Soạn bài Dế chọi - ngắn nhất Chân trời sáng tạo

Soạn bài Dế chọi trang 110, 111, 112, 113, 114 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo giúp học sinh soạn văn 9 dễ dàng hơn.

Soạn bài Dế chọi - ngắn nhất Chân trời sáng tạo

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính: 

Qua câu chuyện gia đình Thành tìm bắt, nuôi nấng dế chọi để cống nạp cho nhà vua, tác giả đã đã vạch trần bộ mặt tàn bạo của vua quan lúc bấy giờ, lên án cái ác và bày tỏ lòng cảm thông với những kiếp người “nhỏ bé” bị chà đạp, hãm hại.

Câu 1 (trang 114 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Tóm tắt nội dung câu chuyện theo diễn biến của các sự kiện trong văn bản và cho biết các sự kiện ấy được sắp xếp theo trật tự thời gian, không gian như thế nào. 

Trả lời:

- Tóm tắt nội dung câu chuyện: Câu chuyện Dế chọi xoay quanh một chức dịch hiền lành tên Thành Danh và hành trình đi tìm dế nộp cho nhà vua. Lúc bấy giờ, nhà vua ham mê những thú vui đã biết đến trò chơi chọi dế do bọn quan lại triều đình cung tiến. Vua thấy hay bèn bắt dân chúng phải tìm dế dâng lên cho ông, nhà nào không có thì phải chịu phạt nặng. Bi kịch của gia đình Thành Danh bắt nguồn từ đó. Thành Danh vốn hiền lành nên không dám sách nhiễu dân chúng, đành tự mình đi tìm dế. Anh tìm mãi nhưng không được và đã quá hạn nộp nên bị quan phạt, bị đánh đập và lo lắng muốn tự vẫn. Vợ Thành đi xem bói, biết nơi có dế tốt giúp anh bắt được một con dế chọi như ý. Nhưng chẳng may, con Thành vô tình làm dế bị chết. Đứa trẻ bị mẹ mắng nên sợ hãi nhảy xuống giếng và cuối cùng bị chết đuối. Thành mất con, mất cả dế. Bất ngờ, con Thành sống lại nhưng vô hồn bởi hồn đứa trẻ đã hóa thân vào con dế chọi. Dế nhỏ nhưng nhanh nhẹn và chọi rất giỏi, lại còn biết nhảy múa. Khi Thành dâng lên cho nhà vua, ông rất hài lòng và ban thưởng cho quan tỉnh. Gia đình Thành Danh nhờ đó mà trở nên giàu sang phú quý.

- Các sự kiện trong văn bản được sắp xếp theo trình tự hợp lí, phù hợp. Không theo dòng thời gian trước sau nhưng đó là ý đồ của tác giả, nhằm giải thích và tạo ấn tượng cho câu chuyện.

Câu 2 (trang 114 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Câu chuyện trong văn bản cho thấy tục lệ dâng tiến dế quý cho quan lại, vua chúa đã tác động như thế nào đến đời sống của các hạng người trong xã hội đương thời?

Trả lời:

- Câu chuyện trong văn bản cho thấy tục lệ dâng tiến dế quý cho quan lại, vua chúa đã tác động đến đời sống của các hạng người trong xã hội đương thời:

+ Quan tỉnh đòi phải cung tiến thường xuyên.

+ Quan huyện lại đói lí trưởng phải cung cấp.

+ Ngoài chợ, bọn tay chơi tìm được con nào tốt, đem nhốt vào lồng nuôi, nâng giá lên thành hàng quý lạ.

+ Bọn lí dịch giảo hoạt lấy lệ cung tiến dế, sách nhiễu dân chúng.

+ Thành Danh xuống chó lên voi, con Danh chết đi sống lại bởi tục dâng hiến dế.

=> Bọn quan lại thì nhiễu nhương, người dân thì khốn cùng.

Câu 3 (trang 114 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Phân tích điểm tương đồng, khác biệt về số phận của nhân vật Thành Danh trước và sau khi tìm được dế quý dâng quan.

Trả lời:

- Điểm tương đồng: Trước và sau khi tìm được dế quý dâng quan nhân vật Thành Danh đều sống trong sự lo âu, thấp thỏm.

- Điểm khác biệt:

Trước khi tìm được dế quý dâng quan

Sau khi tìm được dế quý dâng quan

- Gia đình Thành Danh khốn đốn, chưa đầy một năm mà cái gia sản nhỏ mọn của anh ta cơ hồ đã kiệt. - Thành Danh “lo buồn quá chỉ muốn chết đi cho rảnh”. - Thành phải tự đi tìm, không tìm được dế, anh đã bị quan phạt đòn

- Thành Danh tìm được dế tốt, nhưng con dế ấy lại gây ra thảm kịch thứ hai, bi thảm hơn của gia đình anh. - Con trai Thành Danh vô tình làm dế chết, sợ hãi quá nhảy xuống giếng chết đuối. - Khi thấy xác con dưới giếng, Thành Danh “chuyển giận thành thương”, “vật vã kêu trời muốn chết”. - Nỗi lo lắng làm cho Thành Danh “nhìn cái lồng dế rỗng không lại như đứt hơi, tắc họng, không nghĩ gì đến con nữa, Thành nằm dài, lòng buồn rười rượi”.

Câu 4 (trang 114 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Chỉ ra một số biểu hiện của yếu tố kì ảo trong văn bản và tác dụng của yếu tố này trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm.

Trả lời:

Yếu tố kì ảo	Biểu hiện	Tác dụng
Thế giới và nhân vật kì ảo	- Thầy bói chỉ cách bắt dế. - Con dế kì lạ (không rõ là dế hay là người).	Góp phần tô đậm tình cảnh cùng quẫn của dân chúng vè nạn dâng dế quý
Tình tiết/biến hoá kì ảo	- Người sắp chết nhập hồn hoá dế. - Dế quý (lanh lẹ, chọi giỏi), cứu người, hoá người.	Góp phần thể hiện số phận thăng trầm, “lên voi, xuống chó” của nhân vật vì là dế, nhờ dế.

Câu 5 (trang 114 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Dế chọi là truyện truyền kì?

Trả lời:

- Những dấu hiệu giúp em nhận biết Dế chọi là truyện truyền kì:

+ Nó là câu chuyện kì lạ được ghi chép tản mạn, có yếu tố hoang đường kì ảo.

+ Truyện lấy bối cảnh thời Tuyên Đức nhà Minh, một thời kì lịch sử có thật.

+ Những sự việc xảy ra trong truyện có tính chất hư cấu như việc chọi dế, tìm kiếm dế quý,..

+ Ngôn ngữ trong truyện vừa có tính dân gian, vừa có những câu văn hoa mĩ, giài  hình ảnh.

+ Nhân vật: đời thực và có phép lạ.

Câu 6 (trang 114 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Theo em, nếu bỏ đi phần “lời bàn của tác giả” ở cuối truyện thì việc đọc hiểu truyện Dế chọi có khó khăn/thuận lợi gì?

Trả lời:

- Lời bàn của tác giả ở cuối truyện thường tổng kết lại ý nghĩa của câu chuyện, chỉ ra những vẫn đề mà tác giả muốn gửi gắm, thường đưa ra những nhận xét sâu sắc về xã hội giúp người đọc liên hệ câu chuyện với thực tế cuộc sống. Trong truyện Dế chọi, nhờ có lời bàn của tác giả, em hiểu rõ hơn về nguồn gốc của con dế và lí giải cho việc nhận thưởng của Thành Danh, đồng thời hiểu được dụng ý của tác giả trong câu chuyện: khao khát cuộc sống hạnh phúc nên phải hi sinh.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 Chân trời sáng tạo ngắn nhất, hay khác:

• Viết một truyện kể sáng tạo dựa trên một truyện đã đọc

• Kể một câu chuyện tưởng tượng

• Ôn tập trang 121

• Tri thức ngữ văn trang 123

• Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 9 hay khác:

• Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo (hay nhất)
• Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo (ngắn nhất)
• Giải lớp 9 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 9 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 9 Cánh diều (các môn học)

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---