Câu chủ đề của đoạn văn lớp 4 (Lý thuyết, Bài tập)

Tài liệu Câu chủ đề của đoạn văn lớp 4 chọn lọc với lý thuyết chi tiết (định nghĩa, phân loại, tác dụng) và bài tập đa dạng có hướng dẫn giải chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu giảng dạy Tiếng Việt lớp 4.

Câu chủ đề của đoạn văn lớp 4 (Lý thuyết, Bài tập)

Xem thử

Chỉ từ 300k mua trọn bộ Chuyên đề Tiếng Việt lớp 4 (Lý thuyết + Bài tập) bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

I. Câu chủ đề của đoạn văn

- Khái niệm về câu chủ đề: Câu chủ đề là câu nêu lên nội dung chính hoặc chủ đề của đoạn văn. Câu chủ đề thường có vai trò làm rõ ý tưởng chính mà đoạn văn muốn truyền tải.

- Vị trí của câu chủ đề: Câu chủ đề có thể xuất hiện ở đầu hoặc cuối đoạn văn. + Câu chủ đề ở đầu đoạn: Khi câu chủ đề được đặt ở đầu đoạn văn, các câu sau sẽ giải thích, làm rõ hoặc phát triển ý tưởng được nêu trong câu chủ đề.

+ Câu chủ đề ở cuối đoạn: Khi câu chủ đề nằm ở cuối đoạn, các câu trước đó sẽ trình bày các chi tiết, sự kiện hoặc lý do dẫn đến kết luận được rút ra trong câu chủ đề.

Ví dụ:

+ Yết Kiêu là một người có tài bơi lặn. Nghe tin quân Nguyên xâm lược đất Việt, ông xin nhà vua cho ra trận chỉ với vũ khí là búa và dùi sắt để giết giặc. Một lần, khi đục thuyền giặc, ông bị chúng bắt. Ông nhanh trí vờ dẫn địch đi bắt người đục thuyền, rồi nhân lúc chúng sơ ý, ông nhảy xuống biển sâu trốn thoát.

+ “Thánh Gióng” là một truyện dân gian nổi tiếng, kể về một cậu bé lên ba, không biết nói biết cười, bỗng lớn vụt lên khi nước nhà có giặc ngoại xâm.  Cậu bé trở thành chàng dũng sĩ, đầu đội nón sắt, mình mặc giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, vung cây roi sắt, xông ra trận, làm giặc khiếp vía kinh hồn. Lúc roi sắt gãy, chàng liền nhổ những bụi tre ven đường làm vũ khí đánh giặc. Giặc tan, chàng cởi giáp sắt, nón sắt, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay lên trời. Em rất thích câu chuyện này vì hình ảnh Thánh Gióng nói lên sức mạnh k diệu của dân tộc ta trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

II. Vai trò của câu chủ đề

- Câu chủ đề cung cấp cho người đọc cái nhìn tổng quát về vấn đề mà đoạn văn sẽ bàn luận.

- Câu chủ đề giúp người đọc hiểu rõ trọng tâm của đoạn văn, từ đó dễ dàng theo dõi các ý tưởng chi tiết và liên quan.

III. Quy tắc viết câu chủ đề:

- Nêu rõ ý chính của đoạn văn: Câu chủ đề phải phản ánh đúng nội dung chính mà đoạn văn muốn truyền tải.

- Đơn giản và dễ hiểu: Câu chủ đề không nên quá phức tạp, nên viết ngắn gọn và dễ hiểu để người đọc dễ dàng nhận ra.

IV. Cách nhận diện câu chủ đề:

- Đọc toàn bộ đoạn văn để xác định nội dung chính mà tác giả muốn truyền đạt.

- Xác định câu nêu vấn đề chính của đoạn, câu đó sẽ bao hàm thông điệp hoặc chủ đề chung của đoạn văn.

- Quan sát các câu sau câu chủ đề, chúng thường giải thích hoặc minh họa cho câu chủ đề đó.

V. Bài tập về câu chủ đề của đoạn văn

Bài 1: Tìm câu chủ đề trong đoạn văn sau:

a) Hoa sầu riêng trổ vào cuối năm. Gió đưa hương thơm ngát như hương cau, hương bưởi tỏa khắp khu vườn. Hoa đậu từng chùm, màu trắng ngà. Cánh hoa nhỏ như vảy cá, hao hao giống cánh sen con, lác đác vài nhụy li ti giữa những cánh hoa.

b) Cái đẹp của Hạ Long trước hết là sự kì vĩ của thiên nhiên. Trên một diện tích hẹp mọc lên hàng nghìn đảo nhấp nhô khuất khúc như rồng chầu phượng múa. Đảo có chỗ sừng sững chạy dài như bức tường thành vững chãi, ngăn khơi với lộng, nối mặt biển với chân trời. Có chỗ đảo dàn ra thưa thớt, hòn này với hòn kia biệt lập, xa trông như quân cờ bày chon von trên mặt biển. Tùy theo sự phân bố của đảo, mặt vịnh Hạ Long lúc toả mênh mông, lúc thu hẹp lại thành ao, thành vũng, lúc bị kẹp giữa hai triền đảo như một dòng suối, lúc uốn quanh chân đảo như dải lụa xanh.

Trả lời:

a) Hoa sầu riêng trổ vào cuối năm. Gió đưa hương thơm ngát như hương cau, hương bưởi tỏa khắp khu vườn. Hoa đậu từng chùm, màu trắng ngà. Cánh hoa nhỏ như vảy cá, hao hao giống cánh sen con, lác đác vài nhụy li ti giữa những cánh hoa.

b) Cái đẹp của Hạ Long trước hết là sự kì vĩ của thiên nhiên. Trên một diện tích hẹp mọc lên hàng nghìn đảo nhấp nhô khuất khúc như rồng chầu phượng múa. Đảo có chỗ sừng sững chạy dài như bức tường thành vững chãi, ngăn khơi với lộng, nối mặt biển với chân trời. Có chỗ đảo dàn ra thưa thớt, hòn này với hòn kia biệt lập, xa trông như quân cờ bày chon von trên mặt biển. Tùy theo sự phân bố của đảo, mặt vịnh Hạ Long lúc toả mênh mông, lúc thu hẹp lại thành ao, thành vũng, lúc bị kẹp giữa hai triền đảo như một dòng suối, lúc uốn quanh chân đảo như dải lụa xanh.

Bài 2. Đọc các đoạn văn sau và gạch chân dưới câu chủ đề:

a) “Dế Mèn phiêu lưu kí” kể lại những cuộc phiêu lưu lí thú, đầy sóng gió của chàng Dế Mèn. Không cam chịu cảnh sống tù túng, quanh quẩn, nhạt nhẽo, tầm thường, Dế Mèn cất bước đi tìm ý nghĩa của cuộc đời. Gặp biết bao khó khăn, trải qua những vấp váp sai lầm, thậm chí có lúc thất bại đau đớn, nhưng Dế Mèn không nản lòng, không chịu lùi bước và cuối cùng đã đạt được ước mơ của mình. “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”, qua mỗi chặng đường, tầm mắt của Dế Mèn được mở rộng, đồng thời, Dế Mèn cũng thu được những bài học bổ ích.

b) Hằng năm, cứ đến mùa xuân, quê em lại tưng bừng mở hội đua thuyền trên sông Hồng. Sáng hôm ấy, hai bên bờ sông suốt đường đua dài 1000m, kẻ khua trống, người thổi kèn tàu, đông vui và náo nhiệt. Đường đua bắt đầu ở một khúc đầu làng em. Dưới sông năm con thuyền đua đã xếp thành hàng ngang ở vạch xuất phát. Trên thuyền, các tay đua là những thanh niên khỏe mạnh ngồi thành hàng, tay lăm lăm mái chèo. Mỗi đội có một màu áo khác nhau. Đến giờ xuất phát, kèn trống nôi lên thì các chiếc thuyền lao nhanh vun vút về đích. Hai bên bờ sông tiếng hò reo, cổ vũ của người xem làm náo động cả một khúc sông. Đội làng em đã về đích trước tiên. Cuối hội là phần trao giải thưởng, ai cũng có mặt đông đủ để chúc mừng các tay đua.

Trả lời:

a) “Dế Mèn phiêu lưu kí” kể lại những cuộc phiêu lưu lí thú, đầy sóng gió của chàng Dế Mèn. Không cam chịu cảnh sống tù túng, quanh quẩn, nhạt nhẽo, tầm thường, Dế Mèn cất bước đi tìm ý nghĩa của cuộc đời. Gặp biết bao khó khăn, trải qua những vấp váp sai lầm, thậm chí có lúc thất bại đau đớn, nhưng Dế Mèn không nản lòng, không chịu lùi bước và cuối cùng đã đạt được ước mơ của mình. “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”, qua mỗi chặng đường, tầm mắt của Dế Mèn được mở rộng, đồng thời, Dế Mèn cũng thu được những bài học bổ ích.

b) Hằng năm, cứ đến mùa xuân, quê em lại tưng bừng mở hội đua thuyền trên sông Hồng. Sáng hôm ấy, hai bên bờ sông suốt đường đua dài 1000m, kẻ khua trống, người thổi kèn tàu, đông vui và náo nhiệt. Đường đua bắt đầu ở một khúc đầu làng em. Dưới sông năm con thuyền đua đã xếp thành hàng ngang ở vạch xuất phát. Trên thuyền, các tay đua là những thanh niên khỏe mạnh ngồi thành hàng, tay lăm lăm mái chèo. Mỗi đội có một màu áo khác nhau. Đến giờ xuất phát, kèn trống nôi lên thì các chiếc thuyền lao nhanh vun vút về đích. Hai bên bờ sông tiếng hò reo, cổ vũ của người xem làm náo động cả một khúc sông. Đội làng em đã về đích trước tiên. Cuối hội là phần trao giải thưởng, ai cũng có mặt đông đủ để chúc mừng các tay đua.

Bài 3. Hãy tìm và điền câu chủ đề vào vị trí thích hợp trong đoạn văn sau:

Những con vật lần lượt cất lên âm thanh của riêng mình./ Những chú gà gáy báo hiệu một ngày mới bắt đầu./ Mùa hè đã về./ Bản làng dần thức giấc.

Rừng núi còn chìm đắm trong màn đêm. Bỗng một con gà trống vỗ cánh phành phạch và cất tiếng kêu lanh lảnh ở đầu bản. Mấy con gà rừng trên núi cũng thức dậy gáy te te. Trên mấy cây cao cạnh nhà, ve đua nhau kêu ra rả. Ngoài suối, tiếng chim cuốc vọng vào đều đều…

Trả lời:

Những con vật lần lượt cất lên âm thanh của riêng mình. Rừng núi còn chìm đắm trong màn đêm. Bỗng một con gà trống vỗ cánh phành phạch và cất tiếng kêu lanh lảnh ở đầu bản. Mấy con gà rừng trên núi cũng thức dậy gáy te te. Trên mấy cây cao cạnh nhà, ve đua nhau kêu ra rả. Ngoài suối, tiếng chim cuốc vọng vào đều đều…

Bài 4. Cho câu chủ đề, hãy viết thêm các câu khác để có một đoạn văn hoàn chỉnh:

Hiện nay, tình hình giao thông tại thành phố có rất nhiều vấn đề, trong đó vấn đề ùn tắc giao thông.

Trả lời:

Hiện nay tình hình giao thông tại thành phố có rất nhiều vấn đề phải nói trong đó có vấn đề ùn tắc giao thông. Các tuyến đường thường xuyên xảy ra ùn tắc là do những lí do sau: gần trường học, có đường ray xe lửa đi qua, thường xuyên gặp nước khi trời mưa, hệ thống tín hiệu đèn giao thông bị hỏng mà không có sự can thiệp kịp thời của cảnh sát giao thông, và ý thức của người dân… chống ùn tắc giao thông là vấn đề của toàn xã hội, chứ không phải của riêng ngành giao thông, công an. Về lâu dài nên mở rộng diện tích đất khu trung tâm thành phố Hồ Chí Minh ra ngoại ô, tức là giãn dân ra xa khu trung hành chính hiện ra để thực hiện vấn đề trên không còn cách nào là phải quy hoạch lại các cơ quan hành chính, trường học, bệnh viện ra xa trung tâm hiện nay.

Bài 5. Viết đoạn văn nói về một câu chuyện hoặc bài văn, bài thơ em thích. Xác định câu chủ đề của đoạn văn.

Trả lời:

Câu chuyện ấn tượng nhất mà em đọc được gần đây là câu chuyện Những hạt thóc giống. Câu chuyện kể về cậu bé Chôm trung thực và thật thà. Cậu đã dũng cảm nói ra sự thật về những hạt giống thóc không thể nảy mầm, chứ quyết không chịu nói dối để có được vinh hoa, phú quý. Bởi vậy, cậu đã được nhà vua chọn làm người nối ngôi. Từ đó, câu chuyện nhắn nhủ đến em bài học về ý nghĩa và tầm quan trọng lòng trung thực, ngay thẳng trong cuộc sống.

Xem thử

Xem thêm tài liệu Chuyên đề Tiếng Việt lớp 4 chọn lọc, hay khác:

• Sử dụng từ điển/ Tra từ điển lớp 4
• Quy tắc viết tên cơ quan, tổ chức lớp 4
• Trạng ngữ lớp 4
• Trạng ngữ chỉ thời gian lớp 4
• Trạng ngữ chỉ nơi chốn lớp 4

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---