Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 9: Ôn tập giữa học kì 1 (trang 38, 39, 40, 41, 42, 43)

Với lời giải Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 9: Ôn tập giữa học kì 1 trang 38, 39, 40, 41, 42, 43 hay nhất, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng làm bài tập về nhà môn Tiếng Việt lớp 5.

Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 9: Ôn tập giữa học kì 1 (trang 38, 39, 40, 41, 42, 43)

* ĐỌC HIỂU

Đọc và thực hiện các yêu cầu:

Rừng gỗ quý

Xưa kia ở vùng đất đồi, toàn cỏ tranh và tre nứa, một gia đình nhà nọ có bốn người phải sống chui rúc trong gian lều ọp ẹp và chật chội.

Một hôm, vừa chợp mắt, ông bố đã mơ thấy một cánh rừng đầy gỗ lim, sến, táu,... Ông nghĩ bụng: “Giá vùng ta cũng có những thứ cây này thì tha hồ làm nhà ở bền chắc”. Chợt nghe tiếng nhạc, ông ngoảnh lại thì thấy các cô tiên nữ đang múa hát trên đám cỏ xanh. Một cô tiên chạy lại hỏi:

- Ông lão đến đây có việc gì?

- Tôi đi tìm gỗ làm nhà, thấy rừng gỗ quý ở đây mà thèm quá!

- Được, ta cho ông cái hộp này – hộp đựng tất cả những gì ông muốn. Nhưng về nhà, ông mới được mở ra!

Ông lão cảm ơn cô tiên rồi bỏ hộp vào túi mang về. Dọc đường, mùi thơm từ chiếc hộp toả ra ngào ngạt làm ông thích quá. Ông lấy hộp ra, định hé xem một tí rồi đậy lại ngay. Nào ngờ, nắp hộp vừa hé ra thì bao nhiêu cột kèo, ván gỗ tuôn ra ào ào, lao xuống suối trôi mất. Tần ngần một lúc, ông quay lại khu rừng kể rõ sự việc rồi năn nỉ cô tiên cho cái hộp khác. Đưa ông lão cái hộp thứ hai, cô tiên lại căn dặn:

- Lần này, ta cho lão những thứ quý gấp trăm lần trước. Nhưng nhất thiết phải về đến nhà mới được mở ra!

Hộp lần này rất nhẹ, không thơm, lắc nghe lốc cốc như hạt đỗ. Ông mang hộp về theo đúng lời tiên dặn...

Nghe tiếng chim hót, ông lão choàng tỉnh giấc. Thì ra đó chỉ là giấc mơ. Nghĩ mãi, ông chợt hiểu:“Cô tiên cho cái hộp quý là có ý bảo ta tìm giống cây mà gieo trồng, hệt như ta đang trồng lúa ngô vậy.”. Thế rồi, ông lão mải miết đi tìm các giống cây gỗ quý và cần mẫn gieo trồng, chăm bón. Chẳng bao lâu, những quả đồi vốn toàn tranh, tre nứa,... đã trở thành rừng với nhiều loại cây lấy gỗ quý. Dân làng lấy gỗ làm nhà, không còn những túp lều lụp xụp như xưa.

(Truyện cổ Tày – Nùng)

1. Ông lão ước mong điều gì?

A. Vùng mình ở có nhiều gỗ quý để làm nhà.

B. Những cây gỗ quý tự nhiên mọc lên.

C. Có hạt giống cây gỗ quý để trồng, tha hồ làm nhà ở bền chắc.

Trả lời:

A. Vùng mình ở có nhiều gỗ quý để làm nhà.

2. Vì sao ông lão biết các cô tiên nữ đang múa hát trên đám cỏ xanh?

A. Vì ông chợt nghe thấy tiếng hát.

B. Vì ông chợt nghe thấy tiếng nói chuyện.

C. Vì ông chợt nghe thấy tiếng nhạc.

Trả lời:

C. Vì ông chợt nghe thấy tiếng nhạc.

3. Chiếc hộp thứ nhất cô tiên cho ông lão đựng những gì?

A. Hoa quả chín thơm ngào ngạt.

B. Rất nhiều cột kèo, ván gỗ.

C. Rất nhiều hạt cây gỗ quý.

D. Ngôi nhà làm bằng gỗ quý.

Trả lời:

B. Rất nhiều cột kèo, ván gỗ.

4. Những chi tiết nào cho biết chiếc hộp thứ hai cô tiên cho ông lão đựng hạt cây gỗ quý?

A. Toả mùi thơm ngào ngạt, có giá trị gấp trăm lần hộp trước.

B. Toả mùi thơm nhẹ, lắc nghe lốc cốc, quý gấp trăm lần hộp trước.

C. Nhẹ, không thơm, lắc nghe lốc cốc, quý gấp trăm lần hộp trước.

D. Nhẹ, không thơm, lắc không kêu, có giá trị gấp trăm lần hộp trước.

Trả lời:

C. Nhẹ, không thơm, lắc nghe lốc cốc, quý gấp trăm lần hộp trước.

5. Vì sao nói hộp thứ hai quý gấp trăm lần hộp thứ nhất?

A. Vì có nhiều loại gỗ quý giá hơn hộp trước.

B. Vì có nhiều cột kèo, ván gỗ hơn hộp trước.

C. Vì có nhiều hạt cây để chia cho cả dân làng.

D. Vì có nhiều hạt cây để trồng nên rừng gỗ quý.

Trả lời:

D. Vì có nhiều hạt cây để trồng nên rừng gỗ quý.

6. Dòng nào dưới đây nêu đúng ý nghĩa câu chuyện?

A. Muốn có rừng gỗ quý, phải làm đúng lời cô tiên dặn dò.

B. Muốn có rừng gỗ quý, phải cải tạo ra những đồi cỏ tranh, tre nứa.

C. Muốn có rừng gỗ quý, phải tìm hạt cây để gieo trồng, chăm sóc.

D. Muốn có rừng gỗ quý, phải đi thật xa để tìm cây giống thật tốt.

Trả lời:

C. Muốn có rừng gỗ quý, phải tìm hạt cây để gieo trồng, chăm sóc.

7. Từ nào dưới đây đồng nghĩa với từ “bền chắc”?

A. bền chí

B. bền vững

C. bền bỉ

D. bền lòng

Trả lời:

B. bền vững

8. Dòng nào đưới đây có các từ in đậm không phải là từ đa nghĩa?

A. gian lều ọp ẹp / ăn gian nói dối

B. cánh rừng gỗ quý / cánh cửa hé mở

C. đầu làng cuối xóm / đầu tàu gương mẫu

D. quả đổi toàn tranh / quả táo trên cành

Trả lời:

D. quả đổi toàn tranh / quả táo trên cành

9. Gạch dưới từ không cùng nhóm nghĩa với các từ còn lại.

a. sâu hoắm b. đánh nhau c. đỗ đầu d. mũi đất e. ngan ngát

hoăm hoắm đánh răng đầu sông mũi kéo bát ngát

thăm thẳm đánh cờ đau đầu mũi tàu mênh mông

vời vợi đánh rơi đầu năm mũi tẹt bao la

Trả lời:

a. vời vợi

b. đánh nhau

c. đau đầu

d. mũi tẹt

e. ngan ngát

10. Xếp các từ ngữ vào nhóm thích hợp.

Nghĩa chính của từ tay:	Nghĩa chuyển của từ ăn:	Nghĩa chuyển của từ dòng:

Trả lời:

Nghĩa chính của từ tay:	Nghĩa chuyển của từ ăn:	Nghĩa chuyển của từ dòng:
Cánh tay, bàn tay, khuỷu tay	Ăn khách, ăn hoa hồng, sơn ăn mặt, nước ăn chân	Dòng người, dòng tộc, dòng chữ

11. Chỉ ra công dụng của các dấu gạch ngang trong đoạn dưới đây:

Một cô tiên chạy lại hỏi:

– Ông lão đến đây có việc gì?

– Tôi đi tìm gỗ làm nhà, thấy rừng gỗ quý ở đây mà thèm quá!

– Được, ta cho ông cái hộp này – hộp đựng tất cả những gì ông muốn. Nhưng về nhà, ông mới được mở ra!

Trả lời:

- Tác dụng của 3 dấu gạch ngang đầu: bắt đầu lời nói của nhân vật trong đối thoại.

- Tác dụng của dấu gạch ngang trong “Được, ta cho ông cái hộp này – hộp đựng tất cả những gì ông muốn”: đánh dấu phần chú thích.

* VIẾT

1. Em hãy viết đoạn văn giới thiệu về nhân vật ông lão trong bài đọc Rừng gỗ quý với câu mở đầu như sau:

Câu chuyện Rừng gỗ quý kể về một ông lão nông dân với giấc mơ kì diệu đã giúp thay đổi cuộc sống của gia đình ông.

Trả lời:

Bài làm tham khảo

Câu chuyện Rừng gỗ quý kể về một ông lão nông dân với giấc mơ kì diệu đã giúp thay đổi cuộc sống của gia đình ông. Trong mơ, ông gặp được một cô tiên, cô cho ông một chiếc hộp và dặn ông lão về đến nhà mới được mở hộp ra. Trên đường về, ông lão đã tò mò và mở hộp ra mất. Trong hôm có biết bao nhiêu là ván gỗ, cột gỗ cứ thế trôi tuột xuống suối. Ông lão tiếc ngẩn ngơ. Trong mơ, ông lão quay lại tìm cô tiên một lần nữa. Ông năn nỉ cô tiên, cô đành cho ông một một chiếc hộp khác. Dặn ông lần này nhất định phải về đến nhà mới được mở hộp ra. Về đến nhà, ông lão mở ra chỉ thấy những hạt bé li ti. Ông tỉnh giấc, chợt nhận ra là mơ. Ông nhận ra một điều rằng: “Nếu lúa ngô phải gieo trồng mới có thì gỗ cũng vậy”. Ông liên nói cho các con và người dân đi tìm hạt giống về gieo trồng để lấy gỗ.

2. Khi giới thiệu về một nhân vật hay một cuốn truyện (bộ phim/vở kịch) thường ta sẽ dựa vào các động từ chìa khoá như: nghĩ, kết nối, đánh giá, gợi ý.

NGHĨ: Ai (những ai) là nhân vật chính? Họ có điều gì cần miêu tả? Nhân vật yêu thích của em là ai? Vì sao em yêu thích nhân vật đó?

KẾT NỐI: Em thấy mình trong hình ảnh nào của nhân vật? Em đã từng làm hoặc cảm thấy điều gì tương tự như điều đã có trong cuốn sách?

ĐÁNH GIÁ: Em thích phần nào nhất trong cuốn sách? Em có muốn thay đổi điều gì đối với nhân vật hoặc cho cuốn sách?

GỢI Ý: Em có muốn gợi ý, giới thiệu cuốn sách này cho một người khác? Những ai sẽ thích cuốn sách này? Vì sao họ thích hoặc không thích?

Ví dụ: Với cuốn sách 101 chú chó đốm.

Các nhân vật chính trong cuốn sách này là 101 chú chó đốm. Những chú chó xuất hiện với các vết đốm trên lưng và chúng đặc biệt thích liếm láp.

Các chú chó đã trải qua nhiều khó khăn cùng nhau và đã giúp đỡ lẫn nhau. Nhân vật chó yêu thích của tôi là Pongo chó cha và Perdy chó mẹ. Cả hai đã chăm sóc con của chúng một cách dịu dàng và nhẫn nại. Điều đó khiến tôi cảm động và nghĩ gia đình của loài vật cũng đầy tình yêu thương như gia đình của con người.

Tôi thấy mình trong hình ảnh của một chú chó con vì tôi cũng thích chạy chơi, đùa giỡn lung tung, cũng hay trêu chọc mẹ của mình.

Tôi đặc biệt thích cuốn sách và muốn đọc đi đọc lại mỗi ngày, mặc dù hơi lo sợ mỗi khi nhân vật Cruela xuất hiện vì cô ta là một người chuyên đi săn trộm chó. Hai nhân vật đã giúp đỡ Cruela cũng thật đáng trách vì họ chỉ nghe lời cô ta mà không suy nghĩ cho kĩ. Nếu được thay đổi, tôi sẽ làm cho hai nhân vật này trở nên có lí trí hơn và suy xét mọi việc kĩ càng hơn.

Cuốn sách dành cho tất cả các bạn đọc yêu chó và cả những người chưa yêu loài động vật này vì có thể đọc xong, bạn sẽ muốn nuôi ngay một chú chó.

À nhưng tôi nghĩ những kẻ trộm chó có thể không thích cuốn sách vì mọi người đều dễ nhận diện và căm ghét kẻ ăn trộm chó sau khi đọc xong cuốn sách này.

Em hãy chọn một nhân vật (hoặc cuốn truyện) yêu thích và viết đoạn văn giới thiệu về nhân vật (hoặc cuốn truyện) đó bằng các động từ chìa khoá như “nghĩ, kết nối, đánh giá, gợi ý”.

Trả lời:

Bài làm tham khảo

Nhân vật Người em trong truyện cổ tích “Cây khế” là một người thanh niên cao gầy, sau khi bố mẹ mất chỉ còn hai anh em nương tựa vào nhau, nhưng người anh bản tính tham lam nên đã lấy hết của cải bố mẹ để lại cho hai anh em, chỉ cho người em một túp lều lụp xụp. Trái với tính cách của người anh, người em là một người hiền lành và biết nhường nhịn, mặc dù chỉ được anh để lại cho một túp lều lụp xụp và một cây khế người em vẫn rất vui vẻ với cuộc sống của mình. Khi có chim lạ đến ăn khế, mặc dù cả gia tài chỉ có duy nhất cây khế đó người em cũng không đánh đuổi con chim lạ. Được chim nói rằng ăn một quả khế sẽ trả lại một cục vàng tuy vậy người em không hề tham lam mà chỉ may đúng túi ba gang như lời chim nói. Sau khi được chim đưa đến nơi có vô số vàng bạc châu báu người em chỉ lấy đủ chứ không tham lam lấy thêm, khi quay trở về người em còn sử dụng số vàng bạc đó để giúp đỡ những người nghèo khổ. Em rất thích và quý trọng những đức tính của người em Em mong muốn bản thân mình cũng sẽ học tập, rèn luyện tốt để có những đức tính tốt đẹp như vậy.

3. Đọc và thực hiện các yêu cầu.

Chú thợ xây đang chăm chú vào công việc của mình. Chú tỉ mẩn nhặt từng viên gạch, xoay xoay như thể xoay cái bút rồi mới thận trọng đặt lên bức tường đang xây. Lớp vôi vữa đã có sẵn trên tường hút lấy viên gạch. Chú thợ xây ấn cho lớp vữa tràn ra ngoài. Rồi rất nhanh chóng, chú dùng bay để quệt cho lớp vữa mịn màng, bám chặt vào viên gạch. Sự đan xen giữa màu nâu của vôi vữa và màu vàng của gạch khiến cho cả bức tường đang xây như một bức tranh ghép hình. Cứ thế, mỗi lúc bức tường một cao lên. Từng đường gạch thẳng tăm tắp hiện ra dưới nắng. Chú thợ xây vẫn chăm chú vào công việc. Thi thoảng, chú khế huýt sáo, tay nâng nâng viên gạch như thể sắp chơi trò chơi tung hứng, mắt chú lấp lánh niềm vui. Ô kìa, có một chú chim bay ngang qua rồi đậu trên bức tường đang xây hót ríu rít. Không biết vì tiếng huýt sáo của chú thợ xây hay vì bức tường đẹp mà chim cứ dừng lại mãi. Tiếng chim, tiếng gió, tiếng huýt sáo cứ hoà vào nhau rộn rã, rộn rã không ngừng...

a. Ghi lại những chi tiết miêu tả hoạt động của chú thợ xây và của chú chim.

Những hoạt động của chú chim	Những hoạt động của chú thợ xây

Trả lời:

Những hoạt động của chú chim	Những hoạt động của chú thợ xây
- Bay ngang qua. - Đậu trên bức tường đang xây. - Hót ríu rít. - Đứng im.	- Nhặt từng viên gạch, xoay xoay rồi thận trọng đặt lên bức tường đang xây. - Ấn cho lớp vữa tràn ra ngoài. - Dùng bay để quệt cho lớp vữa mịn màng, bám chặt vào viên gạch. - Huýt sáo, tay nâng nâng viên gạch như sắp chơi trò chơi tung hứng.

b. Dựa vào gợi ý trên, hãy miêu tả hoạt động (và hình dáng xen kẽ hoạt động) của một người mà em yêu quý.

Trả lời:

Bài làm tham khảo

Sáng sớm tinh mơ của một ngày chủ nhật, em vừa thức dậy, tuy vẫn còn ngái ngủ nhưng đã thấy bố trồng cây ở khoảnh đất sau nhà. Bố đang hì hục cuốc đất. Với vóc người cao lớn da ngăm ngăm lại thêm trang phục bộ quần áo công nhân xanh đậm nên trông bố thật khỏe. Bố quai những nhát cuốc chắc nịch xuống đất, lớp đất cứng đã được đào lên, cỏ dại rạp mình run rẩy. Bố giũ cỏ rồi bỏ thành đống. Đôi tay rắn chắc ấy lại giữ vững cán cuốc, đưa lên rồi giáng xuống. Phụp! Phụp! Chỉ một lát, khoảnh vườn đã sạch cỏ, lớp đất cứng đã tơi xốp. Bố đào hố và bỏ phân xanh xuống, rải một lớp đất mỏng, rồi bố đặt cây con vào hố lấp đất lại. Trồng xong bố dùng cọc tre rào xung quanh mỗi cây, rồi bố dùng bình tưới phun nước lên cây con, tưới cho gốc ướt. Những chiếc lá xoè ra như dang rộng bàn tay đón lấy những giọt nước mát lành. Nhìn lại hàng cây, đôi mắt bố ánh lên một niềm vui khó tả.

Xem thêm lời giải bài tập Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 hay, chi tiết khác:

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 8

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 10

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 11

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 12

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 13

• Bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt lớp 5 Tuần 14

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 5 hay khác:

• Giải sgk Tiếng Việt lớp 5 Kết nối tri thức
• Giải sgk Tiếng Việt lớp 5 Chân trời sáng tạo
• Giải sgk Tiếng Việt lớp 5 Cánh diều
• Giải lớp 5 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 5 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 5 Cánh diều (các môn học)

---