(Siêu ngắn) Soạn bài Trái Đất - cái nôi của sự sống - Kết nối tri thức

Bài viết soạn bài Trái Đất - cái nôi của sự sống trang 78, 79, 80, 81 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 6 Kết nối tri thức giúp học sinh lớp 6 dễ dàng soạn văn 6.

(Siêu ngắn) Soạn bài Trái Đất - cái nôi của sự sống - Kết nối tri thức

A/ Hướng dẫn soạn bài Trái Đất – cái nôi của sự sống

* Trước khi đọc

Câu 1 (trang 78 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Em từng nghe, đọc hay đã thuộc những ca khúc, bài thơ nào viết về Trái Đất? Chúng đã gợi lên trong em ấn tượng, cảm xúc gì? Theo em, để hiểu biết và yêu quý hơn hành tinh xanh này, chúng ta còn cần phải tìm đến những nguồn thông tin hay loại tài liệu nào khác?

Trả lời:

- Bài hát: Trái đất này là của chúng mình, Earth song, Quả đất màu xanh,…

- Chúng gợi lên ấn tượng về giá trị trái đất – nơi cung cấp sự sống để muôn loài tồn tại và phát triển, đồng thời khích lệ tinh thần gìn giữ, bảo vệ hành tinh xanh trong mỗi con người.

- Chúng ta cần tìm đọc các tài liệu khoa học nghiên cứu về Trái Đất (sự hình thành, quá trình phát triển,…) như: báo khoa học, công trình nghiên cứu, thí nghiệm nghiên cứu,…

Câu 2 (trang 78 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Người ta thường nói: “Sự sống muôn màu”. Em hiểu điều này như thế nào?

Trả lời:

Em hiểu rằng sự sống của mỗi cá thể sinh vật trên Trái Đất đều khác nhau, được bồi đắp, thay đổi qua các hoàn cảnh thích nghi khác nhau. Từ đó làm nên một Trái Đất phong phú, đa dạng.

* Đọc văn bản

1. Phần sa-pô với những dòng chữ in đậm.

- Phần sa-pô đặt ra các câu hỏi mà nội dung văn bản có thể giải đáp.

- Dòng chữ in đậm

2. Văn bản được triển khai với nhiều đề mục in đậm.

- Trái đất trong hệ Mặt Trời

- “Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất

- Trái Đất – nơi cư ngụ của muôn loài

- Con người trên Trái Đất

- Tình trạng Trái Đất hiện ra sao?

3. Những miêu tả về sự hiện diện của nước trên Trái Đất.

- Nước chính là “vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất. 

- Nhờ có nước, đặc biệt là dạng lỏng, Trái Đất trở thàn nơi duy nhất trong hệ Mặt Trời có sự sống….

- Hành tinh của chúng ta quả là giàu nước: + Nước bao phủ gần ¾ ….vô cùng phức tạp. 

4. Sự sống trên Trái Đất phong phú như thế nào?

Sự sống trên Trái Đất vô cùng phong phú:

- Có loài chỉ có thể quan sát được bằng kính hiển vi như vi sinh vật. Có loài mang kích thước khổng lồ: cây bao báp, cá voi xanh, khủng long,…

- Có vô số loài thực vật, động vật sinh sôi nảy nở,…

- Tất cả tồn tại, phát triển theo những quy luật sinh học lạ lùng, bí ẩn. 

5. Vì sao có thể khẳng định con người là đỉnh cao kì diệu của sự sống trên Trái Đất?

Con người là động vật bậc cao, có cảm xúc, tri giác, có não bộ và hệ thần kinh nhanh nhạy giúp điểu khiển mọi sinh hoạt, có ngôn ngữ để giao tiếp, truyền đạt thông tin.

6. Ý sau cùng của bài có lạc đề không?

Ý sau cùng không lạc đề mà bao gồm 2 nôi dung:

+ Xác định lí do làm vật lên lời tự vấn nhức nhối.

+ Phát biểu nhận thức của bản thân về vấn đề.   

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 81 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Liệt kê theo hình thức gạch đầu dòng những thông tin chủ yếu mà văn bản đưa đến cho người đọc?

Trả lời:

Thông tin:

- Trái Đất là một trong tám hành tinh của hệ Mặt Trời.

- Nước chiếm 3/4 bề mặt Trái đất. Nhờ có nước sự sống trên Trái đất phát triển dưới nhiều dạng phong phú, từ vi sinh vật mang cấu tạo đơn giản đến động vật bậc cao có hệ thần kinh vô cùng phức tạp.

- Trái Đất là nơi cư ngụ của muôn loài. Tất cả mọi dạng tồn tại của sự sống đều tồn tại, phát triển theo những quy luật sinh học bí ẩn. 

- Con người là đỉnh cao kỳ diệu của sự sống trên trái đất. Con người là động vật bậc cao có tình cảm, ngôn ngữ, biết tổ chức cuộc sống theo hướng tích cực. Tuy nhiên, cũng chính con người đã làm ảnh hưởng tiêu cực đến Trái Đất bằng hành động khai thác thiên nhiên một cách bừa bãi.

- Tình trạng của Trái Đất đang từng ngày từng giờ bị tổn thương. Câu hỏi Trái Đất có thể chịu đựng được đến bao giờ là câu hỏi nhân loại không thể làm ngơ. 

Câu 2 (trang 81 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Bức tranh minh họa làm sáng tỏ thông tin gì trong văn bản?

Trả lời:

Bức tranh làm sáng tỏ thông tin về Trái đất là nơi cư ngụ của muôn loài.

Câu 3 (trang 81 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Vấn đề chính được đề cập trong phần 2 ("Vị thần hộ mệnh" của sự sống trên Trái Đất) là gì? Việc nói về vấn đề đó liên quan như thế nào đối với hướng triển khai những nội dung khác ở các phần kế tiếp?

Trả lời:

- Vấn đề chính được đề cập trong phần 2: Sự quan trọng của nước với sự sống của muôn loài.

- Vấn đề đó trở thành luận điểm chính, là khung xương sống để triển khai các ý ở phần sau.

Câu 4 (trang 81 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Văn bản đã nói được đầy đủ về sự kì diệu của sự sống trên Trái Đất chưa? Em có thể bổ sung điều gì xung quanh vấn đề này?

Trả lời:

- Văn bản chưa nói hết được sự kì diệu của sự sống trên Trái Đất.

- Em bổ sung việc phân loại tổ chức động vật – thực vật; loài sống trên cạn – loài sống dưới nước – loài sống trên không; màu sắc, hình dáng, trí thông minh của từng loài,…

Câu 5 (trang 81 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Bằng hiểu biết của mình, em hãy thêm bằng chứng để khẳng định con người là đỉnh cao kỳ diệu của sự sống trên Trái đất?

Trả lời:

- Mệnh đề: Con người là đỉnh cao kì diệu của sự sống trên Trái Đất.

- Bằng chứng:

+ Con người có chữ viết, có tư duy trừu tượng, logic, có phát minh khoa học ứng dụng trong đời sống,…

Câu 6 (trang 81 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Làm rõ lý do xuất hiện câu hỏi Trái đất có thể chịu đựng được đến bao giờ trong đoạn cuối của văn bản. Câu hỏi đó gợi lên trong em những suy nghĩ gì?

Trả lời:

- Câu hỏi như lời cảnh báo, lời thức tỉnh rằng tình trạng Trái Đất đang ở mức báo động, nếu không được bảo vệ sẽ bị hủy hoại và loài người diệt vong.

- Câu hỏi gợi lên cho em trách nhiệm phải cố gắng bảo vệ trái đất, đồng thời kêu gọi mọi người chung tay bảo vệ hành tinh xanh.

Câu 7 (trang 81 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Từ việc đọc hiểu văn bản Trái Đất - cái nôi của sự sống, em rút ra được kinh nghiệm gì về cách đọc một văn bản thông tin?

Trả lời:

- Cần xác định đúng thông tin cơ bản của VB thông tin dựa vào nhan đề và phần sa-pô (nếu có);

- Đánh giá hiệu quả của cách triển khai VB thông tin mà tác giả đã chọn;

- Đánh giá tính chính xác và tính mới của VB, thông qua hệ thống ý, số liệu, hình ảnh,... đã được tác giả sử dụng.

* Viết kết nối với đọc 

Bài tập (trang 81 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Hãy viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về chủ đề Để hành tinh xanh mãi xanh...

* Hướng dẫn:

- Hình thức:

+ Viết được đoạn văn theo đúng yêu cầu khoảng 5-7 câu.

+ Đoạn văn đảm bảo hình thức một đoạn văn, tránh sai lỗi chính tả.

- Nội dung:

+ Đoạn văn với chủ đề Để hành tinh xanh mãi xanh...

+ Đoạn văn thể hiện cảm xúc, suy nghĩ về chủ đề giữ gìn hành tinh xanh.

Đoạn văn tham khảo

Để hành tinh xanh mãi xanh, con người cần cùng nhau chung tay bảo vệ. Hiện nay, Trái Đất đang bị tàn phá một cách nghiêm trọng. Đất đai, không khí hay nguồn nước đều bị ô nhiễm. Các khu rừng bị khai thác bừa bãi. Nhiều loài động, thực vật quý hiếm có nguy cơ bị tuyệt chủng. Thiên tai, dịch bệnh đang xảy ra ngày càng nhiều hơn. Điều này sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống con người. Từ đó, chúng ta cần có những hành động cụ thể như trồng thêm nhiều cây xanh, bảo vệ rừng cũng như các loài động, thực vật quý hiếm, hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa… Hãy cùng bảo vệ Trái Đất xinh đẹp của chúng ta.

B/ Học tốt bài Trái Đất – cái nôi của sự sống

1/ Nội dung chính Trái Đất – cái nôi của sự sống

Đây là một văn bản thông tin hoàn chỉnh cả về nội dung và hình thức. Văn bản tập trung đưa tới những thông tin nhằm thuyết phục người đọc rằng Trái Đất hội đủ điều kiện để sự sống nảy sinh, phát triển và sự thực, sự sống đã nảy nở hết sức đa dạng. Bên cạnh đó văn bản cũng nhằm tới mục tiêu tác động vào độc giả, nâng cao ý thức của mỗi người trước trách nhiệm bảo vệ “ngôi nhà chung”. Văn bản có sự liên kết chặt chẽ giữa các phần, các đoạn và tất cả đều hướng đến làm sáng tỏ chủ đề được chính nhan đề - “Trái Đất- cái nôi của sự sống” xác định.

2/ Bố cục văn bản Trái Đất – cái nôi của sự sống

- Gồm 2 phần:

+ Phần 1 (Từ đầu đến ...phát triển của sự sống trên Trái Đất): Giới thiệu và chứng minh Trái Đất là cái nôi của sự sống

+ Phần 2 (Còn lại): Thực trạng Trái Đất hiện nay

3/ Tóm tắt văn bản Trái Đất – cái nôi của sự sống

Trái Đất là một trong tám hành tinh của hệ Mặt Trời. Nhờ có nước, Trái Đất là cái nôi của sự sống, mọi dạng sự sống đều tồn tại và phát triển lạ lùng, bí ẩn. Con người là động vật bậc cao, có bộ não, hệ thần kinh phát triển, có ý thức, tình cảm, ngôn ngữ. Con người đã cải tạo Trái Đất nhưng con người lại cũng khai thác thiên nhiên bừa bãi, gây hậu quả nghiêm trọng. Hiện tại, nhiều loài thú bị giết vô tội, đại dương bị khai thác quá mức, đất đai, nguồn nước, không khí bị ô nhiễm. Mọi sự sống trên hành tinh này, trong đó có con người đang đứng trước những thách thức lớn.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Trái Đất – cái nôi của sự sống

- Nội dung: Trái Đất với "vị thần hộ mệnh" nước là hành tinh mang sự sống của muôn loài. Tuy nhiên con người đang dần phá hoại Trái Đất, khiến nó bị tổn hại nhiều. Điều này là nguy cơ lớn đối với muôn loài và chính con người.

- Nghệ thuật: Văn bản có luận điểm rõ ràng, số liệu xác thực, hình ảnh hấp dẫn...

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 Kết nối tri thức siêu ngắn, hay khác:

• Tri thức ngữ văn trang 77

• Thực hành tiếng việt trang 81

• Các loài chung sống với nhau như thế nào?

• Thực hành tiếng việt trang 86

• Trái Đất

• Viết biên bản một cuộc họp, cuộc thảo luận

• Tóm tắt bằng sơ đồ nội dung của một văn bản đơn giản

• Thảo luận về giải pháp khắc phục nạn ô nhiễm môi trường

• Củng cố, mở rộng trang 94

• Sinh vật trên Trái Đất được hình thành như thế nào

• Đọc mở rộng trang 97

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (hay nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (siêu ngắn)
• Giải lớp 6 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 6 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 6 Cánh diều (các môn học)

---