EDTA (Ethylenediaminetetraacetic acid) là gì

EDTA (Ethylenediaminetetraacetic acid) là một hợp chất hữu cơ có khả năng tạo phức với các ion kim loại. Bài viết dưới đây giúp các bạn hiểu rõ hơn về EDTA. Mời các bạn đón đọc:

EDTA (Ethylenediaminetetraacetic acid) là gì

1. EDTA (Ethylenediaminetetraacetic acid)là gì?

- EDTA (Ethylenediaminetetraacetic acid) là một hợp chất hữu cơ có công thức phân tử là C₁₀H₁₆N₂O₈. EDTA là tinh thể không màu, tan ít trong nước.

- EDTA có phân tử khối M = 292.

- Công thức cấu tạo của EDTA:

- EDTA có tính chất hóa học sau:

+ Tính acid: phản ứng với base tạo muối tan.

+ Phản ứng tạp phức: Tạo phức với hầu hết ion kim loại hóa trị II, III (Ca²⁺, Mg²⁺, Fe³⁺, Cu²⁺...). Phức EDTA–kim loại thường tan, bền trong dung dịch.

2. Điều chế EDTA (Ethylenediaminetetraacetic acid)

EDTA chủ yếu được tổng hợp từ ethylenediamine (1,2-diaminoethane), formaldehyde và natri xyanua. Cách này tạo ra tetrasodium EDTA, sau đó được chuyển thành các dạng acid.

3. Ứng dụng của EDTA (Ethylenediaminetetraacetic acid)

- EDTA được dùng làm thuốc thử chuẩn để xác định hàm lượng ion kim loại (đặc biệt là Ca²⁺, Mg²⁺ trong nước cứng).

- Xử lý nước: Loại bỏ ion Ca²⁺, Mg²⁺, Fe³⁺… giúp làm mềm nước, ngăn kết tủa, cặn bám.

- Chất phụ gia trong chất tẩy rửa: Giúp tăng hiệu quả giặt rửa bằng cách “khóa” các ion gây nước cứng.

- Y học & sinh học: Dùng EDTA để chống đông máu trong ống nghiệm → tạo phức với Ca²⁺ ngăn đông máu; Làm chất bảo quản, ổn định enzyme, thuốc tiêm.

- Công nghiệp thực phẩm & mỹ phẩm: Chống oxi hóa gián tiếp bằng cách “bắt giữ” ion kim loại xúc tác phản ứng oxy hóa.

4. Bài tập minh họa EDTA (Ethylenediaminetetraacetic acid)

Câu 1.Công thứcphân tử của EDTA là

A. C₁₀H₁₆N₂O₈.

B. C₆H₈N₂O₇.

C. C₂H₈N₂.

D. C₁₂H₂₁O₂.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Câu 2.EDTA không có khả năng tạo phức với ion kim loại nào sau đây?

A.Fe.

B.Na.

C.Cu.

D.Mg.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Câu 3: EDTA có ứng dụng nào sau đây?

A. Làm chất tạo màu trong công nghiệp thực phẩm.

B. Làm chất chống đông trong mẫu máu xét nghiệm.

C. Làm chất xúc tác trong phản ứng đốt cháy.

D. Làm chất oxy hóa trong xử lý nước.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Xem thêm kiến thức hóa học của các đơn chất, hợp chất hay khác:

• Glucosamine hydrochloride là gì
• Saccharose monostearate là gì
• Hemoglobin là gì?
• Linalyl acetate là gì
• Ketamin là gì

---