Câu đơn lớp 9 (Lý thuyết, Bài tập)

Tài liệu Câu đơn lớp 9 chọn lọc với lý thuyết chi tiết (định nghĩa, phân loại, tác dụng) và bài tập đa dạng có hướng dẫn giải chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu giảng dạy Tiếng Việt lớp 9.

Câu đơn lớp 9 (Lý thuyết, Bài tập)

Xem thử

Chỉ từ 300k mua trọn bộ Chuyên đề Tiếng Việt lớp 9 (Lý thuyết + Bài tập) bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 0711000255837 - NGUYEN THANH TUYEN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

I. Câu đơn là gì?

- Khái niệm: Câu đơn là câu được cấu tạo bởi một tập hợp từ ngữ và có ý nghĩa hoàn chỉnh, có nghĩa là mỗi câu phải diễn đạt được một ý tương đối trọn vẹn. 

- Ví dụ: An đang đi siêu thị với mẹ.

II. Cấu trúc của câu đơn

Cấu trúc của câu đơn bao gồm hai bộ phận chính là chủ ngữ và vị ngữ.

Trong đó:

- Chủ ngữ: Là bộ phận nêu tên sự vật, hiện tượng, khái niệm được nói đến trong câu. Chủ ngữ có thể được xác định bằng các từ như: danh từ, đại từ, cụm danh từ, cụm đại từ.

- Vị ngữ: Là bộ phận nêu hoạt động, trạng thái, tính chất của chủ ngữ. Vị ngữ có thể được xác định bằng các từ như: động từ, tính từ, cụm động từ, cụm tính từ.

III. Bài tập về câu đơn

Bài 1. Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong các câu sau:

a. "Đêm xuống, mặt trăng tròn vành vạnh. Cảnh vật trở nên huyền ảo. Mặt ao sóng sánh, một mảnh trăng bồng bềnh trên mặt nước."

b. Ánh nắng ban mai trải xuống cánh đồng vàng óng, xua tan dần hơi lạnh đầu đông.

c. Mấy con chim chào mào từ hốc cây nào đó bay ra hót râm ran.

Trả lời:

a. Câu "Cảnh vật / trở nên huyền ảo." là câu đơn 

Cấu tạo: Cảnh vật là chủ ngữ, trở nên huyền ảo là vị ngữ 

b.  Câu" Ánh nắng ban mai / trải xuống cánh đồng vàng óng, xua tan dần hơi lạnh đầu đông." là câu đơn

Cấu tạo: Ánh nắng ban mai là chủ ngữ, trải xuống cánh đồng vàng óng, xua tan dần hơi lạnh đầu đông là vị ngữ

c. Câu "Mấy con chim chào mào từ hốc cây nào đó bay ra / hót râm ran." là câu đơn. 

Cấu tạo: mấy con chim chào mào từ hốc cây nào đó bay ra là chủ ngữ, hót râm ran là vị ngữ. 

Bài 2. Xác định thành phần chính của các câu sau:

a. Mặt trời mọc đằng Đông.

b. Bông hoa nở rộ trong vườn.

c. Bé Hoa đang chơi đùa với búp bê.

d. Trên cành cây, những chú chim đang hót líu lo.

e. Trời hôm nay thật đẹp!

Trả lời:

a. Mặt trời mọc đằng Đông.

b. Bông hoa nở rộ trong vườn.

c. Bé Hoa đang chơi đùa với búp bê.

d. Trên cành cây, những chú chim đang hót líu lo.

e. Trời hôm nay thật đẹp!

Bài 3. Đặt 5 câu đơn.

Trả lời:

- Mùa xuân/  đang về.

    CN               VN

- Mẹ em/ đang nấu cơm.

    CN               VN

- Thời tiết hôm nay/ rất đẹp.

             CN               VN

- Em/ làm bài rất tốt.

    CN            VN

- Bố em/ là kĩ sư.

   CN           VN

Bài 4. Viết đoạn văn (đề tài tự do), sau đó chỉ ra chủ ngữ, vị ngữ của một câu đơn trong bài.

Trả lời:

Tham khảo

Mưa rồi, những hạt mưa bắt đầu lộp bộp rơi. Cơn mưa ghé qua làm mảnh đất nỏng bỏng thêm dịu mát đi. Mấy con ếch lại rủ nhau đi ca hát, phát ra tiếng ồm ộp rần rĩ. Cây cối như được tắm trong làn nước mát lạnh. Toàn thân chìm đắm vào sự dịu mát của ngày mưa. Đàn gà ríu rít co chân chạy vào chuồng trú mưa. Tiếng đóng cửa sổ dần kéo dài thêm,người kéo nhau đi cất quần áo ngày một nhiều. Tôi đắm chìm vào trong tiếng mưa,âm thanh vang dội mà mang chút trầm tư. Hạt mưa ngày một nặng xuống,tiếng rào rào ngày một lớn làm xáo động cái không khí yên tĩnh của buổi trưa hè.Mưa rơi có lẽ sau cơn mưa sẽ có cầu vồng....

+ Câu đơn: Cây cối /như được tắm trong làn nước mát lạnh.

                       CN                                  VN

Xem thử

Xem thêm tài liệu Chuyên đề Tiếng Việt lớp 9 chọn lọc, hay khác:

• Câu rút gọn lớp 9
• Câu đặc biệt lớp 9
• Một số yếu tố Hán Việt dễ nhầm lẫn và cách phân biệt lớp 9
• Câu ghép lớp 9
• Biến đổi và mở rộng cấu trúc câu lớp 9
• Sự phát triển của ngôn ngữ lớp 9
• Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ lớp 9

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---