Khoa học xã hội 6 VNEN Bài 16: Không khí và các khối khí

Khoa học xã hội 6 VNEN Bài 16: Không khí và các khối khí

A. Hoạt động khởi động

(Trang 102 KHXH 6 VNEN) Hãy nêu những hiểu biết của em về vai trò của không khí với đời sống của con người và sinh vật?

Trả lời:

Không khí có vai trò vô cùng quan trọng đối với người và sinh vậ, góp phần duy trì cho sự sống:

- Không khí cung cấp ô-xi cho người và động vật, cung cấp các-bon-níc cho thực vật.

- Không khí chứa hơi ẩm giúp cân bằng độ ẩm cho sinh vật sống, thực vật.

- Không khí giúp cho thực vật quang hợp và hô hấp.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Tìm hiểu thành phần của không khí

(Trang 102 KHXH 6 VNEN) Quan sát hình 1, đọc thông tin, hãy:

- Nêu các thành phần của không khí và tỉ lệ mỗi thành phần.

- Nêu vai trò của hơi nước trong không khí.

Trả lời

- Không khí có 3 thành phần:

+ Khí Nitơ chiếm 78%.

+ Khí ô-xi chiếm 21%.

+ Hơi nước và các khí khác chiếm 1%.

- Vai trò của hơi nước:

+ Hơi nước ngưng tụ thành mây và gây mưa cung cấp nước, sau đó nước sẽ tiếp tục bốc hơi thành hơi nước. Hơi nước có vai trò quan trọng trong việc tuần hoàn của nước.

+ Hơi nước còn giúp điều hòa nhiệt độ trong không khí.

2. Tìm hiểu cấu tạo của lớp vỏ khí (khí quyển)

a) (Trang 103 KHXH 6 VNEN) Đọc thông tin, trao đổi và trả lời câu hỏi:

- Lớp vỏ khí là gì?

- Không khí tập trung chủ yếu ở độ cao nào và thay đổi như thế nào khi lên cao?

Trả lời

- Lớp vỏ khí: là lớp không khí bao quanh Trái Đất.

- Không khí càng lên cao càng loãng, tập trung ở độc cao gần 16km.

b) (Trang 103 KHXH 6 VNEN) Quan sát hình 2, kết hợp đọc thông tin dưới đây và chọn các ý ở cột A : (A), (B), (C) ghép với các ý ở cột B : a), b), c) sao cho phù hợp.

Trả lời

Kết quả ghép nối: A – c, B – a, C – c.

3. Tìm hiểu các khối khí

(Trang 103 KHXH 6 VNEN) Đọc thông tin, trao đổi và hoàn thành bảng theo gợi ý sau:

4. Tìm hiểu về nhiệt độ không khí

(Trang 104 KHXH 6 VNEN) Đọc thông tin, kết hợp quan sát hình 3 và trả lời các câu hỏi sau:

- Thế nào là nhiệt độ không khí?

- Nguồn chính cung cấp ánh sáng và nhiệt độ cho Trái Đất là từ đâu?

- Quá trình nóng lên của không khí trên Trái Đất diễn ra như thế nào?

Trả lời

- Nhiệt độ không khí: là lượng nhiệt khí mặt đất hấp thụ năng lượng nhiệt Mặt Trời rồi bức xạ lại vào không khí.

- Nguồn chính cung cấp ánh sáng và nhiệt độ cho Trái Đất là từ Mặt Trời.

- Quá trình nóng lên của không khí trên Trái Đất diễn ra: Khi các tia bức xạ mặt trời đi qua khí quyển, chúng chưa trực tiếp làm cho không khí nóng lên.

+ Mặt đất hấp thụ lượng nhiệt của mặt trời rồi bức xạ vào không khí từ đó làm không khí nóng dần lên.

5. Tìm hiểu sự thay đổi nhiệt độ của không khí

(Trang 105 KHXH 6 VNEN) Quan sát hình 4, đọc và lựa chọn các tiêu đề 1, 2, 3 ghép với các hình 4a, 4b, 4c, sao cho phù hợp. Hãy giải thích sự lựa chọn của em.

- Tiêu đề 1. Nhiệt độ không khí thay đổi theo độ cao

- Tiêu đề 2. Nhiệt độ không khí thay đổi theo vĩ độ

- Tiêu đề 3. Nhiệt độ không khí thay đổi tùy theo vị trí gần hay xa biển.

Trả lời

- Tiêu đề 2 - Hình a vì càng lên cao càng lạnh, trong hình là hình ảnh 2 nhiệt kế đo nhiệt độ tại thành phố và ở trên đỉnh núi, đỉnh núi cao có nhiệt độ thấp hơn thành phố nhiều.

- Tiêu đề 3 - Hình c vì ở hình có chi tiết biển và hai địa điểm đo nhiệt độ ở đất liền và biển.

- Tiêu đề 1 - Hình b vì hình có biểu tượng độ cao và có điểm đo nhiệt độ có sự thay đổi tại 2 vị trí độ cao khác nhau, trong đó vị trí cao hơn có nhiệt độ thấp và vị trí thấp có nhiệt độ cao.

C. Hoạt động luyện tập

(Trang 105 KHXH 6 VNEN) Tính nhiệt độ trung bình ngày

Dựa vào thông tin trên, hãy tính nhiệt độ trung bình ngày của Hà Nội, biết rằng : nhiệt độ đo được lúc 1 giờ là 18 độ C, lúc 7 giờ là 20 độ C, lúc 13 giờ là 24 độ C và lúc 19 giờ là 22 độ C.

Trả lời

Nhiệt độ trung bình của ngày hôm đó là:

(18 + 20 + 24 + 22) : 3 = 28 độ C

Vậy nhiệt độ trung bình của ngày hôm đó là 28 độ C.

D-E. Hoạt động vận dụng - Tìm tòi mở rộng

1. Hãy trao đổi với người thân để trả lời các câu hỏi sau:

(Trang 105 KHXH 6 VNEN)

- Về mùa đông khối khí nào thường tràn xuống miền Bắc nước ta? Khối khí đố gây nên các hiện tượng thời tiết nào?

- Vì sao vào mùa hè (hạ) ở nước ta nhiều người thường chỉ đi nghỉ mát ở các khu du lịch thuộc vùng núi? Hãy kể tên các khu nghỉ mát nổi tiếng ở vùng núi nước ta.

Trả lời

- Về mùa đông, thời tiết miền Bắc nước ta chịu ảnh hưởng của khối không khí lạnh từ phía bắc, được gọi là gió mùa đông bắc. Nguồn gốc của khối khí này được hình thành từ áp cao Xi-bia (Nga) đi qua Trung Quốc rồi và nước ta. Đầu mùa đông, khối khí này đi qua đất liền Trung Quốc, khi vào nước ta gây nên hiện tượng lạnh khô. Vào giữa và cuối mùa đông, khối khí này di chuyển theo hướng lệch đông, qua Vịnh Bắc Bộ rồi vào nước ta, gây nên hiện tượng lạnh kèm mưa phùn, giá rét.

2. Trao đổi với người thân để tìm hiểu về ô nhiễm không khí ở địa phương em và biện pháp bảo vệ môi trường không khí trong lành.

Trả lời:

Quê em có nghề thủ công truyền thống là sản xuất đồ mộc, tuy nhiên do sản xuất thủ công nghiệp tương đối thô sơ nên không khí bị ô nhiễm nặng nề bởi bụi gỗ.

Biện pháp:

- Áp dụng các máy móc kỹ thuật, hệ thống hút bụi vào sản xuất.

- Quy hoạch 1 khu vực sản xuất riêng.

- Trồng nhiều cây xanh.

- Xây dựng thêm hệ thống đài phun nước để góp phần làm sạch không khí.

- Tuyên truyền người dân về ý thức bảo vệ môi trường.

Xem thêm các bài Giải bài tập Khoa học xã hội lớp 6 chương trình VNEN hay khác:

• Bài 17: Khí áp và các loại gió
• Bài 18: Thời tiết, khí hậu và một số yếu tốc của khí hậu
• Phiếu ôn tập 7
• Bài 19: Nước trên trái đất

---