Giáo án Hóa học 9 Chương 5: Dẫn xuất của Hiđrocacbon. Polime mới nhất

-GV thực hiện THÍ NGHIỆM như sgk :hoà tan rượu vào nước, hoà tan iốt vào rượu. (ancol etylic)

-GV bổ sung và kết luận

-GV cho VD sgk (GV có thể cho thêm vài VD) để dẫn dắt đến khái niệm về độ rượu

-HS dựa vào THÍ NGHIỆM nhận xét về tính chất vật lí

-HS chú ý lắng nghe và trả lời câu hỏi độ rượu là gì?

-Chất lỏng, không màu, nhiệt độ sôi 78,3⁰C, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước.

-Độ rượu: Số ml rượu có trong 100ml hỗn hợp rượu với nước

-GV cho HS quan sát mô hình phân tử C₂H₅OH , C₂H₆,

CH₃- O- CH₃ và yêu cầu HS nhận xét và so sánh

-GV nhận xét câu trả lời và rút ra kết luận

-HS quan sát mô hình , nhận xét, so sánh.

CH₃- CH₂- OH

-GV hướng dẫn HS nhỏ 1 vài giọt rượu etylíc vào ô trên đế sứ rồi đốt yêu cầu HS quan sát mức độ cháy, màu sắc của ngọn lửa, mức độ tạo khói, so sánh với ngọn lửa gas và viết PTHH

-GV làm THÍ NGHIỆM cho mẫu natri vào cốc đựng rượu etylíc và yêu cầu HS quan sát hiện tượng nhận xét và viết PTHH

-GV nêu bản chất của phản ứng (chỉ có ngtử H - O bị thay thế

-Gv cho HS biết do đặc điểm cấu tạo nên rượu etylic có khả năng tham gia phản ứng với axit axetic nhưng sẽ được nghiên cứu trong bài axit axetic

-HS quan sát, nêu nhận xét và viết pthh

-HS quan sát hiện tượng (có bọt khí thoát ra, mẫu natri tan, có khí H2 thoát ra)

-HS chú ý lắng nghe

1/rượu etylic cháy trong không khí:

Rượu etylic tác dụng mạnh với oxi khi đốt nóng

C₂H₆O(l) + 3O₂(k)→ 2CO₂ (k)+ 3H₂O(r)

2/Rượu etylíc có phản ứng với natri không ?

-Rượu etylic tác dụng được với natri giải phóng khí H₂

2CH₃ – CH₂ – OH (l) + 2Na(r)→

2CH₃ – CH₂ – ONa(dd) + H₂(k)

3/Phản ứng với axit axetíc (xem bài axit axetic)

Dược phẩm, cao su tổng hợp, axit axêtic , pha nước hoa, vẹcni , rượu bia ..

-GV yêu cầu HS nhắc lại tính chất vật lí của rượu etylíc từ đó rút ra những ứng dụng

-GV yêu cầu HS dựa vào tính chất hoá học → ứng dụng

-GV yêu cầu hs dựa vào sơ đồ để nêu ứng dụng

-GV bổ sung và kết luận

-HS trả lời (nêu lại tính chất vật lí → ứng dụng :hoà tan được nhiều chất → dung môi

-HS trả lời( phản ứng cháy → nhiên liệu)

-GV hướng dẫn HS đọc sgk và dựa vào thực tế để nêu phương pháp sản xuất rượu etylíc từ tinh bột hoặc đường

-HS đọc sgk và dựa vào thực tế để trả lời câu hỏi

Lên men tinh bột hoặc đường → rượu etylic

Hoặc:

C₂H₄+ H₂O → C₂H₅OH

-GV cho HS quan sát lọ đựng dd axit axetic , sau đó mở lọ cho HS ngửi mùi

-GV lấy khoảng 2ml axit axetic cho vào nước và yêu cầu HS nhận xét

-GV nhận xét và kết luận

-HS quan sát và nhận xét về trạng thái tồn tại , màu sắc, mùi vị

- HS nhận xét khả năng axit axetic tan trong nước

-Axit axetic là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước .

-GV cho HS quan sát mô hình phân tử axit axetic và rượu etylic rồi nhận xét

-GV nhận xét và rút ra kết luận

-HS quan sát và nhận xét

CH₃ – COOH

-Nhóm – COOH này làm cho phân tử có tính axit

-GV đặt vấn đề CH₃COOH là 1 axit nên mang nay đủ tính chất hoá học của 1 axit , từ đó GV yêu cầu HS dự đoán tính chất hoá học của axit axetic

-GV bổ sung và kết luận , rồi tiến hành từng THÍ NGHIỆM và yêu cầu HS viết PTHH

-GV tiến hành THÍ NGHIỆM phản ứng este của axit axetic với rượu etylic (lắp dụng cụ và tiến hành THÍ NGHIỆM như hướng dẫn trong SGK cho HS quan sát sản phẩm và nhận xét

-GV có thể cải tiến THÍ NGHIỆM: cho nước cất sẵn vào ống nghiệm hứng sản phẩm phản ứng , cho HS quan sát trước và sau THÍ NGHIỆM

-GV hướng dẫn HS viết PT phản ứng este hoá, nêu đặc điểm của phản ứng este hoá

-HS nhớ lại tính chất hoá học của axit vô cơ → tính chất hoá học của axit axetic

-HS viết PTHH

-HS quan sát GV làm THÍ NGHIỆM và nhận xét về màu sắc, trạng thái, mùi và tính tan của sản phẩm

-HS quan sát ống hứng sản phẩm trước và sau THÍ NGHIỆM

1/Axit axetic có tính chất của axit không :

Axit axetic là 1 axit hữu cơ có tính chất của một axit .

Tuy nhiên axit axetic là một axit yếu.

2CH₃COOH+Zn→(CH₃COO)₂Zn+H₂

2CH₃COOH+CuO→(CH₃COO)2Cu+H₂O

CH₃COOH+NaOH→CH₃COONa+H₂O

2CH₃COOH+Na₂CO₃→2CH₃COONa+H₂O +CO₂

-Làm quỳ tím hoá đỏ

2/Axit axetic có tác dụng với rượu etylic không ?

Axit axetic tác dụng với rượu etylic tạo ra etylaxetat H₂SO₄d

CH₃ – COOH + HO – CH₂ – CH₃ →

(l)                (l)                                t0

CH₃ – COO – CH₂ – CH₃(l) + H₂O(l )

-Etyl axetat là chất lỏng, mùi thơm, ít tan trong nước, dùng làm dung môi trong công nghiệp

-Sản phẩm của phản ứng giữa axit và rượu gọi là este

VD:Etyl axetat là este

-GV yêu cầu hs quan sát sơ đồ sgk và nêu ứng dụng của axit axetic (GV có thể giới thiệu các hợp chất có ứng dụng của axit axetic)

-GV nhận xét bổ sung và kết luận

-HS dựa vào sơ đồ để nêu ứng dụng

-Tơ nhân toạ, dược phẩm, phẩm nhuộm, thuốc diệt côn trùng, pha giấm ăn, chất dẻo, tơ nhân tạo .

-GV hướng dẫn HS đọc SGK về các pp điều chế axit axetic

-GV hỏi thêm ngoài pp điều chế giấm ăn từ rươu thì ở địa phương hoặc gia đình em có thể điều chế giấm ăn từ những nguyên vật liệu nào?

-GV bổ sung và kết luận

-HS dựa vào SGK để nêu các pp điều chế

-HS dựa vào thực tế để trả lời (đường, chuối chín..)

*Trong công nghiệp:

2C₄H₁₀ + 5O₂ -> 4CH₃COOH + 2H₂O

*Để sản xuất giấm ăn người ta thường dùng pp lên men dd rượu etylic loãng

             men giấm

C₂H₅OH + O₂ → CH₃COOH + H₂O