(Siêu ngắn) Soạn bài Vẻ đẹp của một bài ca dao - Cánh diều

Bài viết soạn bài Vẻ đẹp của một bài ca dao siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 6 Cánh diều giúp học sinh lớp 6 dễ dàng soạn văn 6.

(Siêu ngắn) Soạn bài Vẻ đẹp của một bài ca dao - Cánh diều

A/ Hướng dẫn soạn bài Vẻ đẹp của một bài ca dao

1. Chuẩn bị

– Xem lại mục Chuẩn bị ở bài Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

– Đọc trước văn bản Vẻ đẹp của một bài ca dao; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Hoàng Tiến Tựu.

– Liên hệ với những hiểu biết của em về các bài ca dao đã học, suy nghĩ để trả lời các câu hỏi sau:

+ Ca dao là những sáng tác của ai? Thường bắt nguồn từ đâu? Thể thơ phổ biến của ca dao là thể thơ nào?

+ Bài ca dao Đứng bên ni đồng, ngó bên tê (2) đồng, mênh mông bát ngát có gì giống và khác các bài ca dao đã học ở Bài 27

Trả lời:

- Tác giả Hoàng Tiến Tựu:

+ Ngày sinh: Sinh năm 1933, mất năm 1998

+ Quê quán: Quê ở Thanh Hóa

+ Cuộc đời:

• Ông từng công tác và chủ nhiệm khoa Văn Đại học Sư phạm Vinh từ 1969 đến 1987.

• Ông là một nhà nghiên cứu văn học hàng đầu về chuyên ngành văn học dân gian với nhiều công trình nổi tiếng.

- Ca dao là sáng tác của nhân dân. Thường bắt nguồn từ cuộc sống sinh hoạt và lao động hàng ngày của người dân. Thể thơ được sử dụng phổ biến nhất trong ca dao là thể thơ lục bát.

	Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát	Các bài ca dao trong bài 2
Giống nhau	Cùng là ca dao, do nhân dân sáng tác trong cuộc sống hàng ngày
Khác nhau	- Thể hỗn hợp - Nói về vẻ đẹp thiên nhiên và vẻ đẹp của người con gái	Thể lục bát - Nói về tình cảm gia đình

2. Đọc hiểu

* Trong khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi trong khi đọc: 

1. Chú ý các từ địa phương: ni, tê

+ Ni: này

+ Tê: kia

2. Nội dung phần 1 khẳng định điều gì?

Phần 1 khẳng định cái hay là cái hay riêng biệt, độc đáo của bài ca dao, không thấy ở bất kì bài nào khác.

3. Phần 2 tập trung làm sáng tỏ ý nào? Từ "bởi vì" nhằm mục đích gì?

- Phần 2 tập trung làm sáng tỏ hai câu đầu bài ca dao không chỉ miêu tả không gian thiên nhiên mà còn có sự xuất hiện của con người.

- Từ "bởi vì" nhằm mục đích tạo sự hợp lí, logic theo quan hệ nguyên nhân – kết quả của những lí lẽ, dẫn chứng tác giả đưa ra.

4. Phần 3 phân tích yếu tố nào của bài ca dao?

Phần (3) phân tích hai câu đầu của bài ca dao.

5. Theo tác giả, hai câu cuối có gì khác biệt so với hai câu đầu của bài ca dao?

- Hai câu đầu có nội dung bao quát vẻ đẹp của toàn bộ cánh đồng lúa quê hương.

- Hai câu cuối miêu tả vẻ đẹp riêng, mang sắc thái cụ thể của một “chẽn lúa đòng đòng”.

6. Chú ý các từ “ngọn nắng” và “gốc nắng”

- Ngọn nắng: ánh ban mai êm dịu.

- Gốc nắng: Mặt Trời.

7. Câu cuối có thể coi là kết luận được không?

Câu cuối khái quát nội dung văn bản, thể hiện suy nghĩ, thông điệp tác giả muốn truyền tải.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 78 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Nội dung chính của văn bản Vẻ đẹp của một bài ca dao là gì? Nhan đề đã khái quát được nội dung chính của văn bản chưa?

Trả lời:

- Nội dung chính của văn bản Vẻ đẹp của một bài ca dao là: phân tích vẻ đẹp của bài ca dao Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát qua góc nhìn của người viết.

Câu 2 (trang 78 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Theo tác giả, bài ca dao trên có những vẻ đẹp gì? Vẻ đẹp ấy được nêu khái quát ở phần nào của văn bản? Vẻ đẹp nào được tác giả chú ý phân tích nhiều hơn?

Trả lời:

- Vẻ đẹp của cánh đồng (vẻ đẹp thiên nhiên) và vẻ đẹp của cô gái ra thăm đồng (vẻ đẹp con người).

- Vẻ đẹp được khái quát ở phần 1 văn bản.

- Vẻ đẹp được tác giả chú ý: Vẻ đẹp của cô gái ra thăm đồng (vẻ đẹp con người).

Câu 3 (trang 78 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Để làm rõ vẻ đẹp của bài ca dao, tác giả Hoàng Tiến Tựu đã dựa vào những từ ngữ, hình ảnh nào? Em hãy chỉ ra một số ví dụ cụ thể trong văn bản.

Trả lời:

Tác giả đã sử dụng hình ảnh chân thực kết hợp với từ ngữ giàu giá trị biểu cảm:

+ Hình ảnh "chẽn lúa đòng đòng đang phất phơ trước gió nhẹ" và "dưới ngọn nắng hồng ban mai" mới đẹp làm sao!

+ Hình ảnh “ngọn nắng” thật độc đáo

+ Hình ảnh “gốc nắng” chính là Mặt Trời vậy!

Câu 4 (trang 78 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): Hãy tóm tắt nội dung chính của phần 2,3,4 trong văn bản Vẻ đẹp của một bài ca dao theo mẫu:

Phần (1)	Nêu ý kiến: Bài ca dao có hai vẻ đẹp
Phần (2)
Phần (3)
Phần (4)

Trả lời:

Phần (1)	Nêu ý kiến: Bài ca dao có hai vẻ đẹp
Phần (2)	Nêu bố cục bài ca dao.
Phần (3)	Phân tích hai câu đầu của bài ca dao
Phần (4)	Phân tích hai câu cuối bài ca dao.

Câu 5 (trang 78 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1): So sánh những gì em hiểu viết về ca dao ở bài 2, văn bản của tác giả Hoàng Tiến Tựu cho em hiểu thêm được những gì về nội dung và hình thức của ca dao? Em thích nhất câu, đoạn nào trong văn bản nghị luận này?

Trả lời:

Nội dung	Hình thức
Ca dao ra đời do sự sáng tạo của nhân dân bắt nguồn từ cảm hứng sáng tác đến từ cuộc sống sinh hoạt đời thường. Ca dao đa dạng về nội dung, ca ngợi vẻ đẹp quê hương đất nước, ca ngợi tình yêu đôi lứa chỉ không chỉ đơn thuần là tình cảm gia đình	Ngoài việc sử dụng phổ biến thể thơ lục bát ca dao cũng rất đa dạng về thể loại có thể song thất lục bát, thể vãn, và thể hỗn hợp (hợp thể) như bài ca dao hôm nay chúng ta được tìm hiểu.

- Em thích nhất đoạn cuối cùng vì mặc dù rất ngắn gọn, xúc tích nhưng đoạn văn đã khái quát được cảm nhận, đánh giá của người viết về bài ca dao.

B/ Học tốt bài Vẻ đẹp của một bài ca dao

1/ Nội dung chính Vẻ đẹp của một bài ca dao

Qua “Vẻ đẹp của một bài ca dao”, Hoàng Tiến Tựu đã nêu lên ý kiến của mình về vẻ đẹp cũng như bố cục của một bài ca dao. Qua đó thể hiện khả năng lập luận xuất sắc của tác giả.

2/ Bố cục văn bản Vẻ đẹp của một bài ca dao

- Gồm 4 phần:

+ Phần 1: Từ đầu đến “một bài ca dao nào khác”

+ Phần 2: Tiếp đến “đồng lúa quê hương”

+ Phần 3: Tiếp đến “nói lên điều đó”

+ Phần 4: Còn lại

3/ Tóm tắt văn bản Vẻ đẹp của một bài ca dao

Trong hai câu thơ đầu hình ảnh cô gái đang ngắm cánh đồng thể hiện người con gái muốn ngằm nhìn bao quát cả cánh đồng. Hai câu thơ sau cô gái tập trung miêu tả chẽn lúa đòng đòng và liên hệ so sánh với bản thân mình đầy khéo léo và tinh tế. Qua đó thấy được ý nghĩa sâu sắc mà bài thơ thể hiện.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Vẻ đẹp của một bài ca dao

- Nội dung: Qua Vẻ đẹp của một bài ca dao, Hoàng Tiến Tựu đã nêu lên ý kiến của mình về vẻ đẹp cũng như bố cục của một bài ca dao. Qua đó thể hiện khả năng lập luận xuất sắc của tác giả.

- Nghệ thuật: Tác giả Hoàng Tiến Tựu đã thể hiện khả năng lập luận sắc bén qua tác phẩm Vẻ đẹp của một bài ca dao

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 Cánh diều siêu ngắn, hay khác:

• Kiến thức ngữ văn trang 72 - 73

• Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ

• Thực hành tiếng Việt trang 78 - 79

• Thực hành đọc hiểu: Thánh Gióng - tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước

• Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ lục bát

• Trình bày ý kiến về một vấn đề

• Tự đánh giá: Con cò trong ca dao

• Hướng dẫn tự học trang 88 Tập 1

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (siêu ngắn)
• Giải lớp 6 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 6 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 6 Chân trời sáng tạo (các môn học)

---