(Siêu ngắn) Soạn bài Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ - Cánh diều

Bài viết soạn bài Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 6 Cánh diều giúp học sinh lớp 6 dễ dàng soạn văn 6.

(Siêu ngắn) Soạn bài Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ - Cánh diều

A/ Hướng dẫn soạn bài Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

1. Chuẩn bị

Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng những hiểu biết về văn nghị luận vào đọc hiểu văn bản này.

– Khi đọc văn bản nghị luận, các em cần chú ý:

+ Văn bản viết về vấn đề gì?

+ Ở văn bản này, người viết định thuyết phục điều gì?

+ Để thuyết phục, người viết đã nêu lên các lí lẽ và bằng chứng cụ thể nào?

– Đọc trước đoạn trích Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ; tìm hiểu thêm thông tin về nhà phê bình Nguyễn Đăng Mạnh.

- Vận dụng những hiểu biết sau khi học văn bản Trong lòng mẹ (Bài 3) để đọc hiểu và tìm ra những thông tin được bổ sung khi học bài này.

Trả lời:

- Văn bản viết về lí do Nguyên Hồng là nhà văn đại diện của những người cùng khổ.

- Ở văn bản này, người viết định thuyết phục rằng nhà văn Nguyên Hồng là nhà văn của những người cùng khổ.

- Để thuyết phục người viết đã nêu ra những lí lẽ và bằng chứng cụ thể:

+ Nguyên Hồng là người nhạy cảm, dễ xúc động => Ông khóc rất nhiều.

+ Nguyên nhân do khóc nhiều, nhạy cảm, dễ xúc động là do thiếu tình cảm gia đình từ nhỏ => Do cha mất năm 12 tuổi, mẹ đẻ bị gia đình chồng khinh miệt, ruồng bỏ nên lấy chồng mới lại hay đi làm ăn xa, Nguyên Hồng phải sống với bà cô cay nghiệt.

+ Nguyên Hồng là một nhà văn đậm chất dân nghèo, dân lao động => Do tuổi thơ phải tiếp xúc cùng những hạng người thấp kém nhất trong xã hội. Đến năm 16 tuổi thì nhập hẳn vào cuộc sống đó được thể hiện cụ thể qua ngoại hình và cung cách sinh hoạt.

* Nhà phê bình Nguyễn Đăng Mạnh:

– GS.NGND Nguyễn Đăng Mạnh sinh ngày 18 tháng 3 năm 1930 tại Nam Định – mất ngày 9 tháng 2 năm 2018.

– Quê quán: Gia Lâm, Hà Nội.

- Năm 1960, ông được giữ lại trường Đại học Sư phạm Hà Nội làm cán bộ giảng dạy. Từ đó ông bắt đầu viết nghiên cứu và trở thành nhà nghiên cứu phê bình. Ông từng làm chủ nhiệm bộ môn Văn học Việt Nam hiện đại, khoa Ngữ văn, trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

- Nguyễn Đăng Mạnh được coi là nhà nghiên cứu đầu ngành về văn học Việt Nam hiện đại. Nhà văn đạt danh hiệu Nhà giáo Ưu tú năm 1990, Nhà giáo Nhân dân 2002.

- GS. Nguyễn Đăng Mạnh là một trong những nhà nghiên cứu phê bình văn học xuất sắc, với trí thức sâu rộng, cùng tình yêu cháy bỏng, nhiệt huyết với văn học, người thầy tâm huyết, tận tâm với nghề đã chắp bút sáng tác nên các trang văn đánh giá về những nhà văn, những tác phẩm, nhân vật vang danh trong diễn đàn văn học, để người đọc thấu hiểu được những vẻ đẹp tiềm tàng sâu lắng.

- Một số tác phẩm nổi bật như: Mấy vấn đề phương pháp tìm hiểu, phân tích thơ Hồ Chí Minh (1987)/ Văn học Việt Nam 1945–1975, 2 tập (chủ biên, 1988–1990)/ Nguyên Hồng, con người và sự nghiệp (1988)/ Chân dung văn học, tập I (1990)/ Văn và dạy học văn (1993),...

2. Đọc hiểu

* Trong khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi trong khi đọc: 

1. Ý chính của phần 1 là gì? Chú ý câu mở đầu, các câu triển khai và câu kết.

Ý chính của phần 1 là chứng minh nhà văn Nguyên Hồng là một người nhạy cảm, dễ xúc động, dễ khóc trong mọi sự việc trong cuộc sống.

2. Phần 2 tập trung phân tích nội dung nào? Chú ý lí lẽ, bằng chứng.

Phần 2 tập trung phân tích ảnh hưởng của tuổi thơ cơ cực, bất hạnh khi thiếu đi tình cảm gia đình đến cách sống, cách nghĩ, cách viết của Nguyên Hồng.

3. Các câu trong hồi kí của Nguyên Hồng là bằng chứng cho ý kiến nào?

Bằng chứng cho những bất hạnh, thiếu thốn mà Nguyên Hồng phải trải qua trong thời thơ ấu.

4. Đoạn này làm rõ thêm điều gì ở nhà văn Nguyên Hồng?

Đoạn này cho thấy Nguyên Hồng phải sống cuộc đời tuổi thơ thiếu thốn cả về vật chất và tinh thần. Không chỉ thiếu hụt tình cảm gia đình mà còn phải lang bạt, sống cùng những người cùng khổ khác trong xã hội.

5. Điều làm nên sự khác biệt của tác phẩm Nguyên Hồng là ở hoàn cảnh sống của ông?

Đó là “chất dân nghèo, chất lao động” ta không thể tìm thấy điều này ở những cây bút khác

6. Câu nói của bà Nguyên Hồng làm sáng tỏ cho điều gì?

Câu nói khẳng định một lần nữa con người Nguyên Hồng là một người nhân dân chân chính, mộc mạc từ cách sinh hoạt, ăn mặc, nói năng và đi cả vào sự nghiệp văn chương của nhà văn.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Văn bản viết về vấn đề gì? Nội dung của bài viết có liên quan như thế nào với nhan đề Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ? Nếu được đặt nhan đề khác cho văn bản, em sẽ đặt là gì?

Trả lời:

- Văn bản viết về vấn đề khẳng định lí do nhà văn Nguyên Hồng được nhắc đến là nhà văn viết về những số phận con người cùng khổ.

- Nội dung văn bản liên quan mật thiết đến nhan đề văn bản. Có thể thấy, nhan đề mang sức khái quát cao nội dung toàn văn bản.

- Nếu được đặt nhan đề khác cho văn bản, em sẽ đặt là Nhà văn Nguyên Hồng và những số phận cùng khổ của kiếp người.

Câu 2 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Để thuyết phục người đọc rằng: Nguyên Hồng “rất dễ xúc động, rất dễ khóc”, tác giả đã nêu lên những bằng chứng nào (ví dụ: “khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chí từng chia bùi sẻ ngọt”;...)?

Trả lời:

+ Khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chí từng chia ngọt sẻ bùi

+ Khóc khi nhớ đến đời sống khổ cực của nhân dân mình ngày trước

+ Khóc khi nói đến công ơn của Tổ quốc...

+ Khóc khi kể lại những oan trái, đau khổ của những nhân vật là đứa con tinh thần do mình “hư cấu”

Câu 3 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Ý chính của phần 1 trong văn bản là: Nguyên Hồng "rất dễ xúc động, rất dễ khóc”. Theo em, ý chính của phần 2 và phần 3 là gì?

Trả lời:

- Ý chính phần 2: Tuổi thơ tủi cực, bất hạnh, thiếu thốn tình cảm gia đình của Nguyên Hồng.

- Ý chính phần 3: Nguyên Hồng còn thiếu thốn cả về vật chất, phải sống lang bạt, tha hương, tiếp xúc với đủ hạng người trong xã hội.

Câu 4 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Văn bản trên cho em hiểu thêm gì về nội dung đoạn trích Trong lòng mẹ đã học ở Bài 3?

Trả lời:

Văn bản cho thấy góc nhìn đa chiều hơn về cuộc sống của nhà văn Nguyên Hồng – đó chính là những trải nghiệm làm tiền đề để ông viết hồi kí Những ngày thơ ấu trong đó có đoạn trích đã được học ở bài 3.

Câu 5 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Viết một đoạn văn thể hiện cảm nghĩ của em về nhà văn Nguyên Hồng, trong đó có sử dụng một trong các thành ngữ sau: chân lấm tay bùn, khố rách áo ôm, đầu đường xó chợ, tình sâu nghĩa nặng.

* Hướng dẫn:

- Nội dung:

+ Đoạn văn thể hiện cảm nghĩ về nhà văn Nguyên Hồng.

- Hình thức:

+ Đoạn văn đúng yêu cầu hình thức của đoạn văn, không viết sai chính tả.

+ Đoạn văn sử dụng một trong các thành ngữ sau: chân lấm tay bùn, khố rách áo ôm, đầu đường xó chợ, tình sâu nghĩa nặng.

Đoạn văn tham khảo

Có thể khẳng định rằng Nguyên Hồng là nhà văn của những người cùng khổ. Điều đó một phần là do tính cách của ông - một người nhạy cảm, dễ xúc động và dễ khóc. Từ nhỏ, ông đã sống thiếu thốn tình yêu thương, đặc biệt là của người thân trong gia đình. Cha của Nguyên Hồng mất sớm, còn mẹ thì đi bước nữa, làm ăn ở xa. Mặc dù hết mực yêu thương con, nhưng bà lại không thể ở bên cạnh chăm sóc con chỉ vì những hủ tục của xã hội đương thời. Nhà văn cảm thấy đồng cảm sâu sắc với những người bất hạnh. Cuộc sống của ông cũng không dễ dàng, phải tự kiếm sống, chung đụng với mọi hạng người nơi đầu đường xó chợ. Năm mười sáu tuổi, ông đã phải rời bỏ quê hương đến thành thị kiếm sống. Cuộc sống chân lấm tay bùn đã làm nên chất dân nghèo, chất lao động trong ông, từ đó thấm vào các tác phẩm của ông.

B/ Học tốt bài Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

1/ Nội dung chính Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

Với nghệ thuật lập luận sắc bén, chặt chẽ; hệ thống lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục kết hợp một số biện pháp tu từ điệp ngữ, liệt kê, so sánh,… văn bản “Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ” của Nguyễn Đăng Mạnh đã chứng minh Nguyên Hồng là nhà văn nhạy cảm, khao khát tình yêu thương và đồng cảm với phụ nữ, trẻ em, người lao động và người dân nghèo. Sự đồng cảm và tình yêu đặc biệt ấy xuất phát từ chính hoàn cảnh xuất thân và môi trường sống của ông.

2/ Bố cục văn bản Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

- Gồm 3 phần:

+ Phần 1: (từ đầu… đến nhạy cảm của mình): Nguyên Hồng là nhà văn dễ xúc động

+ Phần 2 (tiếp … đến tôi đâu): Hoàn cảnh gia đình là một nguyên nhân tạo nên con người nhạy cảm của Nguyên Hồng

+ Phần 3 Còn lại: Môi trường sống đã tạo nên “chất dân nghèo” ở tác phẩm của ông

3/ Tóm tắt văn bản Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

Văn bản chứng minh Nguyên Hồng là nhà văn của những người cùng khổ. Qua những lí do Nguyên Hồng rất dễ xúc động, ông luôn khao khát tình yêu thương và dễ thông cảm với người bất hạnh.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

- Nội dung: Qua Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ, Nguyễn Đăng Mạnh đã chứng minh Nguyên Hồng là nhà văn nhạy cảm, khao khát tình yêu thương và đồng cảm với phụ nữ, trẻ em, người lao động và người dân nghèo. Sự đồng cảm và tình yêu đặc biệt ấy xuất phát từ chính hoàn cảnh xuất thân và môi trường sống của ông.

- Nghệ thuật:

+ Văn nghị luận sắc bén, chặt chẽ.

+ Sử dụng một số biện pháp tu từ: liệt kê, so sánh, điệp ngữ.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 Cánh diều siêu ngắn, hay khác:

• Kiến thức ngữ văn trang 72 - 73

• Vẻ đẹp của một bài ca dao

• Thực hành tiếng Việt trang 78 - 79

• Thực hành đọc hiểu: Thánh Gióng - tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước

• Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ lục bát

• Trình bày ý kiến về một vấn đề

• Tự đánh giá: Con cò trong ca dao

• Hướng dẫn tự học trang 88 Tập 1

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (siêu ngắn)
• Giải lớp 6 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 6 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 6 Chân trời sáng tạo (các môn học)

---