Soạn bài Phân tích bài Khóc Dương Khuê - ngắn nhất Cánh diều

Soạn bài Thực hành đọc hiểu: Phân tích bài Khóc Dương Khuê trang 116, 117, 118, 119, 120 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 9 Cánh diều giúp học sinh soạn văn 9 dễ dàng hơn.

Soạn bài Phân tích bài Khóc Dương Khuê - ngắn nhất Cánh diều

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 116 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

- Đọc trước văn bản Phân tích bài Khóc Dương Khuê; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Hoàng Hữu Yên.

- Liên hệ với những hiểu biết khi đọc hiểu bài thơ Khóc Dương Khuê của Nguyễn Khuyến đã học ở Bài 1 (sách Ngữ văn 9, tập 1) để đọc hiểu văn bản này.

- Chú ý để rút ra điểm giống nhau và khác nhau trong cách phân tích một văn bản thơ (Khóc Dương Khuê – Nguyễn Khuyến) so với cách phân tích một văn bản truyện (Chuyện người con gái Nam Xương – Nguyễn Dữ, Làng – Kim Lân).

Trả lời:

- Thông tin về tác giả Hoàng Hữu Yên:

+ Hoàng Hữu Yên sinh năm 1927, quê quán Nghệ An.

2. Đọc hiểu

* Nội dung chính: Văn bản muốn ca ngợi bài thơ Khóc Dương Khuê là một tuyệt tác viết về tình bạn vĩnh cửu trong nền văn học nước nhà.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

1. Vấn đề cần làm sáng tỏ ở bài này là gì?

- Tình bạn vĩnh cửu của Dương Khuê  và Nguyễn Khuyến.

2. Các ý gạch đầu dòng làm rõ nội dung nào?

- Làm diễn biến tâm trạng của Nguyễn Khuyến.

3. Chữ nào được chú ý phân tích?

- Chữ “thôi”

4. Dấu ba chấm giữa đoạn thơ có ý nghĩa gì?

- Chỉ những câu văn nữa vẫn chưa được trích.

5. Chú ý cách tóm tắt thơ.

- Kết hợp giữa phương thức tự sự cộng trích dẫn ý thơ để tóm tắt.

6. Tại sao phần còn lại của bài thơ lại là phần quan trọng?

- Vì nó diễn tả nỗi đau mất bạn của Nguyễn Khuyến.

7. Câu văn nào nêu nhận xét chủ quan của người viết?

- Câu: “Giờ này, trước mắt và trong lòng tác giả là cả một sự trống vắng ghê người.”

8. Phần kết bài tác giả nêu lên nội dung gì?

- Đây bài thơ viết về tình bạn hay nhất của nền văn học nước nhà.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 120 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Mục đích của văn bản Phân tích bài “Khóc Dương Khuê” là gì?

Trả lời:

- Muốn ca ngợi bài thơ là một tuyệt tác viết về tình bạn vĩnh cửu trong nền văn học nước nhà.

Câu 2 (trang 120 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Bố cục của văn bản gồm mấy phần? Nêu nội dung chính của mỗi phần?

Trả lời:

- Bố cục văn bản gồm 3 phần

+ Phần 1 (trong nhiều mối quan hệ … ông đã viết một áng thơ khóc bạn): Giới thiệu vấn đề cần nghị luận  – Tình bạn.

+ Phần 2 (tiếp … chân thành về tình bạn): Triển khai vấn đề về nghị luận – Tình bạn vĩnh cửu của Nguyễn Khuyến và Dương Khuê

+ Phần 3 (còn lại): Tổng kết vấn đề nghị luận – Khẳng định lại tình bạn đẹp.

Câu 3 (trang 120 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Tác giả đã phân tích bài thơ theo cách nào? Cách phân tích ấy có tác dụng gì trong việc làm rõ nội dung chính của bài thơ?

Trả lời:

- Phân tích bằng cách phân tích chi tiết từng câu thơ 

- Tác dụng:

+ Phân tích rõ từng ý trong câu thơ

+ Thể hiện cảm xúc của tác giả qua từng ý thơ

+ …

Câu 4 (trang 120 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Chỉ ra luận đề và các luận điểm chính trong văn bản. Theo em, các luận điểm trong văn bản có làm sáng tỏ được luận đề không? Vì sao?

Trả lời:

* Luận đề: Tình bạn lấp lánh bất chấp sự thay đổi của thời thế và cảnh ngộ riêng.

- Luận điểm 1: Tất cả nỗi đau mất bạn dường như dồn nén vào câu lục bát mở đầu này.

- Luận điểm 2: Với Nguyễn Khuyến, sau giây phút bình tĩnh lại, cả một quãng đời thanh xuân thơ mộng, êm đẹp đầy ắp kỉ niệm về tình bạn lần lượt hiện ra cụ thể, sinh động, sống dậy trong lòng và trước mắt tác giả cũng như độc giả.

- Luận điểm 3: Với mạch cảm xúc ấy, tác giả đưa chúng ta về những ấn tượng mới khó quên trong lần gặp gỡ cuối cùng của ông với bạn cố tri Dương Khuê.

- Luận điểm 4: Phần còn lại gồm mười sáu câu là phần quan trọng của tác phẩm Khóc Dương Khuê, diễn tả nỗi đau không còn bạn nữa!

- Luận điểm 5: Mấy câu kết của đoạn này làm hiện lên hình tượng nỗi đau khôn tả, tiếng khóc không nước mắt, nỗi đau dường như đã dồn cả vào lòng.

=> Có làm sáng tỏ được luận đề vì những luận điểm trên chứng minh và làm rõ ý cho luận đề.

Câu 5 (trang 120 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Dẫn ra một số bằng chứng cho thấy tác giả đã sử dụng cách trình bày kết hợp nêu vấn đề khách quan và phát biểu ý kiến chủ quan.

Trả lời:

- Nêu vấn đề khách quan:

+ Trước ông, Phạm Thái chẳng đã viết văn tế Trương Đăng Thụ và sau ông, Phan Bội Châu cũng viết văn tế Phan Châu Trinh.

+ Nỗi đau mất bận hiện ra dưới nhiều cung bậc: lúc bộc phát, lục ngậm ngùi nuối tiếc, lúc lắng đọng thấm sâu, chi phối tuổi già của tác giả.

+ …

- Phát biểu ý kiến chủ quan:

+ Tiếc thay đó lại là sự thật nghiệt ngã!

+ Kì tái ngộ quý hóa biết dường nào!

+ …

Câu 6 (trang 120 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Từ văn bản trên, em rút ra được kinh nghiệm nào về cách thức phân tích một bài thơ?

Trả lời:

- Kinh nghiệm:

+ Chia luận điểm rõ ràng, mạch lạc theo mạch cảm xúc của tác giả

+ Liên hệ, dẫn dắt nhiều dẫn chứng, lí lẽ để bài viết sáng tỏ, hấp dẫn và thuyết phục.

+ …

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 Cánh diều ngắn nhất, hay khác:

• Viết quảng cáo hoặc tờ rơi về một sản phẩm hay một hoạt động

• Trình bày ý kiến về một sự việc có tính thời sự

• Tự đánh giá: Hình ảnh con thuyền, người dân chài trong bài thơ "Quê hương"

• Hướng dẫn tự học trang 126

• Nội dung ôn tập

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 9 hay khác:

• Soạn văn 9 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn văn 9 Cánh diều (ngắn nhất)
• Giải lớp 9 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 9 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 9 Chân trời sáng tạo (các môn học)

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---