 5 Kết nối tri thức
• Giải sgk Tiếng Việt lớp 5 Chân trời sáng tạo
• Giải sgk Tiếng Việt lớp 5 Cánh diều
• Giải lớp 5 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 5 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 5 Cánh diều (các môn học)

---