Soạn bài Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - ngắn nhất Chân trời sáng tạo

Soạn bài Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga trang 126, 127, 128, 129, 130 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo giúp học sinh soạn văn 9 dễ dàng hơn.

Soạn bài Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - ngắn nhất Chân trời sáng tạo

* Chuẩn bị đọc

Câu hỏi (trang 126 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Em nghĩ gì về những người sẵn sàng cứu giúp người khác trong cơn hoạn nạn?

Trả lời:

- Những người sẵn sàng cứu giúp người khác trong cơn hoạn nạn là những người không hèn nhát, dám đứng lên đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác, các thế lực tàn bạo để bảo vệ chính nghĩa. Những con người ấy là những con người dũng cảm.

* Trải nghiệm cùng văn bản

1. Tưởng tượng: Em hình dung ra sao về cảnh “tả đột hữu xung” của Lục Vân Tiên trong đoạn thơ này?

- Thành ngữ “tả đột hữu xông” khắc họa hình ảnh người anh hùng chủ động, linh hoạt trong cuộc chiến.

2. Suy luận: Việc Vân Tiên bảo Nguyệt Nga “khoan khoan ngồi đó chớ ra...” cho thấy chàng là người như thế nào?

- Việc Vân Tiên nói với Nguyệt Nga rằng: Khoan khoan ngồi đó chớ ra…, cho thấy chàng là người rất coi trọng đạo lí và khuôn phép xã hội. Không muốn sự gặp mặt sẽ ảnh hưởng đến phẩm tiết của nàng vì "nam nữ thụ thụ bất thân". Có thể thấy Lục Vân Tiên không chỉ là một người có học thức, hơn thế chàng còn là một người hào hiệp, trượng nghĩa.

3. Suy luận: Hai dòng thơ cuối của văn bản gợi cho em suy nghĩ gì?

- Hai dòng thơ cuối của văn bản gợi cho em suy nghĩ: đối với Lục Vân Tiên, chàng coi việc nhân nghĩa trên đời là điều tất yếu, nếu làm ơn mà vì được đến đáp, trông ngóng đến việc trả ơn thì đó không còn là người anh hùng.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính: 

Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” thể hiện khát vọng giúp đời của tác giả và khắc hoạ những phẩm chất tốt đẹp của 2 nhân vật Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.

Câu 1 (trang 130 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Theo em, nhan đề Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga có thể hiện được nội dung bao quát của văn bản không? Vì sao?

Trả lời:

- Nhan đề Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga đã thể hiện được nội dung bao quát của văn bản vì nhân vật chính của văn bản này là Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga, sự việc chính trong văn bản là việc Lục vân Tiên đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga. Qua đó, tác giả đề cao tinh thần hiệp nghĩa, luôn sẵn sàng ra tay cứu khổ phò nguy.

Câu 2 (trang 130 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Tóm tắt các sự việc được kể và xác định bố cục của văn bản.

Trả lời:

- Các sự việc được kể: Vân Tiên tả đột hữu xung, đánh tan bọn cướp Phong Lai. Nguyệt Nga muốn đền công cứu mạng nhưng bị Vân Tiên từ chối.

- Bố cục của văn bản: 2 phần

+ Từ đầu đến “… thác rày thân vong”: Vân Tiên đánh tan bọn cướp Phong Lai.

+  “Dẹp rồi lũ kiến chòm ong” đến hết: Nguyệt Nga muốn đền công cứu mạng nhưng bị Vân Tiên từ chối.

 Câu 3 (trang 130 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Nhân vật Lục Vân Tiên hiện lên với những phẩm chất nào? Đó có phải là phẩm chất của người anh hùng không? Vì sao? Phân tích một số chi tiết miêu tả hành động, lời nói của Lục Vân Tiên để làm rõ ý kiến của em.

Trả lời:

– Nhân vật Lục Vân Tiên hiện lên với những phẩm chất:

+ Anh hùng hào hiệp, giàu lòng nhân ái, dám xả thân vì việc nghĩa.

+ Trọng nghĩa khinh tài.

- Đó là phẩm chất của người anh hùng.

- Một số chi tiết miêu tả hành động, lời nói của Lục Vân Tiên:

Thời điểm	Hành động	Lời nói
Khi đánh cướp	- Dù một mình nhưng vẫn: “Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô”, “tả đột hữu xung”	- “Kêu rằng: “Bớ lũ hung đồ, Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”.
Khi gặp gỡ Kiều Nguyệt Nga	- Cười từ chối khi nghe Kiều Nguyệt Nga muốn trả ơn.	- Hỏi: “Ai than khóc ở trong xe này”. - “Khoan khoan ngồi đó chớ ra, Nàng là phận gái ta là phận trai…” - “Làm ơn há dễ trông người trả ơn…    Nhớ câu kiến ngãi bất vi, Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.”

Câu 4 (trang 130 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Phân tích đặc điểm của nhân vật Kiều Nguyệt Nga (lưu ý những cử chỉ, lời nói của nàng khi đáp lời Lục Vân Tiên).

Trả lời:

- Đặc điểm của nhân vật Kiều Nguyệt Nga:

Phương diện	Thể hiện trong văn bản
Xuất thân	- Con gái quan chi phủ Hà Khê.
Lời nói	- “Thưa rằng… Trước xe quân tử tạm ngồi, Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa”. - “Cha làm chi phủ ở miền Hà Khê, Sai quân đem bức thư về, Rước tôi qua đó định bề nghi gia. Làm con đâu dám cãi cha, Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành”  - Hà Khê qua đó cũng gần, Xin theo cùng thiếp đền ân cho chàng… Gẫm câu báo đức thù công, Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi.”
Hành động	- Lạy tạ ơn nghĩa của Lục Vân Tiên.
Nhận xét về phẩm chất nhân vật: - Gia giáo, nền nếp, hiếu thảo. - Ân nghĩa, thủy chung: dù xuất thân tầng lớp trên nhưng rất kính trọng Vân Tiên và mong muốn được đền ơn cứu mạng.

 Câu 5 (trang 130 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Xác định chủ đề của văn bản và phân tích các căn cứ giúp em xác định chủ đề đó.

Trả lời:

- Chủ đề: Lòng nhân ái, tinh thần xả thân vì việc nghĩa “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”.

- Căn cứ xác định: cách miêu tả hành động, lời nói của Lục Vân Tiên cho thấy chàng sẵn sàng một mình đánh dẹp bọn cướp Phong Lai để cứu người hoạn nạn, thẳng thắn từ chối khi được ngỏ ý trả ơn vì với chàng “làm ơn há dễ trông người trả ơn”.

Câu 6 (trang 130 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì qua văn bản? Ngày nay, thông điệp ấy có còn giá trị không? Vì sao?

Trả lời:

- Thông điệp về lòng nhân ái, khát vọng hành đạo giúp đời đồng thời cũng nói lên quan niệm chịu ơn thì phải trả ơn của tác giả.

- Tinh thần trượng nghĩa ấy đến ngày nay vẫn còn nguyên giá trị vì nó thể hiện tinh thần “Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, vốn là một đạo lí truyền thống lâu đời của dân tộc.

Câu 7 (trang 130 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Tìm hiểu sự nghiệp, quá trình sáng tác thơ văn của tác giả Nguyễn Đình Chiểu và chỉ ra một số điểm tương đồng, khác biệt (nếu có) giữa:

a. Hoàn cảnh, mục đích sáng tác Truyện Lục Vân Tiên và các tác phẩm khác của ông như Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc,...

b. Tình cảm, cảm xúc của tác giả khi kể lại hành động Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga trong Truyện Lục Vân Tiên và khi nhắc đến “trang dẹp loạn” trong bài thơ Chạy giặc (xem thêm Ngữ văn 8, tập hai, bộ sách Chân trời sáng tạo).

Trả lời:

- Một số điểm tương đồng, khác biệt (nếu có) giữa hoàn cảnh, mục đích sáng tác Truyện Lục Vân Tiên và các tác phẩm khác của ông như Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc,...:

+ Tương đồng: Đều được sáng tác trong thế kỉ XIX, dưới chế độ phong kiến.

+ Khác biệt:

Khía cạnh	Truyện Lục Vân Tiên	Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Hoàn cảnh	Sáng tác khoảng đầu những năm 50 của thế kỉ 19.	- Chạy giặc sáng tác vào khoảng thời gian sau khi giặc Pháp tấn công thành Gia Định (tháng 2/ năm 1859). - Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc được sáng tác theo yêu cầu của Tuần phủ Gia Định sau thất bại của trận tập kích đồn Pháp ở Cần Giuộc vào đêm rằm tháng 11 năm Tân Dậu (ngày 16 tháng 12 năm 1861) để đọc tại buổi truy điệu các nghĩa sĩ đã hi sinh trong trận đánh.
Mục đích sáng tác	Đem gương người xưa mà khuyên người ta về cương thường – đạo nghĩa, bàn đạo làm người với quan niệm văn dĩ tải đạo.	- Chạy giặc: tác giả muốn thể hiện lòng yêu nước và phản đối sự xâm lăng của thực dân Pháp. - Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc: tác giả ca ngợi những người anh hùng áo vải đã hi sinh vì đất nước.

- Tình cảm, cảm xúc của tác giả khi kể lại hành động Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga trong Truyện Lục Vân Tiên và khi nhắc đến “trang dẹp loạn” trong bài thơ Chạy giặc:

Khía cạnh	Hành động Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga	Khi nhắc đến “trang dẹp loạn” trong Chạy Giặc
Tình cảm, cảm xúc của tác giả	- Ca ngợi tài năng, đức độ của một nhân vật anh hùng.	- Sự trông đợi đến mỏi mòn, có phần oán thán khi chất vấn về sự vắng bóng của những “trang dẹp loạn” trong hoàn cảnh đất nước bị giày xéo dưới gót giày quân xâm lược.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 Chân trời sáng tạo ngắn nhất, hay khác:

• Thúy Kiều báo ân báo oán

• Nhân vật lí tưởng trong kết thúc của truyện cổ tích thần kì

• Thực hành tiếng Việt trang 138

• Tiếng đàn giải oan

• Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 9 hay khác:

• Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo (hay nhất)
• Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo (ngắn nhất)
• Giải lớp 9 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 9 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 9 Cánh diều (các môn học)

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---