(Siêu ngắn) Soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh - Kết nối tri thức

Bài viết soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh trang 10, 11, 12, 13 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 6 Kết nối tri thức giúp học sinh lớp 6 dễ dàng soạn văn 6.

(Siêu ngắn) Soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh - Kết nối tri thức

A/ Hướng dẫn soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh

* Trước khi đọc

Câu 1 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Đối với cuộc sống của con người, tuỳ từng thời điểm cụ thể, các hiện tượng tự nhiên có thể bộc lộ một trong hai mặt: ích lợi và tác hại. Nêu một số ích lợi và tác hại của các hiện tượng đó.

Trả lời:

Hiện tượng gió:

- Lợi ích: tạo cảm giác thoáng đãng, dễ chịu cho con người.

- Tác hại: Gió lớn cản trở sinh hoạt con người, tạo lốc xoáy, gẫy đổ cây, thiệt hại về người và của.

Câu 2 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Hãy nêu những hoạt động của con người nhằm hạn chế tác hại của các hiện tượng tự nhiên mà em biết.

Trả lời:

- Dự báo thời tiết.

- Gia cố tài sản (nhà cửa, ruộng vườn,...)

- Xả lũ đập thủy điện.

- Đắp đê ngăn lũ

- Bảo vệ môi trường.

- ...

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1. Chú ý thời gian diễn ra câu chuyện.

Đời Hùng Vương thứ mười tám.

2. Sính lễ ở đây có gì đặc biệt?

Sính là là các của ngon vật lạ, rất quý hiếm.

3. Điều gì đã xảy ra khi Thủy Tinh tức giận? Sơn Tinh đã ngăn chặn dòng nước lũ bằng cách nào?

- Thủy Tinh đã hô mưa, gọi gió, dông bão nổi lên, khắp nơi chìm trong biển nước.

- Sơn Tinh đã bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành lũy đất để ngăn chặn dòng nước lũ.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Các sự kiện trong một câu chuyện dân gian thường được kết nối với nhau bởi quan hệ nguyên nhân và kết quả. Hãy tóm lược cốt truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh theo chuỗi quan hệ nguyên nhân - kết quả và thể hiện chuỗi quan hệ đó theo mẫu sau:

Nguyên nhân (Vua Hùng tổ chức kén rể) —> Kết quả/ nguyên nhân (Hai chàng trai tài giỏi cùng đến thi tài, không ai chịu thua ai) —> Kết quả (Vua Hùng ra điều kiện ai mang sính lễ đến trước thì gả con gái cho)

Trả lời:

Câu 2 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Trong câu chuyện này, những nhân vật nào được gọi là thần? Hãy chỉ ra những đặc điểm khiến cho họ được coi là những vị thần.

Trả lời:

- Nhân vật được gọi là thần: Sơn Tinh – Thủy Tinh.

- Đặc điểm khiến cho họ được coi là những vị thần: các nhân vật có nhiều phép lạ, tài năng phi thường.

Câu 3 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Cuộc thi tài kén rể trong câu chuyện này có gì đặc biệt?

Trả lời:

- Sơn Tinh – Thủy Tinh cùng cầu hôn công chúa.

- Sơn Tinh – Thủy Tinh ngang sức ngang tài.

- Vua Hùng thách cưới, Sơn Tinh nhanh hơn nên lấy được công chúa.

- Thuỷ Tinh đuổi theo, hai bên đánh nhau, Sơn Tinh chiến thắng; Thuỷ Tinh thua, hằng năm gây lũ lụt báo thù.

Câu 4 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Sơn Tinh phải giao tranh với Thuỷ Tinh vì lí do gì? Ai là người thắng cuộc và vì sao người thắng cuộc xứng đáng được xem là một anh hùng?

Trả lời:

- Lí do hai nhân vật giao tranh: Lí do cá nhân khi Thuỷ Tinh nổi giận vì không lấy được vợ, gây chiến, đòi cướp Mị Nương.

- Người thắng cuộc là Sơn Tinh. Sơn Tinh xứng đáng được xem là vị anh hùng vì Sơn Tinh chiến đấu với Thủy Tinh vừa vì lí do cá nhân, vừa để ngăn chặn thảm hoạ thiên nhiên, bảo vệ sự sống cho con người, cỏ cây, súc vật.

Câu 5 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Chủ đề của truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là gì?

Trả lời:

Chủ đề: thể hiện, đề cao tôn vinh chiến công của người Việt cổ trong công cuộc chống bão lụt, chế ngự và sử dụng nguồn nước để phát triển trồng trọt, chăn nuôi, ổn định cuộc sống.

Câu 6 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Truyền thuyết cũng thường lí giải nguồn gốc các sự vật, hiện tượng hoặc nguyên nhân của một hiện tượng thời tiết trong năm. Theo em, truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh lí giải hiện tượng tự nhiên nào? Tác giả dân gian cho rằng do đâu mà có hiện tượng tự nhiên đó?

Trả lời:

- Truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh lí giải hiện tượng bão lũ trên lưu vực sông Đà trong tháng 7, 8 âm lịch.

- Tác giả dân gian giải thích hiện tượng này do hằng năm Thủy Tinh làm mưa gió, bão lụt dâng nước đánh Sơn Tinh.

Câu 7 (trang 13 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Thử tưởng tượng em là Thuỷ Tinh và nêu những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật sau khi bị thua cuộc.

Trả lời:

Mặc dù vua Hùng có sự thiên vị khi yêu cầu sính lễ có lợi cho Sơn Tinh, nhưng việc đến chậm và không lấy được công chúa cũng một phần do tôi. Tôi không nên thù hận Sơn Tinh, càng không nên tạo dông bão gây thiệt hại tới đời sống của con người.

* Viết kết nối với đọc 

Bài tập (trang 13 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Đây là tưởng tượng của nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp về hình ảnh Sơn Tinh và Thuỷ Tinh:

Sơn Tinh có một mắt ở trán

Thuỷ Tinh râu ria quăn xanh rì

Một thần phi bạch hổ trên cạn

Một thần cưỡi lưng rồng uy nghi.

(Nguyễn Nhược Pháp, Sơn Tinh, Thuỷ Tinh, trích trong tập Ngày xưa, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 1996, tr. 9)

Điều này cho thấy, từ những thông tin về nhân vật trong câu chuyện, mỗi chúng ta đều có thể tưởng tượng ra ngoại hình của nhân vật Sơn Tinh, Thuỷ Tinh theo cách riêng. Hãy ghi lại tưởng tượng của em bằng một đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu).

* Hướng dẫn:

- Hình thức:

+ Viết được đoạn văn theo đúng yêu cầu khoảng 5 – 7 câu.

+ Đoạn văn đúng hình thức của đoạn văn, không sai lỗi chính tả.

- Nội dung:

+ Tưởng tượng và ghi lại tưởng tượng của bản thân về Sơn Tinh, Thủy Tinh.

Đoạn văn tham khảo:

Sơn Tinh là một vị thần Núi. Thần có khuôn mặt khôi ngô, tuấn tú, thân hình cường tráng, nước da ngăm đen, vầng trán cao và đôi mắt cương nghị. Tài năng của thần là vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi; vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi. Thủy Tinh là thần Nước. Thân hình cũng khỏe mạnh không kém, nhưng khuôn mặt có phần đáng sợ. Nước da có màu xanh của biển cả, trên tay có những chiếc vây, chòm râu quăn xanh rì. Thần có khả năng hô mưa mưa về, gọi gió gió đến. Cả hai đều có ngoại hình phi thường.

B/ Học tốt bài Sơn Tinh, Thủy Tinh

1/ Nội dung chính Sơn Tinh, Thủy Tinh

“Sơn Tinh, Thủy Tinh” là câu chuyện giải thích hiện tượng lũ lụt hàng năm của nước ta và thể hiện sức mạnh, ước mong của người Việt cổ muốn chế ngự thiên tai, đồng thời suy tôn, ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng.

2/ Bố cục văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh

- Gồm 3 phần:

+ Phần 1 (từ đầu đến “mỗi thứ một đôi”): Vua Hùng đưa ra điều kiện kén rể

+ Phần 2 (tiếp đó đến “Thần Nước đành rút quân”): Cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh

+ Phần 3 (còn lại): Cuộc trả thù hằng năm của Thủy Tinh

3/ Tóm tắt văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh

Hùng Vương thứ mười tám muốn kén chồng cho con gái Mị Nương. Sơn Tinh (Thần Núi) và Thủy Tinh (Thần Nước) cùng đến cầu hôn. Nhà vua băn khoăn đưa ra yêu cầu sính lễ, ai đem sính lễ đến trước sẽ được lấy Mị Nương. Hôm sau Sơn Tinh đến trước, rước Mị Nương về. Thủy Tinh đến sau nổi giận, dâng nước đánh Sơn Tinh và thua trận. Từ đó hằng năm Thủy Tinh làm mưa bão trả thù Sơn Tinh.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh

- Nội dung: “Sơn Tinh, Thủy Tinh” là câu chuyện tưởng tượng kì ảo, giải thích hiện tượng lũ lụt và thể hiện sức mạnh ước mong của người Việt cổ muốn chế ngự thiên tai, đồng thời suy tôn, ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng

- Nghệ thuật:

+ Xây dựng hình tượng nhân vật dáng dấp thần linh, với nhiều chi tiết hoang đường, kì ảo.

+ Cách kể chuyện lôi cuốn, hấp dẫn.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 Kết nối tri thức siêu ngắn, hay khác:

• Tri thức ngữ văn trang 5

• Thánh Gióng

• Thực hành tiếng việt trang 9

• Thực hành tiếng việt trang 13

• Ai ơi mồng 9 tháng 4

• Viết bài văn thuyết minh thuật lại một sự kiện

• Kể lại một truyền thuyết

• Củng cố, mở rộng trang 21

• Bánh chưng, bánh giầy

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (hay nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (siêu ngắn)
• Giải lớp 6 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 6 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 6 Cánh diều (các môn học)

---