Giáo án Sinh học 12 Bài 29: Quá trình hình thành loài

Hoạt động 1: Tìm hiểu về vai trò của cách li địa trong hình thành loài mới.

GV:Cách li địa lí là gì? Cách li địa lí có vai trò gì trong quá trình hình thành loài mới?

HS: nghiên cứu thông tin SGK, thảo luận nhóm và trả lời.

GV: Yêu cầu học sinh giải thích câu lệnh SGK trang 126. Cho biết vì sao quần đảo là nơi lí tường để hình thành loài mới?

HS: Nghiên cưu hình 29 và thông tin SGK trang 127, thảo luận, trả lời được:

* Quần đảo là nơi lí tưởng cho quá trình hình thành loài mới vì:

- Giữa các đảo có sự cách li địa lí tương đối nên sinh vật giữa các đảo ít trao đổi vốn gen cho nhau.

- Khoảng cách giữa các đảo lại không quá lớn để các cá thể không di cư tới.

- Một khi nhóm sinh vật tiên phong di cư tới đảo thì điều kiện sống mới và sự cách li tương đối về mặt địa lí dễ dàng biến quần thể nhập cư thành một loài mới.

I. HÌNH THÀNH LOÀI KHÁC KHU VỰC ĐỊA LÍ.

1.Vai trò của cách li địa lí trong quá trình hình thành loài mới.

* Cách li địa lí là những trở ngại về mặt địa lí như sông, núi, biển…ngăn cản các cá thể của các quần thể cùng loài gặp gỡ và giao phối với nhau.

* Vai trò của cách li địa lí:

- Sự cách li địa lí góp phần duy trì  sự khác biệt về tần số alen và thành phần kiểu gen giữa các quần thể được tạo ra bởi các nhân tố tiến hóa.

- Do các quần thể sống trong những khu vực địa lí khác nhau nên CLTN và các nhân tố tiến hóa khác có thể tạo nên sự khác biệt về vốn gen giữa các quần thể.

- Khi sự khác biệt về di truyền giữa các quần thể được tích tụ dẫn đến xuất hiện cách li sinh sản thì loài mới được hình thành.

Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm của quá trình hình thành loài bằng con đường cách li địa lí:

GV:  Hình thành loài bằng con đường địa lí thường xảy ra với những loài có đặc điểm như thế nào?

HS:  Nghiên cứu thông tin SGk trang 127 trả lời.

GV: Nhận xét và bổ sung kiến thức.

2. Đặc điểm của quá trình hình thành loài bằng con đường cách li địa lí:

- Quá trình hình thành loài bằng con đường cách li địa lí thường xảy ra với những loài động vật có khả năng phát tán mạnh.

- Quá trình hình thành loài bằng con đường cách li địa lí xảy ra một cách chậm chạp qua nhiều dạng trung gian chuyển tiếp.

- Quá trình hình thành loài thường gắn liền với quá trình hình thành quần thể thích nghi.