p-Xylene là gì

p-Xylene là một đồng phân của xylene thuộc nhóm arene (hydrocarbon thơm). Bài viết dưới đây giúp các bạn hiểu rõ hơn về p-xylene. Mời các bạn đón đọc:

p-Xylene là gì

1. p-Xylene là gì?

- p-Xylene (hay 1,4-dimethylbenzen) là một đồng phân của xylene thuộc nhóm arene (hydrocarbon thơm), có công thức phân tử là C₈H₁₀. p-Xylene là chất lỏng không màu, mùi thơm nhẹ, không tan trong nước, tan tốt trong dung môi hữu cơ, dễ bay hơi và dễ cháy.

- p-Xylene có phân tử khối M = 106.

- Công thức cấu tạo của p-xylene:

- p-Xylene có tính chất hóa học sau:

+ Phản ứng halogen hóa: p-xylene tác dụng với Cl₂, Br₂ có mặt xúc tác FeBr₃ ở nhiệt độ cao.

+ Phản ứng nitro hóa: p-xylene đươc nitro hóa (thay thế nguyên tử H ở vòng benzene bằng nhóm nitro –NO₂) bằng hỗn hợp HNO₃ đặc và H₂SO₄ đặc.

+ Phản ứng cộng (cộng H₂, Cl₂,...) vào vòng benzene.

+ Phản ứng oxi hóanhóm alkyl bằng tác nhân mạnh (KMnO₄, K₂Cr₂O₇).

2. Điều chế p-xylene

p-Xylene được sản xuất từ dầu mỏ bằng cách chưng cất phân đoạn BTX (benzen–toluene–xylene) → thu hỗn hợp xylene, sau đó tách p-xylene ra khỏi hỗn hợp bằng kết tinh chọn lọc ở nhiệt độ thấp.

3. Ứng dụng của p-xylene

- Nguyên liệu hóa học quan trọng: Dùng để sản xuất acid terephthalic hoặc dimethyl terephthalate (DMT) → là nguyên liệu chính để sản xuất nhựa PET (chai nhựa, sợi polyester).

- Dung môi công nghiệp: dùng trong sơn, mực in, keo.

- Trong nhiên liệu: pha vào xăng để tăng trị số octan.

4. Bài tập minh họa p-xylene

Câu 1.Công thức phân tử của p-xylene là

A. C₆H₆.

B. C₈H₁₀.

C. C₇H₈.

D. C₉H₁₂.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Câu 2.p-Xylene thuộc nhóm hợp chất nào sau đây?

A. Arene.

B.Alkyne.

C. Alcohol.

D.Phenol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Câu 3: p-Xylene phản ứng với chất nào sau đây trong điều kiện thích hợp?

A. NaOH (loãng).

B. HBr (khí).

C.Br₂ (trong dung môi CCl₄, có chiếu sáng).

D.H₂O.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Xem thêm kiến thức hóa học của các đơn chất, hợp chất hay khác:

• Vitamin B12 là gì?
• Xylitol là gì
• Xylene là gì
• Toluene là gì
• Nitrobenzene là gì

---