Giáo án Sinh học 12 Cánh diều Bài 3: Điều hòa biểu hiện gene

Giáo án Sinh học 12 Cánh diều Bài 3: Điều hòa biểu hiện gene

Xem thử

Chỉ từ 400k mua trọn bộ Kế hoạch bài dạy (KHBD) hay Giáo án Sinh 12 Cánh diều bản word chuẩn kiến thức, trình bày đẹp mắt, dễ dàng chỉnh sửa:

• B1: gửi phí vào tk: 0711000255837 - NGUYEN THANH TUYEN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận giáo án

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

- Trình bày được thí nghiệm trên operon lactose (lac) của vi khuẩn E.coli.

- Phân tích được ý nghĩa của điều hòa biểu hiện gene trong tế bào và trong quá trình phát triển cá thể.

- Nêu được ứng dụng của điều hòa biểu hiện gene.

2. Năng lực

Năng lực chung:

- Năng lực tự chủ và tự học: HS chủ động, tích cực tìm hiểu kiến thức. Xác định kế hoạch tìm hiểu về cơ chế điều hòa biểu hiện của gene và ứng dụng của nghiên cứu cơ chế điều hòa biểu hiện gene trong đời sống.

- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học kết hợp thảo luận trong nhóm xây dựng nội dung kiến thức theo yêu cầu.

- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Xây dựng được ý tưởng mới trong việc ứng dụng kiến thức cơ chế điều hòa biểu hiện của gene vào đời sống.

Năng lực sinh học:

- Năng lực nhận thức sinh học: Trình bày được thí nghiệm trên operon lactose (lac) của vi khuẩn E.coli. Phân tích được ý nghĩa của điều hòa biểu hiện gene trong tế bào và trong quá trình phát triển cá thể. Nêu được ứng dụng của điều hòa biểu hiện gene.

- Năng lực tìm hiểu thế giới sống: Trình bày được thí nghiệm phát hiện hiện tượng điều hòa quá trình chuyển hóa trong tế bào.

- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: HS sơ đồ hóa và giải thích được cơ chế điều hòa hoạt động của gene, từ đó, giải thích các hiện tượng phát sinh để phục vụ đời sống con người.

3. Phẩm chất

- Chăm chỉ: tích cực học tập, tự nghiên cứu bài học để chuẩn bị nội dung bài học.

- Trách nhiệm: nghiêm túc trong học tập, rèn luyện và hoàn thành nội dung được giao.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

- SGK, SGV, kế hoạch bài dạy môn Sinh học 12 - Cánh Diều.

- Hình ảnh 3.1 - 3.2 và các hình ảnh liên quan.

- Video về điều hòa biểu hiện gene: https://youtu.be/A9bX_sC1mGc

- Máy tính, máy chiếu.

- Phiếu học tập.

2. Đối với học sinh

- SGK, SBT Sinh học 12 - Cánh Diều.

- Nghiên cứu bài học trước giờ lên lớp.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS xác định được nhiệm vụ học tập và có tâm thế, mong muốn khám phá các kiến thức mới của bài học.

b. Nội dung: GV dẫn dắt, đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề.

c. Sản phẩm học tập:

- Câu trả lời của HS.

- Tâm thế hứng khởi, sẵn sàng, mong muốn khám phá kiến thức mới của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đặt vấn đề: Nếu trong quá trình chuyển hóa của cơ thể mà một phản ứng nào đó không diễn ra thì hậu quả sẽ thế nào?

- GV chiếu một số hình ảnh về hậu quả của rối loạn chuyển hóa:

- GV yêu cầu HS vận dụng kiến thức đã học trả lời câu hỏi: Tại sao lại xuất hiện các kiểu hình khác thường mà chúng ta đang quan sát?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, vận dụng kiến thức, kĩ năng của bản thân để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS xung phong trả lời câu hỏi: Sự rối loạn trong biểu hiện gene dẫn đến xuất hiện các kiểu hình khác thường ví dụ như bệnh bạch tạng hay ung thư,...

- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV ghi nhận các câu trả lời của HS, chốt đáp án.

- GV dẫn dắt gợi mở cho HS: Sự điều hòa biểu hiện gene đóng vai trò rất quan trọng đối với tế bào và cơ thể. Vậy cơ chế nào điều hòa biểu hiện gene? Có những ứng dụng thực tế nào liên quan đến cơ chế điều hòa biểu hiện gene? Chúng ta cùng vào - Bài 3. Điều hòa biểu hiện gene.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về điều hòa biểu hiện gene của operon lac ở vi khuẩn E.coli

a. Mục tiêu: Trình bày được thí nghiệm phát hiện ra operon lac ở E.coli.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, nêu nhiệm vụ; HS đọc nội dung mục I.1 SGK tr.20, tìm hiểu về Thí nghiệm nghiên cứu sự biểu hiện của các gene liên quan đến chuyển hóa lactose ở vi khuẩn E.coli.

c. Sản phẩm học tập: Thí nghiệm phát hiện operon lac ở vi khuẩn Escherichia coli.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu thí nghiệm - GV dẫn dắt giới thiệu về Jacques Monod và François Jacob: Jacques Monod (trái) và François Jacob (phải) - GV yêu cầu HS đọc hiểu thông tin mục I.1. Thí nghiệm, kết hợp với thông tin GV cung cấp, thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi 4 SGK tr.20: 1. Mô tả thí nghiệm nghiên cứu sự biểu hiện của các gene liên quan đến chuyển hóa lactose ở vi khuẩn E.coli. 2. Tại sao khi tăng nồng độ lactose trong môi trường nuôi cấy vi khuẩn E.coli, nồng độ các protein và enzyme phân giải đường này cũng tăng và ngược lại? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - Nhóm HS đọc mục I, kết hợp với thông tin do GV cung cấp, thảo luận cặp đôi thực hiện nhiệm vụ. - GV quan sát các nhóm HS tiến hành nhiệm vụ, hướng dẫn. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời HS xung phong trả lời câu hỏi hình thành kiến thức: Lactose là một trong những nguồn năng lượng của vi khuẩn. Khi ở trong môi trường có lactose, vi khuẩn E.coli cần sản xuất các protein và enzyme phân giải đường này để chuyển hóa thành năng lượng sử dụng trong tế bào. Còn khi môi trường không có lactose, các protein và enzyme sẽ bị hạn chế lại để tiết kiệm năng lượng. - HS khác nhận xét, đánh giá và bổ sung. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét câu trả lời của HS. - GV chuẩn hóa kiến thức, yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở. - GV kết luận: Thí nghiệm về sự biểu hiện đồng thời các enzyme chuyển hóa lactose bởi E.coli bởi một tín hiệu (lactose) từ môi trường cho thấy cơ chế điều hòa biểu hiện phiên mã các gene theo mô hình operon. - GV chuyển sang hoạt động tiếp theo.

I. ĐIỀU HÒA BIỂU HIỆN GENE CỦA OPERON LAC Ở VI KHUẨN E.coli 1. Thí nghiệm - Jacques Monod và François Jacob đã nghiên cứu sự biểu hiện của các gene liên quan đến chuyển hóa lactose ở vi khuẩn E.coli: (1) Thí nghiệm nuôi cấy vi khuẩn E.coli trong môi trường không có lactose. (2) Thí nghiệm nuôi cấy vi khuẩn E.coli trong môi trường có bổ sung lactose. - Kết quả: (1) Nồng độ permease và β-galactosidase trong tế bào rất thấp. (2) Nồng độ tăng lên 1000 lần. - Giả thuyết: một tín hiệu từ môi trường gây nên biểu hiện đồng thời một cụm nhiều gene mã hóa các enzyme tham gia chuyển hóa lactose. + Các gene này được phiên mã thành một mRNA (mRNA polycistronic). + Dịch mã mRNA này tạo ra nhiều chuỗi polypeptide.

................................

................................

................................

Trên đây tóm tắt một số nội dung miễn phí trong bộ Giáo án Sinh học 12 mới nhất, để mua tài liệu đầy đủ, Thầy/Cô vui lòng xem thử:

Xem thử

Xem thêm các bài soạn Giáo án Sinh học lớp 12 Cánh diều hay, chuẩn khác:

• Giáo án Sinh học 12 Bài 4: Đột biến gene

• Giáo án Sinh học 12 Bài 5: Nhiễm sắc thể và cơ chế di truyền nhiễm sắc thể

• Giáo án Sinh học 12 Bài 6: Đột biến nhiễm sắc thể

• Giáo án Sinh học 12 Bài 7: Di truyền học Mendel và mở rộng học thuyết Mendel

• Giáo án Sinh học 12 Bài 8: Di truyền liên kết giới tính, liên kết gene và hoán vị gene

---