Giáo án bài Vội vàng - Kết nối tri thức

I. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

a. Mục tiêu: Giúp HS chuẩn bị các điều kiện cần thiết để đọc hiểu văn bản, hướng dẫn đọc và rèn luyện các chiến thuật đọc.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến .

c. Sản phẩm: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Yêu cầu HS:

+ Trình bày ngắn gọn thông tin về tác giả Xuân Diệu

+ Nêu những thông tin chính về văn bản

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Từ phần chuẩn bị ở nhà, HS thảo luận theo nhóm đôi, bổ sung những chi tiết còn thiếu.

- GV quan sát, hỗ trợ HS.

Bước 3: Trao đổi, thảo luận báo cáo

- GV gọi 2 HS phát biểu

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện

- GV nhận xét và đưa ra kết luận.

1. Tác giả

- Xuân Diệu (1916 – 1985) tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, quê ở tỉnh Hà Tĩnh.

- Ông là nhà thơ nổi tiếng của phong trào Thơ mới, có những cách tân táo bạo về mặt nghệ thuật và một giọng thơ sôi nổi, đắm say, tràn đầy tình yêu cuộc sống.

- Ngoài các tập thơ như Thơ Thơ (1938), Gửi hương cho gió (1945), Riêng chung (1960), Tôi giàu đôi mắt (1970),… Xuân Diệu còn viết các tập văn xuôi như Phấn thông vàng (1939), tiểu luận phê bình, nghiên cứu văn học như Những bước đường tư tưởng của tôi (1958), Các nhà thơ cổ diển Việt Nam, hai tập (1981, 1982),…

- Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật.

2. Văn bản

- Vội vàng được coi là một tuyên ngôn của Xuân Diệu về cuộc sống.

- Tác phẩm được in trong tập Thơ thơ, tập thơ đầu tay của uân Diệu và cũng là tập thơ thuộc loại tiêu biểu nhất của phong trào Thơ mới.

II. SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

a. Mục tiêu: Phân tích và đánh giá được chủ đề, tư tưởng, cảm hứng, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật; phân tích sự phù hợp giữa chủ đề, tư tưởng và cảm hứng chủ đạo của bài thơ Vội vàng.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1. Chủ đề, tư tưởng của bài thơ Vội vàng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao nhiệm vụ cho HS dưới hình thức khăn trải bàn:

1. Em hãy cho biết ý nghĩa nhan đề bài thơ.

2. Bức tranh thiên nhiên hiện lên như thế nào trong đoạn thơ thứ hai (từ “Của ong bướm này đây tuần tháng mật;” đến “Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?”)? Qua bức tranh đó, em nhận ra điều gì về cái nhìn thế giới của tác giả?

3. Qua sự tự bộc lộ của nhân vật trữ tình, hãy phân tích mạch vận động cảm xúc trong bài thơ. Nêu nhận xét khái quát về nhân vật trữ tình.

4. Đọc phần Tri thức ngữ văn, mục Chủ đề, tư tưởng và cảm hứng của tác phẩm văn học trong SGK (Ngữ văn 12, tập hai, tr. 92), kết hợp với trả lời các câu hỏi trên, hãy cho biết chủ đề, tư tưởng, cảm hứng của tác phẩm là gì?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

1. Chủ đề, tư tưởng

* Ý nghĩa nhan đề:

- Vội vàng là rất nhanh, gấp gáp, vội vã. Điệu sống vội vàng, cuống quýt của Xuân Diệu bắt nguồn từ ý thức về thời gian ngắn ngủi của kiếp người và ý thức bám đời. Đặc biệt tuổi trẻ chỉ như “một gang tay” nên cần sống hết mình trong từng phút giây, phải chớp lấy từng khoảnh khắc và phải chạy đua với thời gian. Ý thức ấy luôn giục giã Xuân Diệu và thế hệ trẻ sống hết mình. Nhan đề này cũng gián tiếp phê phán thái độ lãng quên, trốn tránh thực tại của một bộ phận người không biết trân trọng cuộc sống.

* Bức tranh thiên nhiên được thể hiện

- Trong đoạn thơ thứ hai, bức tranh thiên nhiên hiện lên sống động, giàu sức sống, ngập tràn màu sắc, âm thanh, ánh sáng, tình tứ và gần gũi qua các hình ảnh như: cỏ xanh, hoa đồng nội thơm ngát hương, lá non phất phơ trên cành cây, ong bướm nối đuôi nhau đi ngắm hoa mùa xuân, những chàng yến anh ca khúc nhạc xuân đầy say mê. Đó là một thiên nhiên tươi đẹp, hoàn mĩ.