Biện pháp tu từ lặp cấu trúc lớp 11 (Lý thuyết, Bài tập)

Tài liệu Biện pháp tu từ lặp cấu trúc lớp 11 chọn lọc với lý thuyết chi tiết (định nghĩa, phân loại, tác dụng) và bài tập đa dạng có hướng dẫn giải chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu giảng dạy Tiếng Việt lớp 11.

Biện pháp tu từ lặp cấu trúc lớp 11 (Lý thuyết, Bài tập)

Xem thử

Chỉ từ 300k mua trọn bộ Chuyên đề Tiếng Việt lớp 11 (Lý thuyết + Bài tập) bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 0711000255837 - NGUYEN THANH TUYEN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

I. Biện pháp tu từ lặp cấu trúc là gì?

- Khái niệm: Lặp cấu trúc (còn gọi là lặp cú pháp, điệp cú pháp) là biện pháp tu từ mà người viết (người nói) lặp lại cấu trúc của một cụm từ, một câu nhằm nhấn mạnh nội dung biểu đạt và tạo nhịp điệu, sự liên kết cho các câu văn, câu thơ.

- Ví dụ về biện pháp lặp cấu trúc:

Nước Việt Nam là một. Dân tộc Việt Nam là một. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lí ấy không bao giờ thay đổi.

(Hồ Chí Minh)

II. Nhận biết đặc điểm của biện pháp tu từ lặp cấu trúc

- Đặc điểm:

Vị trí của phép lặp thường là ở câu đứng sau những từ ngữ đã có ở câu trước nhằm tạo tính liên kết giữa các câu trong văn bản.

- Ví dụ: Con người Việt Nam có thể không có vóc dáng to hơn người Mỹ. Con người Việt Nam có thể không có nước da trắng như người Châu Âu. Những con người Việt Nam tuy nhỏ bé nhưng lại thông minh, nhanh nhẹn.

→Cấu trúc được lặp lại trong đoạn văn trên là: Con người Việt Nam... Việc lặp lại cấu trúc đó làm nổi bật hình ảnh con người Việt Nam muốn được nhấn mạnh trong đoạn văn.

III. Tác dụng của biện pháp tu từ lặp cấu trúc

Tác dụng của biện pháp lặp cấu trúc

- Tạo ấn tượng đặc biệt về nhịp điệu của đoạn thơ, đoạn văn và làm nổi bật nội dung mà tác giả muốn nhấn mạnh.

- Được sử dụng phổ biến trong văn bản văn học, giúp tạo nên ấn tượng đặc biệt về nhịp điệu của đoạn thơ, đoạn văn và làm nổi bật nội dung mà tác giả muốn nhấn mạnh.

Ví dụ:

- Tôi muốn tắt nắng đi

Cho màu đừng nhạt mất;

Tôi muốn buộc gió lại

Cho hương đừng bay đi.

(Xuân Diệu - Vội vàng)
IV. Phân biệt biện pháp lặp cấu trúc và điệp ngữ

	Biện pháp điệp từ, điệp ngữ	Biện pháp lặp cấu trúc
Điểm giống nhau	- Đều nhằm làm tăng giá trị biểu cảm cho sự diễn đạt. - Đều sử dụng sự lặp lại của những yếu tố ngôn ngữ để nhấn mạnh, khẳng định một nội dung nào đó.
Điểm khác nhau	Lặp lại một từ hoặc cụm từ trong câu, trong đoạn.	Lặp lại một kết cấu ngữ pháp trong vế câu, trong câu, trong đoạn.
Ví dụ	Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa Thương em,thương em,thương em biết mấy. (Phạm Tiến Duật, Gửi em,cô thanh niên xung phong)	Cô đi đi. Cô lại lại. Cô uốnéo.Cô thướt tha. Rồicô đứng yên. Cô ngắm. Cô bắn. Cô bình phẩm. Cô khoái lắm! (Nguyễn Công Hoan, Cô Kếu,gái tân thời)

V. Bài tập về biện pháp tu từ lặp cấu trúc

Bài 1. Đọc bài thơ sau và chỉ ra biện pháp tu từ lặp cấu trúc, phân tích tác dụng của biện pháp đó.

Sớm

Hái bông hoa hồng

Chiều

Gai cào mộng mị.

Sẹo

Lên xanh biếc thế

Gai

Trong hồn đơm hoa.

(Mai Văn Phấn, Gai)

Trả lời:

- Phép lặp cấu trúc thứ nhất:

Sớm

Hái bông hoa hồng

Chiều

Gai cào mộng mị.

- Phép lặp cấu trúc thứ hai:

Sẹo

Lên xanh biếc thế

Gai

Trong hồn đơm hoa.

=> Tác dụng: Tổ chức cấu trúc câu thơ kép nhấn mạnh sự song song và đối lập giữa cái đẹp và nỗi đau, thành quả sáng tạo và những tổn thương phải trải qua để có được thành quả đó.

Bài 2. Chỉ ra biện pháp tu từ lặp cấu trúc trong các ví dụ sau, trong số đó, hãy xác định đâu là phép đối.

a. Bây giờ thì khác hẳn, Hồng bị mắng luôn luôn. Động một tí gì u cũng mắng. Nói một mình, mắng! Vấp ngã, mắng! Đi chậm, mắng! Bữa ăn, không có thức ăn, ngả ngốn không ăn được: mắng!... Như vậy kể cũng còn đáng tội. Nhưng lại còn những cái không phải tội Hồng: thí dụ như nhà bẩn, nhà lắm ruồi vào, con chó bởi vườn trầu, hay thẳng Thiên ngã, thẳng Thiên khóc,... đâu có phải tại Hồng. Hồng làm sao cho không thể được? suốt ngày vì phải mắng.

(Nam Cao, Bài học quét nhà)

b.Anh em đừng nghĩ Tết tôi nghèo,

Tiền bạc trong kho chửa lĩnh tiêu.

Rượu cúc nhắn đem, hàng biếng quẩy,

Trà sen mượn hỏi, giá còn kiêu.

Bánh chưng sắp gói, e nằm chảy,

Giò lụa toan làm, sợ nắng thiu.

Thôi thế thì thôi, đành Tết khác,

Anh em đừng nghĩ Tết tôi nghèo!

(Trần Tế Xương, Cảm Tết)

Trả lời:

a. Phép lặp cấu trúc: ”Nói một mình, mắng! Vấp ngã, mắng! Đi chậm, mắng! Bữa ăn, không có thức ăn, ngả ngốn không ăn được: mắng !...”, nhấn mạnh sự lặp đi lặp lại và tăng tiến của hành động la mắng vô lí của người mẹ.

b. Việc lặp lại cấu trúc ngữ pháp có sự đối lập về từ ngữ, thanh điệu đã làm nên phép đối. Đây là phép đối giữa hai dòng thơ 7 chữ:

- Rượu cúc nhắn đem, hàng biếng quẩy,/ Trà sen mượn hỏi, giá còn kiểu.

- Bánh chưng sắp gói, e nồm chảy,/ Giò lụa toan làm, sợ nắng thiu.

=> Tác dụng: Nhấn mạnh lí do thiếu thốn những món ngon ngày Tết (do những yếu tố khách quan chứ không phải do nghèo), nhằm mục đích tạo tiếng cười hài hước.

Xem thử

Xem thêm tài liệu Chuyên đề Tiếng Việt lớp 11 chọn lọc, hay khác:

• Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết lớp 11
• Một số hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường lớp 11
• Lỗi về thành phần câu và cách sửa lớp 11
• Biện pháp tu từ đối lớp 11
• Sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ lớp 11
• Cách giải thích nghĩa của từ lớp 11
• Cách trích dẫn và lập danh mục tài liệu tham khảo lớp 11
• Ôn tập các biện pháp tu từ tiếng Việt lớp 11

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---