(Siêu ngắn) Soạn bài Cô bé bán diêm (trang 16-20) - Cánh diều

Bài viết soạn bài Cô bé bán diêm trang 16, 17, 18, 19, 20 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 6 Cánh diều giúp học sinh lớp 6 dễ dàng soạn văn 6.

(Siêu ngắn) Soạn bài Cô bé bán diêm (trang 16-20) - Cánh diều

A/ Hướng dẫn soạn bài Cô bé bán diêm

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 16, 17 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2):

- Xem lại mục Chuẩn bị ở bài Ông lão đánh cá và con cá vàng để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này. Lưu ý: Truyện Cô bé bán diêm được An-đéc-xen viết theo đặc điểm của truyện cổ tích.

– Đọc trước truyện Cô bé bán diêm; tìm hiểu thêm về nhà văn Han-xơ Crít-xti-an An-đéc-xen (Hans Christian Andersen).

- Tham khảo ý kiến sau của nhà văn Nguyễn Tuân về truyện An-đéc-xen: “Một em nhỏ nào đã đọc qua truyện ngắn An-đéc-xen thì trọn đời không khi nào quên và dửng dưng với thơ ca, mộng ước, tình thương yêu và lòng công bằng...”

Trả lời:

* Tác giả: Hans Christian Andersen

- Hans Christian Andersen (2 tháng 4 năm 1805 – 4 tháng 8 năm 1875) là nhà văn người Đan Mạch chuyên viết truyện cổ tích cho thiếu nhi.

- Andersen đã biểu lộ trí thông minh và óc tưởng tượng tuyệt vời của mình khi còn là một cậu bé. Ông cũng có một tình yêu nồng nhiệt đối với văn học. Bằng trí tưởng tượng phong phú, lãng mạn, ông đã sáng tạo nên một thế giới huyền ảo mà vẫn rất gần gũi với con người, với cuộc sống đời thường.

+ Ông quan niệm rằng: “Không có truyện kể nào hay hơn được những điều do chính cuộc sống tạo nên”.

- Di sản để lại: Cô bé bán diêm, Nàng tiên cá, Nữ thần băng giá, Chú lính chì dũng cảm,…

* Ý kiến của Nguyễn Tuân đã khẳng định giá trị nhân văn cao đẹp và truyện An-đéc-xen đã để lại và sức ảnh hưởng sâu rộng tới nhân loại, đặc biệt đối với trẻ em, giúp trẻ em hình thành tình yêu thương và nhân ái, công bằng và tình yêu thơ ca, văn học.

2. Đọc hiểu

* Trong khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1. Những chi tiết nào cho biết thời gian và địa điểm em bé xuất hiện?

- Thời gian: Đêm giao thừa, trời rét mướt.

- Địa điểm: trong một góc tường, giữa hai ngôi nhà, một cái xây lùi vào chút ít.

2. Hãy chú ý những hình ảnh hiện lên mỗi lần em bé quẹt que diêm trong phần 2.

- Lần 1 xuất hiện lò sưởi bằng sắt.

- Lần 2 xuất hiện bàn ăn.

- Lần 3 xuất hiện cây thông Nô-en.

- Lần 4 xuất hiện bà đang mỉm cười.

- Lần 5 xuất hiện hai bà cháu vụt bay lên cao.

3. Giấc mơ nào của em bé được thể hiện qua bức tranh này?

Giấc mơ của em bé được đoàn tụ và sống hạnh phúc trong vòng tay ấm áp của bà.

4. Chú ý kết thúc của truyện.

Kết thúc truyện: Sáng sớm hôm sau, người ta phát hiện cô bé bán diêm đã chết bên cạnh những bao diêm và một bao đã đốt hết nhẵn.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 20 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Thời gian, địa điểm diễn ra câu chuyện cho biết điều gì về cảnh ngộ của em bé?

Trả lời:

Cô bé có cảnh ngộ vô cùng đáng thương, thiếu thốn: Bị cha bắt đi bán diêm, kể cả trong đêm giao thừa rét buốt, ngoài đường không còn bóng người.

Câu 2 (trang 20 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Hãy tìm những chi tiết hiện thực và mộng ảo mà nhà văn đã sáng tạo ra để khắc hoạ hoàn cảnh và mơ ước của cô bé bán diêm. Qua đó, em có nhận xét gì về nhân vật này?

Trả lời:

Chi tiết hiện thực	Chi tiết mộng ảo
+ Không thể về nhà nếu không bán được diêm vì cha sẽ đánh em; + Ở nhà cũng rét mặc dầu đã nhét giẻ rách vào các kẽ hở lớn trên vách nhưng gió vẫn rít.	+ Lần 1: Lò sưởi bằng sắt. → Sưởi ấm, tránh cái rét + Lần 2: Bàn ăn. → Ăn no, thỏa mãn cái đói. + Lần 3: Cây thông Nô-en → Tổ ấm, đón giao thừa như mọi người. + Lần 4: Bà đang mỉm cưởi. → Tình yêu thương, sự che chở + Lần 5: Hai bà cháu vụt bay lên cao. → Sự giải thoát khỏi tình cảnh khốn khổ.

=> Nhận xét: Cô bé hiểu chuyện, ngoan ngoãn nhưng phải sống trong tình cảnh vô cùng đáng thương (bà mất, không được quan tâm, bị bắt đi lang thang kiếm sống).

Câu 3 (trang 20 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Theo em, ý nghĩa của câu chuyện trên là gì?

Trả lời:

Ý nghĩa câu chuyện: Truyện gửi gắm thông điệp về lòng nhân ái, mỗi người cần biết cảm thông, thương xót, sẻ chia với những số phận nghèo khổ, kém may mắn trong cuộc sống; mỗi bạn nhỏ cần phải nuôi dưỡng những ước mơ tốt đẹp;...

Câu 4 (trang 20 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Em hãy tìm một số chi tiết trong văn bản để chứng tỏ truyện Cô bé bán diêm có đặc điểm của truyện cổ tích (Gợi ý: kiểu nhân vật; cách kết thúc truyện; ý nghĩa;...).

Trả lời:

Một số chi tiết:

- Chi tiết mộng ảo (VD: Em quẹt que diêm thứ hai ... Bức tường như biến thành một tấm rèm bằng vải màu; em quẹt một que diêm nữa vào tường, một ánh sáng xanh toả ra xung quanh và em bé nhìn thấy rõ ràng là bà em đang mim cười với em,...).

- Kiểu nhân vật bất hạnh, nhỏ bé, nghèo khổ (cô bé bán diêm).

- Kết thúc truyện tươi sáng (truyện không kết thúc bằng chi tiết “em đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa” mà khép lại bằng cảnh tượng “ngày mồng một đầu năm” và “những điều kì diệu em đã trông thấy, nhất là cảnh huy hoàng lúc hai bà cháu bay lên để đón lấy những niềm vui đầu năm”).

- Truyện gửi gắm ước mơ về cuộc sống tươi đẹp, hạnh phúc cho con người, trong đó có trẻ em.

Câu 5 (trang 20 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2): Cảnh ngộ đau khổ và cái chết của cô bé bán diêm gợi cho em liên tưởng đến những bạn nhỏ bất hạnh hoặc kém may mắn nào trong cuộc sống ? Hãy nêu một việc tốt mà em có thể làm để giúp đỡ bạn ấy.

Trả lời:

- Cảnh ngộ của cô bé bán diêm khiến em nhớ đến các bạn nhỏ tại Trung tâm cứu trợ - Làng trẻ SOS hoặc những bạn nhỏ trong các mái ấm tình thương mà em thường thấy trên các Bản tin thời sự trên TV.

- Việc tốt mà em đã làm: Em và các bạn trong lớp đã cùng quyên góp quần áo, sách vở gửi tặng các bạn nhỏ ấy.

B/ Học tốt bài Cô bé bán diêm

1/ Nội dung chính Cô bé bán diêm

Qua câu chuyện về cô bé đáng thương, nhà văn đã đưa đến chúng ta một thông điệp ý nghĩa. Rằng lòng thương cảm trước số phận của trẻ thơ bất hạnh, hãy phấn đấu vì một tương lai cho tuổi thơ tốt đẹp tràn đầy hạnh phúc.

2/ Bố cục văn bản Cô bé bán diêm

- Gồm 3 phần:

+ Đoạn 1: (Từ đầu đến “bàn tay em đã cứng đờ ra”): Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa giá rét

+ Đoạn 2: (tiếp đéo đến “họ đã về chầu Thượng Đế”): Các lần quẹt diêm, mộng tưởng và hiện thực

+ Đoạn 3: Còn lại: Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm

3/ Tóm tắt văn bản Cô bé bán diêm

Truyện kể về một cô bé bán diêm trong đêm giao thừa. Cô bé có một hoàn cảnh khó khăn mẹ và bà đều đã mất em phải sống với một người bố độc ác trong một căn nhà tồi tàn. Vào đêm giao thừa em đi bán diêm với một bộ quần áo mỏng manh rách rưới và cái bụng không có gì ăn. Nhưng em không dám về nhà vì sợ rằng về nhà bố sẽ đánh khi chưa bán được bao diêm nào cả. Em rét quá không thể tiếp tục đi được nữa nên đã ngồi vào một xó nhỏ giữa hai bức tường. Em quẹt diêm để sưởi ấm. Và khi những que diêm được quẹt lên bao mộng tưởng trong đầu em xuất hiện. Đến khi em quẹt que diêm thứ tư thì người bà hiền từ hiện lên. Em cầu khẩn bà hãy cho em được đi cùng bà. Cuối cùng thì hai bà cháu đã cùng cầm tay nhau bay lên thiên đường nơi mẹ đang ở đó chờ.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Cô bé bán diêm

- Nội dung: Qua câu truyện nhà văn đã đưa đến chúng ta một thông điệp ý nghĩa: Lòng thương cảm trước số phận của trẻ thơ bất hạnh, hãy phấn đấu vì một tương lai cho tuổi thơ tốt đẹp tràn đầy hạnh phúc.

- Nghệ thuật: Với cách kể chuyện hấp dẫn chân thực, diễn biến tâm lí nhân vật sâu sắc, tác giả còn sử dụng thành công biện pháp tương phản nhằm tạo điểm nhấn về một số phấn bất hạnh nhưng em luôn cháy lên khát vọng sống tốt đẹp và những ước mơ tươi sáng.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 Cánh diều siêu ngắn, hay khác:

• Kiến thức ngữ văn trang 3 - 4

• Bài học đường đời đầu tiên

• Ông lão đánh cá và con cá vàng

• Thực hành tiếng Việt trang 16

• Viết bài văn kể lại một trải nghiệm đáng nhớ

• Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ

• Tự đánh giá: Anh Cút lủi

• Hướng dẫn tự học trang 26

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 Cánh diều (siêu ngắn)
• Giải lớp 6 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 6 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 6 Chân trời sáng tạo (các môn học)

---