Giáo án Lịch Sử 12 Bài 2: Liên Xô và các nước Đông Âu (1945 - 2000). Liên Bang Nga (1991 - 2000)

*Hoạt động 1: Hoạt động cá nhân:

GV: nhắc lại hoặc mời HS nêu lại kiến thức LS 11 về Liên bang CHXHCN Xô Viết: thành lập 1922, gồm 13 bang: Nga, Ucraina, Bêla rút, …(LS 11 trang 56)

GV giúp HS nhớ lại vai trò của LX trong CTTG II (trụ cột), sau đó đặt câu hỏi

? Cuộc chiến tranh thế giới thứ II đã để lại cho Liên Xô những hậu quả gì?

(27 triệu người chết; 1.710 thành phố bị tàn phá; hơn 7 vạn làng mạc; gần 32.000 nhà máy xí nghiệp...)

⇒ Nhiệm vụ đề ra là phải khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh, tiếp tục xây dựng CNXH.

? Vậy Đảng và nhà nước Liên Xô phải làm gì để hoàn thành nhiệm vụ đó?

- Thực hiện kế hoạch 5 năm (1946 - 1950)

? Trong 5 năm 1946 – 1950 nhân dân LX đã giành được những thành tựu gì?

GV: Việc hoàn thành thắng lợi kế hoạch 5 năm khôi phục kinh tế có ý nghĩa hết sức quan trọng, là nền tảng vững chắc để ND LX tiến hành công cuộc xây dựng CNXH trong những năm tiếp theo

I. Liên Xô:

a. Liên Xô (1945 - 1950)

- Gánh chịu hậu quả chiến tranh rất nặng nề: khoảng 27 triệu người chết, 1710 thành phố, 7 vạn làng mạc, 32000 xí nghiệp bị tàn phá....

- Tinh thần tự lực, tự cường nhân dân Liên Xô đã hoàn thành kế hoạch 5 năm khôi phục kinh tế (1946 - 1950)

* Thành tựu:

- Hoàn thành kế hoạch khôi phục kinh tế trước thời hạn (4 năm 3 tháng)

1950: Sản lượng công nghiệp tăng 73% so với trước chiến tranh.

- 1950:Sản xuất nông nghiệp đã đạt mức trước chiến tranh

- 1949: Chế tạo thành công bom nguyên tử.

⇒ Phá thế độc quyền bom nguyên tử của Mĩ

*Hoạt động 2: Cả lớp và cá nhân

GV: Sau khi hoàn thành kế hoạch khôi phục kinh tế,Liên Xô vẫn là một nước nông nghiệp lạc hậu, kĩ thuật chưa được áp dụng nhiều vào sản xuất. Các ngành công nghiệp nặng chưa phát triển mạnh. Liên Xô vẫn tiếp tục công cuộc xây dựng CNXH

? Để xây dựng CNXH, Đảng và nhà nước Liên Xô đã đề ra những biện pháp gì?

- Thực hiện các kế hoạch 5 năm (1951 - 1955) và (1956 - 1960), kế hoạch 7 năm (1959 - 1965)

? Trình bày những thành tựu mà nhân dân Liên Xô đạt được trong thời gian này?

- Sản lượng công nghiệp chiếm 20% sản lượng công nghiệp thế giới.

- Nông nghiệp: Năm 1970 đạt 186 triệu tấ- ¾ dân số có trình độ trung học và đại học

? GV hỏi:Hãy cho biết chính sách đối ngoại của Liên Xô trong thời kì này?

? Theo em,những thành tựu LX đạt được trong công cuộc khôi phục kinh tế và xây dựng CNXH có ý nghĩa như thế nào?

- Đối với trong nước?

- Đối với quốc tế?

HS suy nghĩ trả lời, GV bổ sung ý kiến và kết thúc bài học.

b. Liên Xô (1950 đến nửa đầu những năm 70)

* Công nghiệp:

+ Đến giữa những năm 70, LX trở thành cường quốc công nghiệp thứ 2 thế giới (sau Mỹ)

+ Đi đầu trong công nghiệp vũ trụ, công nghiệp điện hạt nhân: 1957: phóng thành công vệ tinh nhân tạo; 1961: phóng con tàu Phương Đông bay vòng quanh trái đất do phi công Ga ga rin...

- Nông nghiệp: Sản lượng trung bình hàng năm tăng 16% (những năm 60)

- Chính trị, xã hội:

+ Tương đối ổn định

GV: Hướng dẫn HS đọc thêm phần II.1-2

GV: Việc tìm hiểu về công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô và các nước Đông Âu, em hãy rút ra nguyên nhân sụp đổ của CNXH ở Liên Xô và các nước Đông Âu?

HS:

Chủ quan?

Khách quan?

GV bổ sung và rút ra Kết luận:

- Đây là sự sụp đổ về một mô hình XD CNXH chưa đúng đắn, khoa học

- GV: Liên hệ công cuộc XD CNXH ở Trung Quốc và Việt Nam để HS hiểu thêm.

Chuyển mục

II. Liên Xô và các nước Đông Âu từ giữa những năm 70 đến năm 1991:

1. Sự khủng hoảng củachế độ XHCN ở LX

2. Sự khủng hoảng của chế độ XHCN ở các nước Đông Âu

3. Nguyên nhân tan rã của chế độ XHCN ở LX và các nước Đông Âu

- Mô hình CNXH đã xây dựng có nhiều khuyết tật và thiếu sót; đường lối lãnh đạo mang tính chủ quan, duy ý chí; cơ chế quan liêu ,bao cấp

- Không bắt kịp bước phát triển của KHKT

- Khi cải tổ thì mắc sai lầm

- Sự chống phá của các thế lực thù địch trong và ngoài nước

⇒ Đây là sự sụp đổ về một mô hình XD CNXH chưa đúng đắn, khoa học.

GV: giới thiệu nét chung về LBN: Dân số: 143.782.338 (2004)

Diện tích: tổng S: 17.075.200 km². Diện tích đất: 16.995.800 km². (2004)

GV hướng dẫn HS quan sát Liên bang Nga trên lược đồ và giới thiệu khái quát Sau đó GV nêu câu hỏi: Em hãy nêu những nét chính về tình hình Liên bang Nga từ năm 1991- 2000. Tình hình chung của nước Nga hiện nay như thế nào?

 + Về kinh tế?

 + Về chính trị, xã hội?

 + Về đối ngoại?

GV bổ sung và Kết luận

III. Liên bang Nga từ năm 1991 đến năm 2000

- Từ 1991, LBN là quốc gia kế tục Liên Xô.

- Trong thập kỉ 90, dưới thời tổng thống En xin tình hình khó khăn và khủng hoảng k.tế, tranh chấp sắc tộc...

- 1996- 2000, từng bước phục hồi và tăng trưởng…

- Đối ngoại: CS ngả về phương Tây ko đạt được mong muốn, về sau khôi phục và phát triển mối quan hệ với các nước châu Á

- Từ năm 2000, Putin lên làm Tổng thống, từng bước đưa LBN thoát khỏi khó khăn và khủng hoảng, k.tế p. triển, chính trị ổn định vị trí quốc tế được nâng cao để trở lại vị thế cường quốc ở châu Âu-Á.

- Khó khăn: Xung đột sắc tộc…