Khoa học xã hội 6 VNEN Bài 14: Nội lực và ngoại lực khoáng sản

Khoa học xã hội 6 VNEN Bài 14: Nội lực và ngoại lực khoáng sản

A. Hoạt động khởi động

(Trang 92 KHXH 6 VNEN) Quan sát các hình, hãy nhận xét về địa hình bề mặt Trái Đất và cho biết nguyên nhân nào tạo nên sự khác biệt đó?

Trả lời:

- Địa hình bề mặt trái đất có các dạng núi, thung lũng, đồng bằng.

- Nguyên nhân tạo nên những bề mặt địa hình như vậy là do tác động của các nội lực và ngoài lực tác dụng lên bề mặt trái đất, trong đó:

+ Nội lực: Tác động của nội lực thường làm cho bề mặt Trái Đất gồ ghề tạo thành địa hình đồi núi.

+ Ngoại lực: Tác động của ngoại lực lại thiên về san bằng, hạ thấp địa hình tạo nên địa hình đồng bằng, biển.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Đọc hiểu tác động của nội lực và ngoại lực

(Trang 92 KHXH 6 VNEN) Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:

- Thế nào là nội lực, ngoại lực?

- Nội lực và ngoại lực có tác động như thế nào tới địa hình bề mặt trái đất?

Trả lời:

- Nội lực: Là lực sinh ra ở bên trong Trái Đất

+ Tác động của nội lực thường làm cho bề mặt Trái Đất gồ ghề

Ngoại lực: Là lực sinh ra từ bên ngoài, trên bề mặt Trái Đất.

+ Tác động của ngoại lực lại thiên về san bằng, hạ thấp địa hình.

2. Tìm hiểu về núi lửa và động đất

(Trang 93 KHXH 6 VNEN) Đọc thông tin kết hợp quan sát các hình và hiểu biết của bản thân, hãy hoàn thành bảng thông tin theo gợi ý dưới đây:

3. Tìm hiểu các loại khoáng sản và mỏ khoáng sản

(Trang 94 KHXH 6 VNEN) Đọc thông tin dưới đấy hãy:

- Cho biết thế nào và khoáng sản, mỏ khoáng sản

- Phân biệt mỏ khoảng sản nội sinh, ngoại sinh

- Kể tên một số khoáng sản và nêu công dụng của chúng

Trả lời:

- Khoáng sản là những tích tụ tự nhiên từ các khoáng vật và đá có ích được con người khai thác và sử dụng.

+ Mỏ khoáng sản là những nơi tập trung khoáng sản.

- Khác nhau giữa mỏ nội sinh và ngoại sinh:

+ Mỏ nội sinh được hình thành do mắc ma, rồi được đưa lên gần mặt đất thành mỏ.

+ Mỏ ngoại sinh được hình thành trong quá trình tích tụ vật chất, thường ở những chỗ trống cùng với các loại đá trầm tích.

- Một số loại khoáng sản và công dụng:

+ Sắt, mangan, titan, crom, đồng, chì, kẽm,..... dùng làm nguyên liệu cho công nghiệp luyện kim đen, luyện kim màu từ đó sản xuất ra các laoij gang, thép, đồng, chì...

+ Muối, mỏ, apatit, thcahj anh, kim cương, đá vôi, cát, sỏi...

C. Hoạt động luyện tập

3. Tìm hiểu các loại khoáng sản và mỏ khoáng sản

(Trang 94 KHXH 6 VNEN) Đọc thông tin dưới đấy hãy:

- Cho biết thế nào và khoáng sản, mỏ khoáng sản

- Phân biệt mỏ khoảng sản nội sinh, ngoại sinh

- Kể tên một số khoáng sản và nêu công dụng của chúng

Trả lời:

- Khoáng sản là những tích tụ tự nhiên từ các khoáng vật và đá có ích được con người khai thác và sử dụng.

+ Mỏ khoáng sản là những nơi tập trung khoáng sản.

- Khác nhau giữa mỏ nội sinh và ngoại sinh:

+ Mỏ nội sinh được hình thành do mắc ma, rồi được đưa lên gần mặt đất thành mỏ.

+ Mỏ ngoại sinh được hình thành trong quá trình tích tụ vật chất, thường ở những chỗ trống cùng với các loại đá trầm tích.

- Một số loại khoáng sản và công dụng:

+ Sắt, mangan, titan, crom, đồng, chì, kẽm,..... dùng làm nguyên liệu cho công nghiệp luyện kim đen, luyện kim màu từ đó sản xuất ra các laoij gang, thép, đồng, chì...

+ Muối, mỏ, apatit, thcahj anh, kim cương, đá vôi, cát, sỏi...

2. (Trang 95 KHXH 6 VNEN) Dựa vào nguồn gốc phát sinh cho biết trong số các mỏ khoáng sản sau: vàng, bạc, than, thiếc, cao lanh, chì, đá vôi, đồng, kẽm, mỏ nào là mỏ khoáng sản nội sinh, mỏ nào là mỏ khoáng sản ngoại sinh?

Trả lời:

- Vàng, bạc, thiếc, chì, đồng, kẽm là mỏ khoáng sản nội sinh do được hình thành bởi những nội lực, vật chất nóng chảy từ trong lòng đất đưa lên.

- Than,cao lanh, đá vôi là mỏ khoáng sản ngoại sinh do được hình thành bởi ngoại lực từ các yếu tố như phong hóa, tích trụ vật chất…

D. Hoạt động vận dụng

1. (Trang 95 KHXH 6 VNEN) Núi lửa đã gây ra nhiều tác hại cho con người, nhưng tại sao quanh các núi lửa vẫn còn dân cư sinh sống?

Trả lời:

- Núi lửa là hình thức phun trào mác ma dưới sâu lên mặt đất. Đây là hiện tượng gây nhiều tác hại đến con người về tính mạng cũng như của cải vật chất.

- Tuy nhiên, vẫn có nhiều cư dân sinh sống xung quanh các núi lửa là do khi núi lửa phun trào sẽ phun ra các dung nham, sau khi bị phong hóa nó tạo thành những chất giàu dinh dưỡng trong đất, thuận lợi cho việc sản xuất thâm canh các loại cây trồng phát triển màu mỡ.

- Bên cạnh đó, khi phun trào, dung nham núi lửa mang theo nhiều kim loại, trong đó có cả các kim loại quý hoặc các vật chất quý như kim cương… con người có thể khai thác vào mục đích kinh tế.

2. (Trang 95 KHXH 6 VNEN) Vì sao chúng ta cần phải khai thác, sử dụng tài nguyên khoáng sản một cách hợp lí? Hãy liên hệ với nước ta trong việc khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên này?

Trả lời:

- Tài nguyên khoáng sản là nguồn tài sản hữu hạn mà thiên nhiên ban cho chúng ta, chúng ta cần khai thác tiết kiệm nhằm bảo đảm cho thế hệ mai sau.

- Việc khai thác một cách hợp lý còn giúp bảo vệ môi trường, giúp tự nhiên có thể tự cân bằng được hệ sinh thái trong quá trình chúng ta khai thác, nêu khai thác bừa bãi, tự nhiên không kịp tự phục hồi sẽ gây nên nhiều thiên tai, ô nhiễm.

- Tài nguyên thiên nhiên còn là chiến lược phát triển quốc gia, cần khai thác hợp lý nhằm đảm sự phát triển của đất nước.

E. Hoạt động tìm tòi mở rộng

(Trang 95 KHXH 6 VNEN) Sưu tầm tư liệu về tác hại của một trận động đất hoặc núi lửa.

- Động đất tại Tứ Xuyên Trung Quốc:

Ngày 12/5/2008, tỉnh Tứ Xuyên Trung Quốc xảy ra một trận động đất rất mạnh, sức mạnh của trận động đất lên tới 7,9 độ Richter. Hậu quả, trận động đất làm cho 250.000 thiệt mạng, 10 triệu người bị mất nhà cửa, nhiều công trình lớn về kinh tế, văn hóa, xã hội bị phát hủy, thiệt hại được ước tính là 86 tỷ USD. Dư chấn của nó tác động đến nhiều khu vực như Bắc Kinh, Thượng Hải, Ma Cao, Hồng Kông, Đài Loan, Băng Cốc Thái Lan và Hà Nội Việt Nam.

- Động đất sóng thần kép tại Nhật Bản:

Ngày 11/3/2011, 1 trận động đất 9 độ Richter xảy ra tại Nhật Bản, cùng với đó là 1 cơn sóng thần đổ ập vào nước này. Thảm họa này làm cho 19.000 người chết và mất tích, nó gây nên vụ rò rỉ phóng xạ hạt nhân Fukushima, làm thiệt hại khoảng 309 tỷ USD cho Nhật Bản.

Xem thêm các bài Giải bài tập Khoa học xã hội lớp 6 chương trình VNEN hay khác:

• Bài 15: Địa hình bề mặt trái đất
• Phiếu ôn tập 6
• Bài 16: Không khí và các khối khí
• Bài 17: Khí áp và các loại gió

---