(Siêu ngắn) Soạn bài Về thăm mẹ - Cánh diều

Bài viết soạn bài Về thăm mẹ siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 6 Cánh diều giúp học sinh lớp 6 dễ dàng soạn văn 6.

(Siêu ngắn) Soạn bài Về thăm mẹ - Cánh diều

A/ Hướng dẫn soạn bài Về thăm mẹ

1. Chuẩn bị

- Xem lại hướng dẫn nêu trong mục Chuẩn bị ở bài À ơi tay mẹ để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

- Đọc trước bài thơ Về thăm mẹ; tìm hiểu thêm về tác giả Đinh Nam Khương.

- Hãy tưởng tượng em đang trên đường trở về nhà để gặp lại người thân sau một chuyến đi xa. Cảm xúc, suy nghĩ trong em lúc đó như thế nào?

Trả lời:

* Tác giả Đinh Nam Khương:

- Đinh Nam Khương sinh năm 1949, quê Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội. Ông là phó chủ tịch Hội Đông y Mỹ Đức, Hà Nội, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, sinh sống và làm việc tại Hà Nội.

- Giải thưởng:

+ Giải A cuộc thi thơ 1981-1982 - Báo Văn nghệ

+ Tặng thưởng bài thơ hay nhất 1992 - Báo Văn nghệ Quân đội

+ Tặng thưởng chùm thơ hay nhất 2001 - Báo Văn nghệ

+ Giải B cuộc thi thơ Lục bát 2002-2003

- Các tác phẩm tiêu biểu: Về thăm mẹ, Lã Vọng, Nhớ Trường Sơn, Nhớ trăng, Cỏ may,...

* Khi gặp lại người thân sau một chuyến đi xa, em sẽ bất ngờ và vô cùng phấn khởi, vui mừng chào đón người thân của mình.

2. Đọc hiểu

* Trong khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1. Từ nhan đề bài thơ và tranh minh họa, hãy đoán xem người trong tranh là ai. Tâm trạng của người đó như thế nào?

- Người trong tranh là người con.

- Tâm trạng người con: xúc động, bồi hồi, lòng nặng trĩu nhớ thương.

2. Chú ý thể thơ, chỉ ra vần, nhịp, hình ảnh trong bài thơ

- Thể thơ lục bát

- Gieo vần:

+ Chữ thứ 6 của câu 6 vần với chữ thứ 6 câu 8

+ Chữ thứ 8 của câu 8 vần với chữ thứ 6 câu 6

- Nhịp thơ 4/2 và 4/4

- Hình ảnh: chiều đông, bếp, mưa rơi, chum tương, áo tơi, cánh đồng, đàn gà, cái nơm, trái na,...

3. Dấu ba chấm trong dòng thơ ở khổ cuối có tác dụng gì?

Dấu ba chấm thể hiện cảm xúc nghẹn ngào không nói thành lời của tác giả.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 41 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Bài thơ là lời của ai? Thể hiện cảm xúc về ai? Cảm xúc như thế nào? (Đối chiếu với dự đoán ban đầu của em để xác nhận hoặc điều chỉnh).

Trả lời:

- Bài thơ là lời của người con

- Thể hiện cảm xúc về người mẹ

- Cảm xúc trân trọng, biết ơn, thương yêu da diết, mong nhớ khôn nguôi.

Câu 2 (trang 41 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Cảnh vật quanh ngôi nhà của người mẹ hiện lên với những hình ảnh nào? Những hình ảnh ấy đã giúp tác giả thể hiện được tình cảm gì?

Trả lời:

- Cảnh vật trong ngôi nhà của mẹ hiện lên với: Bếp chưa lên khói, mưa rơi, chiếc nón mê cũ và rách, áo tơi, đàn gà con,...

=> Những hình ảnh bình dị, thân thương, thể hiện nỗi nhớ đau đáu khôn nguôi, thương mẹ vất vả, lo lắng cho cuộc sống của mẹ.

Câu 3 (trang 41 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Xác định biện pháp tu từ ở khổ thơ thứ hai và chỉ ra tác dụng của biện pháp ấy.

Trả lời:

- BPTT: Ẩn dụ “nón mê” “áo tơi”

- Tác dụng: Thể hiện hình ảnh lam lũ, vất vả của người mẹ.

Câu 4 (trang 41 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Điều gì làm người con “Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn...”?

Trả lời:

Người con “Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn...” vì nghĩ đến cuộc sống mộc mạc, giản dị, những vất vả, nhọc nhằn của mẹ.

Câu 5 (trang 41 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Nhận xét cách gieo vần lục bát trong câu: “Áo tơi qua buổi cày bừa / Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm.".

Trả lời:

Nhận xét: cặp lục bát trên có sự đối xứng nhau trong các thanh ở các tiếng 2,4,6. Câu lục là B – T – B “tơi- buổi- bừa”; câu bát là B – T – B – B “còn- củn- hờ- rơm"

Câu 6 (trang 41 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Hình dung và tái hiện lại cảnh người con về thăm ngôi nhà của mẹ trong bài thơ bằng cách vẽ tranh minh hoạ hoặc miêu tả bằng lời văn.

Trả lời:

Chiều nay, tôi trở về ngôi nhà thuở nhỏ - nơi mẹ tôi vẫn sống những tháng ngày giản dị, cần mẫn. Căn nhà nhỏ ở sâu trong ngõ làng, thấp thoáng dáng hình khói bếp. Tôi cứ tưởng tượng hình ảnh bóng mẹ như chiều ngồi trước hiên nhà tỉ mỉ nhặt rau. Nhưng hôm nay mẹ lại không có nhà. Tôi ngồi ngoài hiên bên ấm chè còn ấm đợi mẹ. Cảnh vật xung quanh không thay đổi nhiều khiến tôi bồi hồi. Chiếc nón mê cũ, chiếc áo tơi đã sờn rách, đàn gà con mới nở chạy quanh nhà. Ngước mắt nhìn lên cây na, những quả na mẹ dành phần cho đứa con lâu ngày mới về. Nhìn những cảnh vật đó, tôi bỗng thấy thương mẹ vô cùng người phụ nữ cả một đời lam lũ, vất vả, chắt chiu cả cuộc đời.

B/ Học tốt bài Về thăm mẹ

1/ Nội dung chính Về thăm mẹ

“Về thăm mẹ” là bài thơ thể hiện tình cảm của người con xa nhà trong một lần về thăm mẹ mình. Mặc dù mẹ không ở nhà nhưng hình ảnh mẹ hiện hữu trong từng sự vật thân thuộc xung quanh. Mỗi cảnh, mỗi vật đều biểu hiện sự vất vả, tần tảo, hi sinh và đặc biệt là tình thương yêu của mẹ dành cho con.

2/ Bố cục văn bản Về thăm mẹ

- Gồm 3 phần

+ Khổ 1: 4 câu đầu: Hình ảnh mẹ gắn liền với bếp lửa

+ Khổ 2, 3: Tình yêu thương của mẹ gắn với những sự vật gần gũi

+ Khổ 4: 2 câu cuối: Tình cảm của người con với mẹ

3/ Tóm tắt văn bản Về thăm mẹ

Với thể thơ lục bát nhịp nhàng, biểu cảm. Kết hợp thành công các biện pháp tu từ: ẩn dụ, liệt kê. Bài thơ đã thể hiện được tình cảm của người mẹ dành cho người con thân yêu và đồng thời cũng là tình cảm mà người con dành cho mẹ của mình.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Về thăm mẹ

- Nội dung: Về thăm mẹ là bài thơ thể hiện tình cảm của người con xa nhà trong một lần về thăm mẹ mình. Mặc dù mẹ không ở nhà nhưng hình ảnh mẹ hiễn hữu trong từng sự vật thân thuộc xung quanh. Mỗi cảnh, mỗi vật đều biểu hiện sự vất vả, sự tần tảo, hi sinh và đặc biệt là tình thương yêu của mẹ dành cho con.

- Nghệ thuật:

+ Thể thơ lục bát nhịp nhàng, biểu cảm.

+ Kết hợp thành công các biện pháp tu từ: ẩn dụ, liệt kê.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 Cánh diều siêu ngắn, hay khác:

• Kiến thức ngữ văn trang 36 - 37

• À ơi tay mẹ

• Thực hành tiếng Việt trang 41 - 42

• Thực hành đọc hiểu: Ca dao Việt Nam

• Tập làm thơ lục bát

• Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ

• Tự đánh giá: Những điều bố yêu

• Hướng dẫn tự học trang 49

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (siêu ngắn)
• Giải lớp 6 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 6 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 6 Chân trời sáng tạo (các môn học)

---