(Siêu ngắn) Soạn bài Gió thanh lay động cành cô trúc - Cánh diều

Bài viết soạn bài Gió thanh lay động cành cô trúc trang 96, 97, 98, 99, 100 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 10 Cánh diều giúp học sinh lớp 10 dễ dàng soạn văn 10.

(Siêu ngắn) Soạn bài Gió thanh lay động cành cô trúc - Cánh diều

A/ Hướng dẫn soạn bài Gió thanh lay động cành cô trúc

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 96 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):

- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

- Đọc trước văn bản Gió thanh lay động cành cô trúc và tìm hiểu thêm toàn văn bài viết về Nguyễn Khuyến qua chùm thơ tu của tác giả Chu Văn Sơn.

Trả lời:

- Đọc trước văn bản

+ Văn bản Gió thanh lay động cành cô trúc của tác giả Chu Văn Sơn (1962 – 2019)

2. Đọc hiểu

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 97 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 ): Ở phần (1) tác giả nhắc đến chùm thơ nào?

Trả lời:

- Dự đoán: tác giả muốn nhắc đến chùm thơ về mùa thu.

Câu 2 (trang 97 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 ): Ở phần 2, tác giả đã nêu và muốn chứng minh với người đọc điều gì?

Trả lời:

Hai câu đề của bài thơ Thu vịnh.

Câu 3 (trang 97 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 ): Xác định những câu văn, cụm từ cho biết thái độ và cảm xúc của người viết trong phần 3

Trả lời:

+  “tóm đúng cái thần thái của trời thu”

+ “Với hai sắc độ ....  gọi là “những điệu xanh”

+ “khung cửa ấy thật sự ăn nhập”

Câu 4 (trang 98 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 ): Hãy chỉ ra từ ngữ có tính gợi hình, gợi cảm trong phần 4.

Trả lời:

Hư huyền, bâng khuâng, lặng lẽ, u hoài, phân định, huyền hồ, thinh không, mênh mông, hồ nghi, thảng thốt, tĩnh lặng, xa vắng, đánh động, thẳm sâu, thanh vắng, thiên không, tình nồng

Câu 5 (trang 99 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 ): Những từ ngữ nào có tác dụng kết nối ý của phần 5 với các phần trước đó?

Trả lời:

Cuối cùng, tất cả, và.

* Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 ): Em hiểu thế nào về nhan đề Gió thanh lay động cành cô trúc ?

Trả lời:

Cành cây cô trúc: biểu tượng sự thanh cao, mỏng manh.

=> Nhan đề này gợi sự giữ mình, luôn xao mình dù chỉ là một làn gió thoảng qua.

Câu 2 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 ): Hãy chỉ ra các luận điểm của văn bản Gió thanh lay động cành cô trúc và trình tự sắp xếp các luận điểm đó.

Trả lời:

- LĐ1: Giới thiệu về cái thần của mùa thu trong thi ca (cụ thể bài Thu vịnh của Nguyễn Khuyến).

- LĐ2: 2 câu đề: cái thần thái của trời thu.

- LĐ3: 2 câu thực: bức tranh thu thanh đạm cứ hạ dần độ cao.

- LĐ4: 2 câu luận: Không gian thu cao rộng.

- LĐ5: 2 câu kết: Nỗi niềm u ẩn của Nguyễn Khuyến.

=> Trình tự sắp xếp: bố cục bài thơ: đề - thực - luận - kết.

Câu 3 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 ): Để làm rõ đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của từng cặp câu “đề, thực, luận, kết”, tác giả Chu Văn Sơn đã kết hợp những thao tác nghị luận nào? Hãy chỉ ra các thao tác ấy và phân tích hiệu quả phối hợp của chúng trong một đoạn cụ thể.

Trả lời:

Kết hợp những thao tác nghị luận: phân tích, chứng minh.

+ Chứng minh: Hai câu đề đã ghi ngay được cái thần thái của trời thu.

Sau đó nêu ra các dẫn chứng để chứng minh.

+ Thao tác phân tích: Phân tích câu “Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao”, tác giả đã viết: “Chữ xanh ngắt gợi được cái sắc xanh riêng của mùa thu với tất cả vẻ êm ả....”

Câu 4 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 ): Ở đoạn văn cuối (“Tất cả những điều ấy [...] đến thế kỉ nào?”), tác giả chủ yếu sử dụng kiểu câu nào? Theo em, kiểu câu ấy có tác dụng gì trong việc thể hiện thông điệp, giọng điệu, sắc thái cảm xúc của người viết?

Trả lời:

- Tác giả chủ yếu sử dụng kiểu câu hỏi tu từ.

- Khơi gợi trí tưởng tượng của người đọc, bộc lộ cảm xúc, sắc thái tình cảm.

Câu 5 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 ): Đoạn văn sau cho thấy tác giả đã huy động những kiến thức nào vào việc đọc hiểu văn bản: “Ba chữ mấy từng cao cho thấy tầm nhìn thi sĩ rộng mở cùng với các tầng trời. Nếu nền phông gợi những khoảng xa của hậu cảnh, thì ở gần tầm mắt hơn, hiện ra một tiên cảnh là cần trúc lơ phơ... Tầm nhìn dịch chuyển từ xa đến gần. Và, không phải cành trúc, ngọn trúc mà phải là cần trúc. Chữ cần là nét cong mềm mại thật hợp điệu thu. Chữ lơ phơ tả vẻ đẹp lưa thưa mà lay động. Chữ hắt hiu thật là cái hồn của gió thu.”?

Trả lời:

- Kiến thức về điện ảnh: “nếu phông nền gợi những khoảng xa của hậu cảnh”.

- Kiến thức về nghệ thuật, phân tích văn học: “hiện ra một tiên cảnh”, “nét cong mềm mại thật hợp điệu thu”.

Câu 6 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 ): Liên hệ với bài Thu điếu đã học ở Bài 6, em hãy đề xuất một luận điểm (1 hoặc 2 câu) nêu rõ được tâm hồn và tài nghệ của Nguyễn Khuyến qua chùm thơ thu.

Trả lời:

- Nguyễn Khuyến là người có tâm hồn tinh tế, nhạy cảm trước những biến chuyển của thiên nhiên và thời cuộc.

B/ Học tốt bài Gió thanh lay động cành cô trúc

1/ Nội dung chính Gió thanh lay động cành cô trúc

Văn bản đã phân tích, cảm nhận những nét đặc sắc trong bài thơ Thu vịnh của Nguyễn Khuyến. Qua đó, khẳng định tài năng của tác giả.

2/ Bố cục văn bản Gió thanh lay động cành cô trúc

Gồm 4 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “Nguyễn Khuyến đấy chăng”: Phân tích vẻ đẹp của hai câu đề trong bài thơ Thu Vịnh – Nguyễn Khuyến.

- Phần 2: Tiếp theo đến “thông thoáng trữ tình ấy”: Vẻ đẹp trong hai câu thực.

- Phần 3: Tiếp theo đến “lời vận đạm là thế”: Phân tích hai câu luận.

- Phần 4: Còn lại: Phân tích hai câu kết.

3/ Tóm tắt văn bản Gió thanh lay động cành cô trúc

Văn bản Gió thanh lay động cành cô trúc là bài phân tích, cảm nhận về bài thơ Thu vịnh của tác giả Nguyễn Khuyến.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Gió thanh lay động cành cô trúc

a. Giá trị nội dung:

Cảm nhận bức tranh mùa thu thư thái.

b. Giá trị nghệ thuật:

Nghệ thuật nghị luận chặt chẽ, thuyết phục.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 10 Cánh diều siêu ngắn, hay khác:

• Đừng gây tổn thương

• Thực hành tiếng Việt trang 105

• Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học

• Giới thiệu, đánh giá vẻ đẹp của tác phẩm văn học

• Tự đánh giá: "Phép mầu" kì diệu của văn học

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 10 hay khác:

• Soạn văn 10 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn văn 10 Cánh diều (ngắn nhất)
• Soạn văn 10 Cánh diều (siêu ngắn)
• Giải Chuyên đề học tập Văn 10 Cánh diều
• Giải lớp 10 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 10 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 10 Chân trời sáng tạo (các môn học)

---