Khoa học xã hội 6 VNEN Bài 13: Cấu tạo bên trong của trái đất

Khoa học xã hội 6 VNEN Bài 13: Cấu tạo bên trong của trái đất

A. Hoạt động khởi động

(Trang 88 KHXH 6 VNEN) Đọc thông tin cho biết:

- Hiện nay người ta lấy mẫu đá tới độ sâu bao nhiêu kilomet để nghiên cứu

- Muốn nghiên cứu các lớp đá ở sâu trong lòng trái đất, các nhà địa chất dùng phương pháp gì?

Trả lời:

- Hiện nay người ta lấy mẫu đất đá ở độ sâu 15 km để nghiên cứu.

- Muốn nghiên cứu ở các lớp đá sâu hơn trong lòng Trái Đất, các nhà địa chất đã dùng phương pháp gián tiếp như sử dụng sóng địa.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Tìm hiểu cấu tạo bên trong của trái đất

(Trang 88 KHXH 6 VNEN) Quan sát hình 1, bảng 1, so sánh và nhận xét:

- Vị trí của các lớp bên trong trái đất

- Lớp nào mỏng nhất, dày nhất? Nhiệt độ thấp nhất, cao nhất?

- Trạng thái vật chất của các lớp bên trong trái đất

Trả lời:

- Trong Trái Đất có 3 lớp, với các vị trí lần lượt là:

+ Lớp vỏ Trái Đất: dày từ 5 đến 70 km

+ Lớp trung gian dày gần 3000 km.

+ Lớp lõi Trái Đất dày trên 3000 km.

- Lớp vỏ trái đất mỏng nhất nhiệt độ thấp nhất, lớp lõi trái đất dày nhất có nhiệt độ cao nhất.

- Trạng thái vật chất các lớp bên trong trái đất:

+ Lớp vỏ Trái Đất rắn chắc.

+ Lớp trung gian từ quánh dẻo đến lỏng.

+ Lớp lõi Trái Đất lỏng ở ngoài, rắn ở trong.

2. Tìm hiểu lớp vỏ trái đất

a) (Trang 89 KHXH 6 VNEN) Dựa vào hiểu biết khai thác thông tin dưới đây, nêu nhận xét về:

- Đặc điểm lớp vỏ trái đất (độ dày, vật chất tạo thành, thể tích, khối lượng).

- Vai trò của các lớp vỏ trái đất.

Trả lời:

- Đặc điểm của lớp vỏ Trái đất:

+ Vỏ Trái đất là lớp đất đá rắn chắc, độ dày dao động từ 5km (ở đại dương) đến 70 km (ở lúc địa)

+ Lớp vỏ Trái đất chiếm 1% thể tích và 0,55 khối lượng của Trái đất.

+ Vỏ Trái đất được cấu tạo do một số địa mảng nằm kề nhau.

- Vai trò của lớp vỏ Trái đất: Vỏ trái đất ngoài là nơi trú ngụ và tồn tại của con người thì nó còn là nơi tồn tại của các thành phần tự nhiên khác như không khí, sinh vật, nước…

+ Nơi diễn ra mọi hoạt động của con người cũng như các loài sinh vật.

b) (Trang 89 KHXH 6 VNEN) Đọc hội thoại quan sát hình 2 và cho biết:

- Tên các địa mảng lớn trong lớp vỏ trái đất

- Bộ phận địa mảng của lục địa và của đại dương khác nhau ở điểm nào.

- Tên một số địa mảng xô vào nhau và tách nhau ra

Trả lời:

- Vỏ Trái Đất có 7 địa mảng đó là: Bắc Mĩ, Nam Mĩ, Âu - Á, Phi, Nam Cực, Ấn Độ và Thái Bình Dương.

- Điểm khác nhau:

+ Bộ phận nổi cao trên mực nước biển là địa mảng của lục địa, còn bộ phận trũng, thấp bị nước bao phủ là đại dương.

+ Địa mảng có thể di chuyển rất châm.

+ Hai địa mảng có thể tách xa nhau hoặc xô vào nhau.

- Các địa mảng xô vào nhau: mảng Phi với mảng Âu-Á; mảng Âu – Á với mảng Ấn Độ; mảng Ấn Độ với mảng Thái Bình Dương; mảng Bắc Mĩ với mảng Thái Bình Dương.

+ Các địa mảng tách xa nhau: mảng Nam Cực với mảng Phi; mảng Nam Cực với mảng Ấn Độ; mảng Bắc Mĩ với mảng Âu – Á.

c) (Trang 90 KHXH 6 VNEN) Tìm hiểu sự phân bố lục địa, đại dương

Quan sát hình 3, nhận xét sự khác nhau của tỉ lệ diện tích lục địa và đại dương ở nửa cầu Bắc và nửa cầu Nam

Trả lời

- Ở nửa cầu Bắc, tỉ lệ diện tích lục địa chiếm 39,4%; tỉ lệ diện tích đại dương chiếm 60,6%.

=> Diện tích lục địa bằng 2/3 diện tích đại dương.

- Ở nửa cầu Nam, tỉ lệ diện tích lục địa chiếm 19,0%; tỉ lệ diện tích đại dương chiếm 81,0%.

=> Diện tích lục địa bằng 1/4 diện tích đại dương.

- Diện tích lục địa ở nửa cầu Bắc chiếm nhiều hơn nửa cầu Nam.

C. Hoạt động luyện tập

1. (Trang 91 KHXH 6 VNEN) Vẽ cấu tạo của Trái đất

2. (Trang 91 KHXH 6 VNEN) Quan sát bảng số liệu sắp xếp lại theo thứ tự các lục địa theo diện tích từ nhỏ đến lớn

D-E. Hoạt động vận dụng - Tìm tòi mở rộng

(Trang 91 KHXH 6 VNEN) Trao đổi với người thân về vai trò của lớp vỏ Trái Đất đối với đời sống và hoạt động sản xuất của con người.

Trả lời:

Trước tiên có thể thấy, vỏ Trái Đất được cấu tạo bởi một lớp đá rắn chắc với độ dày trong khoảng từ 5km đến 70km tùy theo từng loại địa hình trên Trái Đất, so với toàn bộ Trái Đất thì lớp vỏ chỉ chiếm 1% thể tích và 0,55 khối lượng. Lớp vỏ Trái Đất được chia thành nhiều địa mảng nằm kề nhau, chúng vẫn liên tục chuyển động không ngừng và tạo nên diện mạo của toàn bộ bề mặt Trái Đất ngày nay.

Vỏ Trái Đất là nơi cư trú, không gian sinh sống và cung cấp thức ăn của con người, tại đây, tất cả các loài động thực vật sinh sôi nảy nở, hình thành nên một môi trường tự nhiên lớn và đa dạng, con người cũng nằm trong đó, từ thuở nguyên sơ, môi trường tự nhiên này cung cấp cho con người, đồ ăn, thức uống, chỗ ở….

Vỏ Trái Đất chứa nhiều nguyên liệu quý giá giúp con người xây dựng và phát triển nền kinh tế, hình thành nên các nền văn hóa, văn minh của mình.

Xem thêm các bài Giải bài tập Khoa học xã hội lớp 6 chương trình VNEN hay khác:

• Bài 14: Nội lực và ngoại lực khoáng sản
• Bài 15: Địa hình bề mặt trái đất
• Phiếu ôn tập 6
• Bài 16: Không khí và các khối khí

---