(Siêu ngắn) Soạn bài Thạch Sanh (trang 26, 30) - Kết nối tri thức

Bài viết soạn bài Thạch Sanh trang 26, 27, 28, 29, 30 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 6 Kết nối tri thức giúp học sinh lớp 6 dễ dàng soạn văn 6.

(Siêu ngắn) Soạn bài Thạch Sanh (trang 26, 30) - Kết nối tri thức

A/ Hướng dẫn soạn bài Thạch Sanh

* Trước khi đọc

Câu 1 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Trong thế giới tưởng tượng, những con vật kì ảo thường được hình dung là có nhiều đặc điểm kì lạ, biết nói tiếng người, có nhiều phép thần thông, biến hoá, có thể hại người hoặc giúp ích cho người.

Việc sáng tạo ra những con vật kì ảo thường đem lại sự hấp dẫn, thú vị cho câu chuyện. Hãy tưởng tượng, vẽ một con vật kì ảo và giới thiệu về con vật đó.

Trả lời:

Giới thiệu: đây là nhân mã – loài sinh vật trong tưởng tượng có nửa thân trên là người và nửa thân dưới là ngựa. Loài sinh vật này sống theo bầy đàn, nói tiếng người và thường sống trong các khu rừng nguyên sinh rậm rạp. Chúng không làm hại người mà chỉ phòng vệ, phản kháng khi bị tấn công.

Câu 2 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Em cũng có thể làm tương tự với việc tưởng tượng ra các đồ vật kì ảo. Trình bày về đặc điểm và chức năng của đồ vật đó.

Trả lời:

Đây là mẹ con ấm trà biết nói tiếng người:

- Công dụng: pha trà, đựng nước trà,...

- Đặc điểm: Vui vẻ, hòa đồng; ấm trà mẹ thường càm ràm, dạy dỗ tách trà con.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1. Chú ý thời gian, không gian bắt đầu câu chuyện.

- Thời gian: ngày xưa.

- Không gian: túp lều cũ dựng dưới gốc đa.

2. Điều gì sẽ xảy ra tiếp sau đó?

Lý Thông sẽ lợi dụng Thạch Sanh để tư lợi về mình.

3. Chú ý hành động của Thạch Sanh và Lý Thông sau khi Thạch Sanh bị Lý Thông lừa.

- Thạch Sanh: Thật thà tin tưởng, lập tức quay về lều cũ.

- Lý Thông: Hí hửng nhận lấy phần thưởng không phải của mình.

4. Thế giới do vua Thủy Tề cai trị có những đặc điểm gì?

Thế giới nằm sâu dưới lòng đại dương, mênh mông là nước, xung quanh là các loài sinh vật dưới nước như cá, rong biển, san hô,... con người không cần ô-xi để hít thở như trên mặt đất.

5. Cảnh mấy vạn tướng sĩ các nước chư hầu ngồi ăn cơm quanh chiếc niêu bé xíu.

Mọi người ngồi trên một mảnh đất rộng lớn, từng tốp người sẽ chia thành hàng xếp xung quanh niêu cơm. Ai ăn hết bát cơm của mình thì xếp hàng lần lượt xới tiếp cơm.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Em có thích truyện Thạch Sanh không? Vì sao?

Trả lời:

Em khá thích truyện cổ tích Thạch Sanh vì truyện cho em thêm niềm tin vào chính nghĩa, vào lẽ công bằng và hòa bình của người Việt.

Câu 2 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Gia cảnh của Thạch Sanh có gì đặc biệt?

Trả lời:

Gia cảnh của Thạch Sanh: rất nghèo, mồ coi cha mẹ từ nhỏ, sống lủi thủi trong túp lều dưới gốc đa, chỉ có một chiếc lưỡi búa là gia tài quý giá nhất người cha để lại.

Câu 3 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Truyện Thạch Sanh có những con vật kì ảo nào? Chúng có đặc điểm gì khác thường?

Trả lời:

- Con vật kì ảo: trằn tinh, đại bàng.

- Đặc điểm:

+ Trăn tinh ở miếu thờ là một con trăn khổng lồ, có nhiều phép lạ.

+ Đại bàng khổng lồ quắp đi công chúa, là yêu tinh có nhiều phép lạ.

Câu 4 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Sau khi được Lý Thông kéo lên từ hang của Đại bàng và đưa trở lại cung, công chúa đã bị câm. Theo em, điều gì sẽ xảy ra nếu công chúa không bị như vậy?

Trả lời:

Nếu công chúa không bị câm, người sẽ kể lại hết cho vua cha về sự tình, để Lý Thông bị trừng phạt, trả lại công bằng cho Thạch Sanh.

Câu 5 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Truyện Thạch Sanh có nhiều đồ vật kì ảo. Hãy liệt kê các đồ vật đó và nêu đặc điểm, tác dụng của chúng.

Trả lời:

Đồ vật kì ảo	Đặc điểm, tác dụng
Đàn thần	- Tiếng đàn giúp Thạch Sanh được giải oan, giúp cho công chúa biết nói, vạch mặt Lý Thông. - Tiếng đàn là vũ khí đặc biệt để cảm hóa kẻ thù.
Niêu cơm thần	Vạn người ăn cũng không thể hết. → Tấm lòng nhân đạo yêu chuộng hòa bình của nhân dân ta.

Câu 6 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Trong truyện, hai nhân vật Thạch Sanh và Lý Thông luôn đối lập nhau về hành động. Lập bảng so sánh để thấy rõ sự đối lập đó. Qua đó, em có nhận xét gì về đặc điểm của hai nhân vật này?

Trả lời:

Bảng so sánh

	Thạch Sanh	Lí Thông
Hành động	Giết chằn tinh, đại bàng và cứu công chúa	Lừa dối và cướp công của Thạch Sanh
Đặc điểm	Vô tư, thật thà, vị tha, dũng cảm.	Lừa lọc, gian trá, vụ lợi
Kết quả	Được vua truyền ngôi, gả công chúa	Bị đuổi về quê, sét đánh thành bọ hung.

=> Nhận xét: Thạch Sanh là đại diện cho điều thiện, tốt; Lý Thông là đại diện cho điều ác, sai trái.

Câu 7 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Kết thúc truyện, Thạch Sanh được nhà vua gả công chúa và nhường ngôi. Qua cách kết thúc này, tác giả dân gian muốn thể hiện điều gì?

Trả lời:

Cách kết thúc thể hiện niềm tin của nhân dân ta về lẽ công bằng, người sống tốt được hưởng thành quả tốt đẹp, người tàn ác sẽ bị trừng phạt.

Câu 8 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Về kết cục của mẹ con Lý Thông, ở văn bản do Huỳnh Lý và Nguyễn Xuân Lân kể có chi tiết: “Mẹ con Lý Thông về quê đến nửa đường thì bị Thiên Lôi giáng sấm sét đánh chết, rồi bị hoá kiếp làm con bọ hung”. Bản của Anh Động (và nhân dân một số vùng Nam Bộ) kể: “Lý Thông được tha nhưng y về dọc đường mưa to, sấm sét đánh tan thây ra từng mảnh, mỗi mảnh hoá thành một con ễnh ương. Cho nên bây giờ mỗi khi có mưa to sấm sét, ễnh ương sợ, kêu lên những tiếng man dã....”. Em có nhận xét gì về những cách kết thúc này?

Trả lời:

- Cách kết thúc trong văn bản do Huỳnh Lý và Nguyễn Xuân Lân vừa cho thấy hình phạt của Lý Thông nhưng cũng không quá tạo cảm giác ghê sợ => Phù hợp đối tượng độc giả trẻ em.

- Cách kết thúc trong văn bản của Anh Động thể hiện hình phạt của Lí Thông một cách đáng sợ => Phù hợp truyền tải cái kết đích đáng cho kẻ xấu, mang tính chất răn dạy con người.

* Viết kết nối với đọc 

Bài tập (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Dũng sĩ là người có lòng dũng cảm, chiến đấu diệt trừ cái ác, bảo vệ cuộc sống của cộng đồng. Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về một dũng sĩ mà em gặp ngoài đời hoặc biết qua sách báo, truyện kể.

* Hướng dẫn:

- Hình thức:

+ Viết được đoạn văn theo đúng yêu cầu khoảng 5 – 7 câu.

+ Đoạn văn trình bày cảm nhận, cần đáp ứng yêu cầu của một đoạn văn.

- Nội dung:

+ Đoạn văn thể hiện suy nghĩ về một dũng sĩ mà em gặp ngoài đời hoặc biết qua sách báo, truyện kể.

Đoạn văn tham khảo

Dũng sĩ là người có lòng dũng cảm, chiến đấu diệt trừ cái ác, bảo vệ cuộc sống của cộng đồng. Không chỉ có trong truyện hay phim, mà ngay trong cuộc sống đời thường cũng tồn tại những vị dũng sĩ. Và em muốn kể về ba chiến sĩ cảnh sát phòng cháy chữa cháy đã hy sinh khi làm nhiệm vụ t rong vụ chữa cháy quán karaoke ở phố Quan Hoa (Cầu Giấy, Hà Nội). Họ là các chiến sĩ Đặng Anh Quân, Đỗ Đức Việt và Nguyễn Đình Phúc. Hành động của các họ thật đáng trân trọng và cảm phục. Và họ đã trở thành những “dũng sĩ” trong lòng người dân.

B/ Học tốt bài Thạch Sanh

1/ Nội dung chính Thạch Sanh

Thạch Sanh” là truyện cổ tích về người dũng sĩ diệt chằn tinh, diệt đại bàng cứu người bị hại, vạch mặt kẻ vong ân bội nghĩa và chống quân xâm lược. Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta.

2/ Bố cục văn bản Thạch Sanh

- Gồm 3 phần

+ Phần 1 (từ đầu đến “đốn củi kiếm ăn”): Hoàn cảnh xuất thân của Thạch Sanh.

+ Phần 2 (tiếp đó đến “bị sét đánh chết”): Những thử thách và chiến công của Thạch Sanh

+ Phần 3 (còn lại): Thạch Sanh cưới công chúa, lên ngôi vua và lui yên quân lính chư hầu.

3/ Tóm tắt văn bản Thạch Sanh

Thạch Sanh vốn mồ côi cả cha lẫn mẹ, sống lủi thủi trong túp lều dưới gốc đa và gia tài chỉ có lưỡi búa cha để lại. Thấy Thạch Sanh khỏe, Lý Thông lân la kết nghĩa huynh đệ. Thạch Sanh về sống với mẹ con Lý Thông. Trong vùng có một con chằn tinh hung dữ, mỗi năm người dân phải nộp người cho nó ăn thịt. Tới phiên Lý Thông, hắn lừa Thạch Sanh đi nộp mạng thay mình. Thạch Sanh giết chết chằn tinh, Lý Thông lại lừa chàng đi trốn rồi cướp công của Thạch Sanh. Trong ngày hội nhà vua kén phò mã, công chúa bị đại bàng quắp đi. Thạch Sanh thấy đại bàng cắp người thì bắn nó và lần theo dấu máu vào hang cứu công chúa. Lý Thông lại một lần nữa lừa Thạch Sanh, hắn lấp miệng hang nhốt chàng dưới vực. Thạch Sanh giết đại bàng và cứu con vua Thủy Tề, chàng được tặng nhiều vàng bạc nhưng chỉ xin một cây đàn trở về gốc đa. Hồn chằn tinh và đại bàng vu oan cho Thạch Sanh, chàng bị bắt vào ngục. Trong ngục chàng lôi đàn ra gẩy kể về nỗi oan khiên của mình. Lý Thông bị trừng trị, Thạch Sanh được nhà vua gả công chúa cho. Các nước chư hầu tức giận đem quân sang đánh, Thạch Sanh mang đàn ra gảy, 18 nước chư hầu xin hàng, Thạch Sanh nấu cơm thết đãi. Quân sĩ coi thường, ăn mãi kg hết, họ kính phục rút quân về nước.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Thạch Sanh

- Nội dung: Thạch Sanh là truyện cổ tích về người dùng sĩ diệt chằn tinh, diệt đại bàng cứu người bị hại, vạch mặt kẻ vong ân, bội nghĩa và chống quân xâm lược. Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta.

- Nghệ thuật:

+ Truyện sử dụng nhiều chi tiết tưởng tượng thần kì độc đáo và giàu ý nghĩa (sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh, cung tên vàng, cây đàn thần, niêu cơm thần…)

+ Xây dựng hai nhân vật đối lập

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 Kết nối tri thức siêu ngắn, hay khác:

• Tri thức ngữ văn trang 25

• Thực hành tiếng việt trang 30

• Cây khế

• Thực hành tiếng việt trang 35

• Vua chích chòe

• Viết bài văn đóng vai nhân vật kể lại một truyện cổ tích

• Kể lại một truyện cổ tích bằng lời một nhân vật

• Củng cố, mở rộng trang 47

• Sọ Dừa

• Đọc mở rộng trang 51

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (hay nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Kết nối tri thức (siêu ngắn)
• Giải lớp 6 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 6 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 6 Cánh diều (các môn học)

---