Giáo án Chuyên đề Sinh học 12 Chân trời sáng tạo Bài 7: Thực hành: Điều tra ứng dụng kiểm soát sinh học tại địa phương

PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC

YÊU CẦU CẦN ĐẠT

MÃ HOÁ

1. Về năng lực

a. Năng lực sinh học

Nhận thức sinh học

Trình bày được các ứng dụng kiểm soát sinh học tại địa phương.

SH 1.2.1

Nhận ra và chỉnh sửa được những điểm sai khi đưa ra các phương án nghiên cứu và khi thực hiện dự án sưu tầm hoặc điều tra.

SH 1.7

Tìm hiểu thế giới sống

Xây dựng được khung logic nội dung về thành tựu của ứng dụng kiểm soát sinh học; lựa chọn phương án phù hợp và triển khai thực hiện việc sưu tầm hoặc điều tra.

SH 2.3

Thu thập dữ liệu từ kết quả tìm hiểu về ứng dụng kiểm soát sinh học; đánh giá tính hiệu quả của mỗi ứng dụng đó. Đề xuất được ý kiến khuyến nghị về các kết quả đạt được của việc ứng dụng kiểm soát sinh học.

SH 2.4

Sử dụng được ngôn ngữ, hình vẽ, sơ đồ, biểu bảng để báo cáo kết quả điều tra.

SH 2.5

Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học

Đề xuất được một số giải pháp ứng dụng kiểm soát sinh học vào thực tiễn.

SH 3.2

b. Năng lực chung

Tự chủ và tự học

Tìm kiếm, đánh giá và lựa chọn được nguồn tài liệu về kiểm soát sinh học phù hợp với mục đích, nhiệm vụ học tập. Ghi chép thông tin bằng nhiều hình thức phù hợp, thuận lợi cho việc sử dụng để thực hiện sưu tầm hoặc điều tra.

TCTH 6.2

Tự nhận ra và điều chỉnh được những sai sót và hạn chế của bản thân trong quá trình nghiên cứu khoa học; rút kinh nghiệm để vận dụng phương pháp học bằng nghiên cứu khoa học vào những tình huống khác.

TCTH 6.3

Giao tiếp và hợp tác

Phân tích được các công việc cần thực hiện trong quá trình thực hiện dự án để hoàn thành nhiệm vụ của nhóm.

GTHT 4

Đánh giá được khả năng hoàn thành công việc của từng thành viên trong nhóm để đề xuất điều chỉnh phương án phân công công việc và tổ chức hoạt động hợp tác.

GTHT 5

Đánh giá được mức độ đạt mục đích của cá nhân, của nhóm và nhóm khác; rút kinh nghiệm cho bản thân và góp ý được cho từng người trong nhóm.

GTHT 6

Giải quyết vấn đề và sáng tạo

Biết lựa chọn giải pháp phù hợp trong thảo luận với các thành viên trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ học tập.

VĐST 4

2. Về phẩm chất

Trách nhiệm

Sẵn sàng chịu trách nhiệm về những lời nói và hành động của bản thân trong khi thực hiện dự án.

TN 1.3

HOẠT ĐỘNG 1. MỞ ĐẦU (10 phút)

a) Mục tiêu: Xác định được mục tiêu thực hiện dự án.

b) Tổ chức thực hiện:

* Giao nhiệm vụ học tập:

‒ GV thực hiện hoạt động này vào cuối tiết học trước hoặc cho HS thực hiện trên Google Form từ ngày …/…/… đến …/…/…

‒ GV có thể mở đầu bằng cách cho HS xem hình ảnh của một số biện pháp kiểm soát sinh học (truyền thống hoặc hiện đại), yêu cầu HS:

+ Nêu vai trò của kiểm soát sinh học đối với đời sống con người.

+ Tại địa phương em có ứng dụng kiểm soát sinh học không? Nếu có, đó là biện pháp gì? Biện pháp đó giúp ích gì cho địa phương em?

* Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện yêu cầu của GV.

* Báo cáo, thảo luận:

‒ GV mời 1 – 3 HS trình bày câu trả lời.

‒ Các HS còn lại có thể cho ý kiến hoặc câu hỏi để tranh luận, phản biện.

* Kết luận, nhận định: GV nhận xét cho câu trả lời của HS. Từ đó, dẫn dắt HS vào nội dung của dự án.

HOẠT ĐỘNG 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 2.1. Phân chia nhóm và lựa chọn chủ đề dự án (0,5 tuần)

a) Mục tiêu: Xác định được nội dung dự án, thành lập nhóm để thực hiện dự án.

b) Tổ chức thực hiện:

* Giao nhiệm vụ học tập:

‒ Đối với Hoạt động 2.1, GV tổ chức thực hiện ngoài tiết học thông qua trang học tập của lớp trên Google Classroom (Zalo, Messenger,…).

‒ GV giới thiệu cho HS về dự án học tập “Điều tra ứng dụng kiểm soát sinh học tại địa phương” với các nội dung:

+ Yêu cầu cần đạt, sản phẩm của dự án.

+ Thiết bị và học liệu cần thiết cho bài dự án.

+ Kế hoạch tổ chức dạy học dự án.

+ Tiêu chí đánh giá dự án.

+ Một số yêu cầu khác của GV.

(1) Phân chia nhóm và nội dung đề tài

‒ GV tiến hành chia lớp thành các nhóm (5 – 6 HS/nhóm), mỗi nhóm sẽ lựa chọn một trong các đề tài về một biện pháp kiểm soát sinh học đang được ứng dụng tại địa phương,… bằng hình thức bốc thăm (hoặc hình thức khác). Một số chủ đề gợi ý: kiểm soát sinh học bằng các loài thiên địch, bằng các loài sinh vật kí sinh, bằng phương pháp gây đột biến, bằng thuốc trừ sâu sinh học,…

‒ Trong mỗi đề tài, cần sưu tầm và trình bày các thông tin dựa trên các mục được gợi ý sau đây:

+ Thực trạng, lí do cần phải áp dụng biện pháp kiểm soát sinh học tại địa phương.

+ Cơ sở khoa học của ứng dụng biện pháp kiểm soát sinh học.

+ Trình bày một số đối tượng (loài thiên địch, vật kí sinh, gây đột biến, sản phẩm thuốc trừ sâu) được ứng dụng trong kiểm soát sinh học tại địa phương, đặc điểm, tác dụng và những lưu ý khi sử dụng các đối tượng đó.

+ Phân tích những ưu điểm, hạn chế; tính khả thi của biện pháp đang được sử dụng so với các biện pháp truyền thống; những giá trị thực tiễn của việc ứng dụng biện pháp kiểm soát sinh học đó đối với con người và môi trường.

+ Có thể thu thập thêm thông tin từ việc phỏng vấn người dân, cán bộ khuyến nông, các chuyên gia,… thông qua mẫu phiếu điều tra gợi ý trong SCĐ. GV có thể hướng dẫn cho HS thực hiện phỏng vấn trực tiếp bằng mẫu giấy hoặc tiến hành khảo sát trực tuyến bằng Google Form, Microsoft Form,…

+ Kết luận, kiến nghị (dựa trên quan điểm cá nhân) về các kết quả đạt được của việc ứng dụng các biện pháp kiểm soát sinh học trong thực tiễn.

(2) Sản phẩm dự án

– GV đưa ra yêu cầu thực hiện sản phẩm, giới thiệu một số sản phẩm mẫu để định hướng nghiên cứu cho HS. Mỗi nhóm thực hiện hai sản phẩm học tập:

+ Bài báo cáo tìm hiểu về các biện pháp kiểm soát sinh học đang được ứng dụng tại địa phương. Đối với kết quả điều tra, thông tin cần được xử lí bằng phương pháp thống kê, phân tích số liệu và trình bày dưới dạng bảng biểu, biểu đồ; rút ra nhận xét về kết quả thu được.

+ Nội dung sưu tầm các bài viết, tranh, ảnh, video,… về các thông tin liên quan đến ứng dụng kiểm soát sinh học tại địa phương từ trước đến nay. Thông tin sưu tầm được có thể trình bày dưới dạng tập san, website,… Lưu ý: Cần tổng hợp, sắp xếp thông tin theo từng chủ đề hoặc nhóm biện pháp đảm bảo thuận lợi cho việc tra cứu.