Câu rút gọn lớp 9 (Lý thuyết, Bài tập)

Tài liệu Câu rút gọn lớp 9 chọn lọc với lý thuyết chi tiết (định nghĩa, phân loại, tác dụng) và bài tập đa dạng có hướng dẫn giải chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu giảng dạy Tiếng Việt lớp 9.

Câu rút gọn lớp 9 (Lý thuyết, Bài tập)

Xem thử

Chỉ từ 300k mua trọn bộ Chuyên đề Tiếng Việt lớp 9 (Lý thuyết + Bài tập) bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 0711000255837 - NGUYEN THANH TUYEN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

I. Câu rút gọn là gì?

- Khái niệm:  Câu rút gọn là việc khi nói hoặc viết, chúng ta lược bỏ một số thành phần của câu, tạo thành câu rút gọn mà vẫn giữ nguyên nghĩa khi câu đó được nói hoặc viết đầy đủ.

- Ví dụ: Hai ba người chạy tới. Rồi bốn năm, sáu bảy người.

II. Mục đích của câu rút gọn

- Làm cho câu gọn hơn, vừa thông tin được nhanh hơn, vừa tránh lặp lại những từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước.

- Ngụ ý hành động, đặc điểm thể hiện trong câu là của chung mọi người. 

III. Lưu ý khi sử dụng câu rút gọn

- Không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu nói.

- Không biến câu nói thành một câu cộc lốc và khiếm nhã. 

IV. Bài tập về câu rút gọn

Bài 1. Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

"Nhưng sao lại nảy ra cái tin như vậy được? Mà thằng chánh Bệu thì đích là người làng không sai rồi. Không có lửa làm sao có khói? Ai người ta hơi đâu bịa tạc ra những chuyện ấy làm gì. Chao ôi! Cực nhục chưa, cả làng Việt gian! rồi đây biết làm ăn buôn bán ra sao? Ai người ta chứa. Ai người ta buôn bán mấy. Suốt cả cái nước Việt Nam này người ta ghê tởm, người ta thù hằn cái giống Việt gian bán nước...Lại còn bao nhiêu người làng tan tác mỗi người một phương nữa, không biết họ đã rõ cái cơ sự này chưa?"

(Trích Ngữ văn 9 – tập 1)

Tìm một câu rút gọn có trong đoạn văn và chỉ rõ cách rút gọn?

Trả lời:

- Câu rút gọn trong đoạn văn: Rồi đây biết làm ăn buôn bán ra sao?

- Bộ phận chủ ngữ được rút gọn.

Bài 2.  Hãy tìm ra câu rút gọn có trong các đoạn văn sau. Cho biết câu đó đã rút gọn thành phần nào và phục hồi lại thành phần đó.

a. Chú Tư lên Hà Nội để thăm bạn học cũ. Đến sân ga, chú đứng ở cổng chờ bạn đến đón. Từ xa, một bóng dáng quen thuộc tiến lại dần. Đó là chú Khải - bạn học cũ của chú Tư. Vừa lại gần, hai người đã bắt tay, ôm chầm lấy nhau. Rồi mới vui vẻ trở về nhà.

b. Khúc sông này nước chảy rất êm. Nước lại không quá sâu, nên lũ trẻ con thường ra đây bơI lội. Những buổi trưa hè, mặt sông lấp loáng ánh nắng mặt trời. Trông như một tấm gương vàng khổng lồ.

c. Trước khi vào buổi học, là giờ kiểm tra bài tập về nhà. Cô giáo chọn bất kì năm bạn để kiểm tra vở bài tập. Hùng là người đầu tiên được kiểm tra vở. Sau đó là Tuyết, Hoa. Rồi đến Minh, Hải.

Trả lời:

a.

→ Câu rút gọn: Rồi mới vui vẻ trở về nhà.

+ Rút gọn bộ phận: Chủ ngữ

⇒ Phục hồi: Rồi chú Tư và chú Khải mới vui vẻ trở về nhà.

b.

→ Câu rút gọn: Trông như một tấm gương vàng khổng lồ.

+ Rút gọn bộ phận: Chủ ngữ

⇒ Phục hồi: Mặt sông trông như một tấm gương vàng khổng lồ.

c.

→ Câu rút gọn: Sau đó là Tuyết, Hoa. Rồi đến Minh, Hải.

+ Rút gọn bộ phận: Vị ngữ

⇒ Phục hồi: Sau đó là Tuyết, Hoa được cô giáo kiểm tra vở. Rồi đến Minh và Hải được cô kiểm tra vở.

Bài 3. Đặt 5 câu rút gọn.

Trả lời:

1. - Hôm nay là thứ mấy ?

- Thứ năm

2. Mẹ tôi có khuôn mặt trái xoan. Làn da cực kì mềm mại.

3. Tiếng chuông, tiếng reo hò.

4. Cháy! Cháy! Cháy!

5. Sân trường em, có đứa chời đá bóng. Rồi nhảy dây, chơi bóng rổ, bóng bàn,.....

Bài 4. Viết đoạn văn ngắn kể về kì nghỉ hè của em, có sử dụng câu rút gọn.

Trả lời:

Tham khảo

Nghỉ hè, em về quê ngoại thăm ông bà. Ở đây người dân sống chan hòa, cần cù, chịu khó. Chủ yếu họ sống nhờ trồng lúa, trồng rau, chăn nuôi gà lợn. Một số khác thì làm công nhân trong các nhà máy xí nghiệp. Tất nhiên cũng có cả các thầy cô, bác sĩ, kĩ sư… Chẳng thua kém gì thành phố cả. Nét đặc biệt nhất, là nơi đây con người chung sống hòa mình với thiên nhiên. Những lũy tre, cánh đồng, chân đê, vườn rau… ở quê hương em, vẫn đẹp y như trong các câu chuyện bố kể. Thật tuyệt biết bao, khi dù phát triển mạnh mẽ, nơi đây vẫn gìn giữ được nét đẹp mộc mạc của mình.

 → Câu rút gọn: Chẳng thua kém gì thành phố cả

Xem thử

Xem thêm tài liệu Chuyên đề Tiếng Việt lớp 9 chọn lọc, hay khác:

• Câu đặc biệt lớp 9
• Một số yếu tố Hán Việt dễ nhầm lẫn và cách phân biệt lớp 9
• Câu đơn lớp 9
• Câu ghép lớp 9
• Biến đổi và mở rộng cấu trúc câu lớp 9
• Sự phát triển của ngôn ngữ lớp 9
• Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ lớp 9

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---