Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 12 trang 25 Tập 2 - ngắn nhất Cánh diều

Soạn bài Thực hành tiếng Việt: Biện pháp tu từ nói mỉa trang 25 Tập 2 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 12 Cánh diều giúp học sinh soạn văn 12 dễ dàng hơn.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 12 trang 25 Tập 2 - ngắn nhất Cánh diều

Câu 1 (trang 25 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tìm những từ ngữ thể hiện biện pháp tu từ nói mỉa trong các ngữ liệu sau (trích từ truyện “Vi Hành ” của Nguyễn Ái Quốc):

a. Tôi nhớ chuyện vua Thuấn, vì muốn đích thân tai nghe mắt thấy dân có bằng lòng mình không, nên cải trang làm dân cày đi dò la khắp xứ. […] Bên cạnh những bậc cải trang vĩ đại ấy muốn đi sâu vào cuộc sống của nhân dân, ngày nay còn có những ông hoàng, ông chúa, để tiện việc riêng và vì lí do không cao thượng bằng, cũng “vi hành” đấy. 

b. Tôi không được rõ ý đồ của nhà “vi hành” của chúng ta ra sao. Phải chăng là ngài không muốn biết dân Pháp, dưới quyền ngự trị của bạn ngài là A-lếch-xăng Đệ nhất, có được sung sướng, có được uống nhiều rượu và được hút thuốc phiện bằng dân Nam dưới quyền ngự trị của ngài, được không? 

c. Cô không thể tưởng tượng được cảnh đón tiếp tốt đẹp người ta dành cho chúng tôi ở đây. Quần chúng cứ là tự phát mà biểu lộ nhiệt tình khi vừa thoáng thấy một đồng bào ta. Những tiếng “Hắn đấy!” hay “Xem hắn kìa!” là những lời chào mừng kín đáo và kính trọng mà chúng tôi thường gặp dọc đường. 

d. Ngày nay, cứ mỗi lần ra khỏi cửa, thật tôi không sao che giấu nỗi niềm tự hào được là một người An Nam và sự kiêu hãnh được có một vị hoàng đế.

Trả lời:

Những từ ngữ thể hiện biện pháp tu từ nói mỉa trong các ngữ liệu:

a. cải trang làm dân cày đi dò la khắp xứ; ông hoàng, ông chúa, cũng “vi hành” đấy. 

b. có được sung sướng, có được uống nhiều rượu và được hút thuốc phiện, quyền ngự trị của ngài, được không? 

c. cảnh đón tiếp tốt đẹp, lời chào mừng kín đáo và kính trọng

d. che giấu nỗi niềm tự hào được là một người An Nam và sự kiêu hãnh được có một vị hoàng đế.

Câu 2 (trang 25 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp nói mỉa trong những câu ca dao dưới đây:

a)

Chồng người vác giáo săn beo

Chồng em vác đũa săn mèo khắp mâm.

b)

Đồn rằng cha mẹ anh hiền

Cắn cơm không vỡ, cắn tiền vỡ tư.

c)

Vợ anh khéo liệu khéo lo,

Bán một con bò, mua cái ễnh ương.

Đem về thả ở gầm giường,

Nó kêu ì ọp, lại thương con bò.

d)

Làm trai cho đáng nên trai

Một trăm đám cỗ chẳng sai đám nào.

Trả lời:

a.

- Biện pháp nói mỉa: sự khác biệt và so sánh giữa hai người chồng. Người chồng vác giáo săn heo, tượng trưng cho người nam giới chăm chỉ, nỗ lực kiếm tiền để lo gia đình. Trong khi đó, người chồng vác đĩa săn mèo, cho thấy sự lười biếng, không chịu trách nhiệm trong việc nuôi dưỡng gia đình.

- Tác dụng: Câu ca dao này khuyên nhắc rằng sự chăm chỉ và trách nhiệm là yếu tố quan trọng trong việc xây dựng một mái ấm gia đình hạnh phúc.

b.

- Biện pháp nói mỉa: cha mẹ hiền, cắn cơm không vỡ, cắn tiền vỡ tư

- Tác dụng: Câu ca dao ý nói cha mẹ anh là người ghê gớm. Nghe người ngoài nói thì họ cho rằng mẹ anh hiền nhưng thực tế thì không phải như vậy. “Hiền” chỉ là vỏ bọc bên ngoài của “cha mẹ” anh. 

c.

- Biện pháp nói mỉa: vợ anh khéo lo liệu, bán bò, mua ễnh ương

- Tác dụng: Câu ca dao thể hiện ý chê bai, mỉa mai người vợ vụng suy, tính quẫn, gây ra những lãng phí hoặc những sự việc không cần thiết. 

d.

- Biện pháp nói mỉa: làm trai đáng nên trai, đám cỗ chẳng sai đám nào

- Tác dụng: Câu ca dao nhằm mỉa mai châm biếm thói tham ăn, thích tụ tập ăn nhậu của những người con trai thiếu ý chí, không thích làm việc mà thích ăn uống hưởng thụ.

Câu 3 (trang 25 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tìm trong truyện cười hoặc thơ châm biếm ba ví dụ về biện pháp tu từ nói mỉa.

Trả lời:

- Ví dụ 1

Cà cuống uống rượu la đà,
Chim ri ríu rít bò ra lấy phần,
Chào mào thì đánh trống quân
Chim chích cởi trần, vác mõ đi rao.

- Ví dụ 2

Làm trai cho đáng nên trai
Vót đũa cho dài ăn vụng cơm con.

- Ví dụ 3

Nói thì đâm năm chém mười
Đến bữa tối trời chẳng dám ra sân.

Câu 4 (trang 25 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Viết một đoạn văn (khoảng 10 – 15 dòng) trình bày suy nghĩ của em về tác dụng biện pháp nói mỉa trong truyện ngắn “Vi hành” của Nguyễn Ái Quốc

Trả lời:

Trong truyện ngắn “Vi Hành” của Nguyễn Ái Quốc, em thấy biện pháp nói mỉa được sử dụng để phản ánh một cách thành công. Giúp tác giả phản ánh một cách châm biếm và đả kích về thực trạng xã hội và chính trị thời đó. Bằng cách sử dụng những câu chuyện hài hước và lời thoại mỉa mai, tác giả đã khéo léo phơi bày bản chất tàn bạo, giả dối của chế độ thực dân Pháp và bọn vua quan bù nhìn bán nước.  Sự mỉa mai không chỉ là một cách để giải tỏa cảm xúc phẫn nộ, mà còn là một cách để bày tỏ sự phê phán sâu sắc đối với sự bất công và tham vọng độc ác của những kẻ thù của nhân vật. giúp tác giả châm biếm và đả kích chế độ thực dân Pháp một cách sắc bén và hài hước. Bằng cách sử dụng mỉa mai, tác giả đã phơi bày bản chất tàn bạo và giả dối của chế độ thực dân Pháp một cách hóm hỉnh và sâu sắc. Đồng thời, biện pháp này cũng giúp tác phẩm trở nên hấp dẫn và lôi cuốn đối với độc giả, từ đó tạo ra tác dụng nghệ thuật đặc biệt trong việc truyền đạt thông điệp của tác giả.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 12 Cánh diều ngắn nhất, hay khác:

• Viết bài nghị luận về quan niệm yêu nước của tuổi trẻ

• Nghe thuyết trình một vấn đề xã hội

• Tự đánh giá: Cảnh rừng Việt Bắc

• Hướng dẫn tự học trang 33

• Tri thức Ngữ văn trang 34

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 12 hay khác:

• Soạn văn 12 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn văn 12 Cánh diều (ngắn nhất)
• Soạn Chuyên đề Văn 12 Cánh diều
• Giải lớp 12 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 12 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 12 Chân trời sáng tạo (các môn học)

---